زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : د ‌کتر مجید ‌ حاجی فرجی ؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور

تحریریه زندگی آنلاین : بِه

 به از خانواده رز معطر و دارای گل می‌باشد. فصل میوه دادن آن پاییز و زمستان است. معمولا به صورت پخته مصرف می‌شود و یا میوه آن را فریز می‌کنند تا طعم گس آن گرفته شود. گاهی اوقات از آن به عنوان طعم‌دهنده استفاده می‌شود و گاهی هم برای تهیه مربا و یا دمنوش از آن استفاده می‌گردد.

از جمله خواص آن می‌توان به درمان التهاب معده، افسردگی و تقویت سیستم ایمنی اشاره کرد. این میوه حاوی مواد مغذی زیادی از قبیل فیبرها، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌های مختلف گروه B (به ویژه B6)، A و C و همچنین مواد معدنی متفاوتی از قبیل سدیم، پتاسیم، کلسیم، سلنیوم، آهن، روی، مس، منیزیم و فسفر و همچنین اسید فولیک است. دمنوش آن به دلیل داشتن مقدار زیادی فیبر، می‌تواند تاثیرات زیادی بر بهبودی عملکرد دستگاه گوارش داشته باشد، به درمان حالت تهوع‌های مکرر به ویژه در بارداری کمک کند و از استفراغ‌های طولانی و اسهال خونی هم بکاهد.

علاوه بر میوه به، از دانه آن هم استفاده درمانی می‌شود؛ از دیرباز در درمان گلودرد مصرف می‌شده و از روغن آن برای جلوگیری از تعریق استفاده می‌شود. خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد که از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند و می‌تواند موجب كنترل یا از بین رفتن سلول‌های بدخیم سرطانی هم شود.

بیشتربخوانید:

خواص شگفت انگیز سبوس برنج برای سلامتی

با داشتن ترکیبات قابض مانند تانن، کاتچین (Catechin) و اپیکاتچین می‌تواند با حذف سموم شیمیایی و سرطانزا، از غشاهای مخاطی روده بزرگ در برابر سرطان محافظت کند.

پتاسیم موجود در آن موجب تنظیم انقباضات عروقی می‌شود و از این طریق به جریان بهتر خون کمک می‌کند. سبب تنظیم فشار خون می‌شود و از دیگر خواص آن می‌توان به تنظیم و بهبودی سطح چربی‌های خون اشاره نمود. می‌تواند از بسیاری بیماری‌های قلبی عروقی مانند سکته و نارسایی احتقانی قلب ممانعت کند.

به دلیل وجود ویتامین C، خاصیت ضد‌التهابی و ضد‌حساسیت دارد و به دلیل داشتن خاصیت ضد‌عفونی‌کنندگی، در درمان عفونت‌ها به ویژه عفونت مثانه می‌تواند مفید واقع شود. این میوه کم‌کالری است و به دلیل دارا بودن مقادیر بالای فیبر، می‌تواند موجب احساس سیری و جلوگیری از پرخوری گردد، لذا می‌تواند در کاهش وزن هم موثر واقع شود.

میوه به، به دلیل داشتن پکتین، در رفع اسهال بسیار موثر است. استفاده از دانه‌های لعابدار درون به، به دلیل داشتن موسیلاژ، می‌تواند در رفع التهاب مخاط‌ها، رفع سرفه و گرفتگی صدا هم موثر باشد.

در قرآن به این میوه به صورت مستقیم اشاره‌ای نشده، اما از حضرت رسول صلوات‌ا... علیه و امام جعفر صادق علیه‌السلام و حضرت امیر علیه‌السلام روایات متعددی داریم که می‌فرمایند: به بخورید که دل را جلا می‌دهد. هم خودتان بخورید و هم به دیگران بدهید، چرا که چشم را جلا می‌دهد و دوستی را در دل می‌رویاند. به زنان حامله بدهید، زیرا باعث نیکویی و خوبی اولاد می‌شود. حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند: خوردن به موجب تقویت قلب و شستشوی معده می‌شود و خوردن آن نیروی انسان را زیاد می‌کند و ضعف و سستی را از بدن برطرف می‌کند

بیشتربخوانید:

سپر زمستانی خود را فعال کنید!

