زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر سـید مهدی میرغضنفری؛ رئیس هیأت موسس انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، عضو هیات علمی ومدیر گروه طب سنتی دانشگاه علوم پزشكی ارتش

انواع سیب

از نظر طعم، سیب انواعی دارد؛ شیرین، ترش یا میخوش. بهترین سیب‌ها سیبی است که بزرگ باشد، کاملا رسیده و شاداب بوده و پوست نازک و ترد داشته و بافت خیلی سفتی نداشته باشد.

مزاج سیب

مزاج سیب گرم و تر است ولی رطوبت آن قدری بیشتر از گرمی ‌آن است. اما مزاج سیب ترش سرد و خشک است و سیب میخوش (کمی‌ترش و کمی‌شیرین) از نظر گرمی ‌معتدل بوده ولی مقداری مزاج خشک دارد. سیب در كل و خصوصا نوع شیرین آن تا حدی خاصیت غذایی دارد.

طرز تهیه رب سیب

رب سیب از حرارت دادن غیرمستقیم آب سیب به دست می‌آید به اینصورت که می‌توان 2 الی 3 لیتر آب سیب را در ظرف شیشه‌ای مقاوم به حرارت ریخته، روی کتری که به صورت ملایم در حال جوشیدن است گذاشته، بعد از حدود 12 ساعت، آب کاهش حجم داده و رب سیب که دارای قوام عسلی است تشکیل می‌شود. هر یکی دو قاشق از رب سیب از نظر محتویات و خواص معادل یک سیب کوچک می‌باشد با این تفاوت که هضم و جذب بسیار راحتی دارد و از بهترین خوراکی‌ها برای افراد بیمار است.

تاكید معصومین در مورد خوردن سیب در حالت ناشتا

پیامبر خدا (ص): سیب را ناشتا بخورید چون تمیزکننده معده است. در کل توصیه شده  میوه‌ها بین وعده مصرف شوند نه همراه غذا و فقط در  بعضی از آنها خوردن ناشتا توصیه می‌شود. بعنوان مثال خربزه و هندوانه اصلا نباید ناشتا مصرف شوند.

یکی از خواص مصرف ناشتای سیب، پاک کردن معده و گوارش است چون هنگام ناشتا و صبحگاهان، معده و ابتدای روده از غذا خالی شده و فقط بلغم‌ها و رطوبت‌های سفت شده یا ذرات و بقایای ریز غذایی لای مخاط باقی مانده‌اند و این موقع بهترین وقت کندن آنهاست؛ لذا اگر این موقع سیب خورده شود، به دلیل تماس موثر بافت سفت میوه با مخاط، عمل پاک‌سازی به خوبی انجام می‌شود.

خوب است افراد در هفته (هفته‌ای یک‌بار) یا حداقل در ماه (2 تا 3 بار) این کار را انجام دهند و تا 2 ساعت بعد از آن چیزی نخورند. در این موارد توصیه می‌شود هنگام نماز صبح یک عدد سیب بخورند و صبحانه را با فاصله از آن میل کنند. پیامبر(ص) فرموده‌اند: چهار چیز عمر را می‌‌افزاید كه یکی از آنها خوردن سیب در سحرگاهان است. امام محمد باقر(ع) می‌فرمایند: هنگامی‌که خواستی سیب بخوری آن را ببوی و بعد بخور، اگر این کار را انجام دادی هر درد و عارضه‌ای از تنت بیرون می‌رود (فواید زیادی دارد). امروزه یکی از شاخه‌های طب مکمل، رایحه درمانی است که در آن از اسانس‌ها و روغن‌های فرار دارای بوهای مختلف برای اهداف درمانی استفاده می‌شود.

در بخش‌های زیادی از طب سنتی یا اسلامی‌ به این موضوع برخورد می‌کنیم که برای تکمیل درمان توصیه به بوییدن ماده یا گیاهی شده که در مورد سیب هم این را داریم. بو از طریق جذب مخاط بویایی روی مغز و اعصاب تاثیر گذاشته در نهایت روی فرآیندهای مغزی ما اثر درمانی و پیشگیری دارد. چیزهایی که دارای رایحه خوب هستند سیب، به، گل سرخ، نرگس و نیلوفر و... دارای خواص درمانی هستند فقط باید دقت شود هر عطری برای هرکسی خوب نیست. بدیهی است عطرهای گرم برای سردمزاجان خوب است و برعکس. برخی از رایحه‌ها برای همه مزاج‌ها خوبند که سیب از این دسته است.

در احادیث ذکر شده چند چیز به تازه عروس داده نشود از جمله سیب ترش چرا که رحم را سرد می‌کند. سردیجات می‌توانند مخصوصا در خانم‌های با مزاج سرد، اثرات منفی روی قوای جنسی و تولید مثلی داشته باشند و دردهای قولنجی در شکم و لگن ایجاد کنند.

سیب ترش ممکن است عوارضی داشته باشد از جمله اینکه ممکن است به دلیل اثر قابض خود، قاعدگی را قطع کند كه  این مسئله موجب بروز بیماری‌هایی در زن است. سیب ترش قابض است بنابراین باعث جمع شدن عروق خونی و مخاط رحم و لذا قطع شدن عادت ماهانه یا به تاخیر افتادن و دردناک شدن آن می‌شود. بنابراین خانم‌هایی که مزاج سرد دارند، مخصوصا در فصل زمستان و پاییز در ایام نزدیک عادت ماهانه نباید از سیب ترش استفاده کنند.

خواص سیب ترش 

سیب ترش قابض است (جمع‌کننده معده و روده) وباعث ایجاد پرز می‌شود و قوه هضم را بیشتر می‌کند، عضلات معده و روده را تقویت می‌کند و این هم ضد صفرا و ضد تشنگی است. باید توجه داشت همچون سایر مواد ترش، مصرف سیب ترش هم در طولانی مدت موجب بروز مشكلات گوارشی و قولنج و کند ذهنی شده که برای جلوگیری از این اثرات بهتر است گاهی با مصلح آن كه هل و دارچین است مصرف شود.

قولنج می‌تواند به علت انقباض پیش از حد روده‌‌ها باشد. سیب ترش یا ملس یا آب و رب آن، برای افرادی که اسهال مزمن دارند، مخصوصا اسهال‌های ناشی از استرس و حرارت در فصول گرم (گاهی با خونریزی همراه است)، بسیار مفید است.

افرادی که دچار سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و یا كولیت می‌باشند نیز معمولا بسیار از این میوه نفع می‌برند. سیب میخوش  تسکین دهنده تشنگی و تهوع‌های ناشی از صفرا و همچنین اسهال‌های ناشی از حرارت و صفرا است و خواص آن بیشتر شبیه سیب ترش می باشد. باید متذكر شویم در مورد سیب نیز همچون اکثر میوه‌ها نوشیدن آب پس از میوه ممنوع است چون هضم آنها مختل شده و باعث فساد در معده می‌شود.

سیب از ديدگاه طب سنتی- قسمت اول