گل ختمی گیاهی با خواص دارویی و زیبایی متعدد است، گل ختمی یکی از گیاهان زینتی شناخته‌شده است که علاوه بر زیبایی، خواص درمانی متعددی دارد.
به گزارش مهر، این گیاه از خانواده پنیرک بوده و گل‌هایی به رنگ‌های بنفش، صورتی، قرمز، زرد و سفید دارد. گل ختمی گیاهی چندساله با ساقه‌ای استوانه‌ای‌شکل و برگ‌های سبز و پهن است که در زمینه‌های درمانی مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد.
نام علمی گل ختمی Althaea officinalis است که نوع دیگری از این گیاه ریشه‌ای چوبی‌تر و سفت‌تر با نام Hollyhock دارد؛ هر دو گونه در اروپا و آفریقا رشد می‌کنند.
انواع گل ختمی متنوع بوده و دو نوع اصلی آن، بنفش و سفید، بیشتر شناخته‌شده‌اند. در ایران و برخی کشورهای دیگر، گونه‌های مختلفی از گل ختمی با نام‌هایی مانند بابونه کوهی، یاسمنی، سرخس کوهی و ختمی هندی شناخته می‌شوند.
خواص گل ختمی
گل ختمی به دلیل خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخش، در درمان سرفه و بیماری‌های تنفسی مؤثر است. از دم‌نوش گل ختمی برای کاهش التهاب مجاری تنفسی، سرفه‌های خشک و تسکین غشاهای مخاطی استفاده می‌شود.
یکی از کاربردهای مهم این گیاه، کمک به درمان عفونت‌ها و التهاب‌های گلو است. آنزیم‌های موجود در ریشه گل ختمی می‌توانند باکتری‌ها را مهار کرده و مخاط گلو را نرم کنند.
گل ختمی می‌تواند یک‌لایه محافظتی در دستگاه گوارش ایجاد کرده و التهاب معده را کاهش دهد. این گیاه در تسکین زخم معده، درمان یبوست و اسهال نیز مؤثر است.
ریشه گل ختمی دارای خواص ضد باکتریایی بوده و برای درمان آبسه و زخم‌های پوستی کاربرد دارد. استفاده از عصاره این گیاه به کاهش التهاب و بهبود سوختگی‌های پوستی کمک می‌کند.
عصاره ریشه گل ختمی در درمان عفونت‌های ناشی از باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک مؤثر است و می‌تواند در بهبود زخم‌های عفونی نقش داشته باشد. همچنین گل ختمی در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی مانند صابون، کرم و روغن‌های گیاهی کاربرد دارد. از ماسک گل ختمی برای رفع لک‌های پوستی، جلوگیری از موخوره و تقویت مو استفاده می‌شود.
عصاره گل ختمی می‌تواند به کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک کند، که این امر در پیشگیری از بیماری‌های قلبی مؤثر است.
طرز تهیه دم‌نوش گل ختمی
برای دم کردن و مصرف گل ختمی برای تب، گلو درد و سرماخوردگی، یک قاشق چای‌خوری از گل ختمی را در یک فنجان آب جوش قرار داده و حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه منتظر بمانید تا مزه و رنگ گل ختمی به آب منتقل شود. سپس می‌توانید آن را صاف کرده و مصرف کنید.
برای تهیه دم‌نوش گل ختمی و آویشن، یک قاشق چای‌خوری از هر یک از گیاهان گل ختمی و آویشن را در یک فنجان آب جوش بریزید و حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا دم‌نوش آماده شود. سپس دم‌نوش را از روی گیاهان صاف کرده و می‌توانید با افزودن عسل به آن، طعم آن را بهبود بخشید. این دم‌نوش دارای خواص ضد التهابی، ضد عفونی کننده، ضد سرفه و آرام‌بخش است.
تفاوت گل بنفشه با گل ختمی
گل بنفشه و گل ختمی، دو گیاه متفاوت هستند که علاوه بر داشتن خصوصیات و خواص متفاوت، همچنین در بخش‌های مختلفی از گیاه قرار دارند. گل بنفشه، گلی با رنگ بنفشه و معطر است که از آن به عنوان یک گیاه آرایشی و دارویی استفاده می‌شود. در مقابل، گل ختمی، گل‌های ریز، سفید رنگ و کوچکی هستند که در شاخه‌های گیاه قرار دارند. گل ختمی نیز مانند گل بنفشه، خواص دارویی و آرایشی دارد و به عنوان محصولی دیگر در صنعت آرایشی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عوارض و موارد احتیاط
گل ختمی به‌طورکلی بی‌خطر است، اما در برخی موارد ممکن است موجب ناراحتی معده، سرگیجه یا واکنش‌های پوستی شود. همچنین، این گیاه ممکن است با داروهای دیابت و برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد و مانع جذب آنها شود.
گل ختمی علاوه بر اینکه یک گیاه زینتی زیباست، خواص درمانی متعددی نیز دارد. از درمان مشکلات گوارشی و تنفسی گرفته تا مراقبت از پوست و مو، این گیاه نقش مهمی در طب ایرانی ایفا می‌کند. با این حال برای جلوگیری از عوارض احتمالی، بهتر است مصرف آن تحت نظر پزشک باشد.