پیاز

پیاز یک سبزی غده‌ای است که از قدیمی‌ترین گیاهان مصرفی انسان می‌باشد. خاستگاه اصلی آن احتمالا جنوب غربی آسیا بوده و از آنجا به نقاط مختلف جهان راه پیدا کرده است. شاید قدیمی‌ترین ذکر پیاز، اشارات پراکنده یک حکیم یونانی در اوایل سده سوم پیش از میلاد باشد. در مصر باستان هم به وقت ادای سوگند، به سیر و پیاز سوگند می‌خوردند. در ایران 7 گونه معروف پیاز را داریم که در نواحی مختلفی مثل آذرشهر، تبریز، قم، کاشان، ساوه، شهرری، لاهیجان، بندرعباس، زنجان و ... کشت می‌شود.

این ماده غذایی به عنوان یک طعم‌دهنده اشتها‌آور و یکی از مواد اصلی غذایی در غذاهای ما است. دارای قند، کلسیم، املاح سدیم، پتاسیم، ید، آهن، فسفر و ویتامین‌هایی مثل A، B و C هست. دارای اسانس مخصوصی می‌باشد که بعد از پختن از بین می‌رود و دیگر بوی آن را متوجه نمی‌شویم. پیاز پخته منبع غنی از فیبر و مس است. 20 درصد از نیاز ویتامین C روزانه ما و همچنین 5 تا 10 درصد، نیازهای ویتامین B6، فولات، پتاسیم و منگنز را می‌تواند تامین کند. حاوی سلنیوم می‌باشد که عملکرد سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند. به طور کلی برای سلامتی بدن بسیار مفید است، اما زیاده‌روی و افراط، می‌تواند منجر به عوارض و مضراتی از جمله عوارض گوارشی شود.

از جمله فواید آن که در تحقیقات هم به اثبات رسیده‌اند، مبارزه با سرطان‌ها، کمک به بهبود سلامت قلب، کاهش قند خون بالا، تقویت معده و بهبود هضم، سلامت استخوان‌ها، جلوگیری از آلرژی و کاهش التهاب و همچنین پوکی‌استخوان وابسته به سن، تقویت سیستم ایمنی، درمان اختلالات گوش، بهبود خواب و تنفس و همچنین بهبود سلامت دهان و دندان و تسکین تب، درد قاعدگی و همچنین کمک به افزایش باروری در مردان است که اشارات فراوانی به آن شده است.

لایه‌های خارجی پیاز، منبع غنی و منشا مهمی از فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها از جمله کوئرستین (یک ترکیب ضد‌التهابی قدرتمند) هستند. طبق مطالعات انجام شده، زنان یائسه‌ای که پیاز بیشتری مصرف می‌کردند، چگالی استخوان بهتری داشتند و خطر شکستگی بیش از 20 درصد را در مقایسه با افرادی که پیاز مصرف نمی‌کردند، کاهش داده است.

 هر واحد پیاز حدود 20 میلی‌گرم کوئرستین دارد كه همراه با سایر فلاونوئیدهای موجود در پیاز می‌تواند به جلوگیری از التهاب کمک کرده و همچنین با جلوگیری از انتشار سلول‌های هیستامین آلرژی را درمان کند و به کاهش احتقان بینی و سینوس‌ها کمک نماید. پیاز می‌تواند استرس اکسیداتیو ناشی از عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها را در دیابت کاهش دهد. ترکیبات گوگردی موجود در پیاز و همچنین ویتامین C زیاد آن، می‌تواند به کاهش باکتری‌های ایجاد شده در پوسیدگی دندان کمک کند.

بیشتربخوانید:

با سلطان سبزی ها آشنا شوید

از جمله عوارض یا مضرات پیاز که می‌توان به آن اشاره کرد، این است که کربوهیدرات‌های موجود در پیاز به ویژه پیاز خام، می‌توانند باعث ایجاد گاز و نفخ و تشدید ریفلاکس شوند. زیاده‌روی و افراط در مصرف آن می‌تواند موجب عوارض گوارشی و کاهش شدید قند خون، تهوع و استفراغ، آلرژی پوستی، کاهش فشار خون در افراد مستعد و افزایش خطر خونریزی به ویژه در افرادی که آسپرین مصرف می‌کنند، شود.

در قرآن کریم یک بار در سوره بقره آیه 61 به پیاز اشاره شده است و بیانگر زیاده‌خواهی قوم بنی‌اسرائیل است که از حضرت موسی علیه‌السلام می‌خواستند از غذاهای مختلف زمینی مثل خیار، پیاز و سبزی سیر در اختیار آنها قرار دهد. پیامبر اکرم صلوات‌ا... علیه و همچنین امام جعفر صادق علیه‌السلام به نقل از ایشان اشاره فرموده‌اند که هرگاه وارد شهری شدید، از پیاز آنجا بخورید، زیرا با خوردن پیاز از امراض عمومی آنجا در امان هستید که این نشانگر فواید ضد باکتریایی آن است..