دکتر محمد علیمرادی؛ دکترای داروسازی، دانشجوی دکترای تخصصی تغذیه؛ مقصود سیفی، كارشناس ارشد بیو تكنولوژی
ریز جلبکها اولین موجودات زنده فتوسنتز کننده به قدمت 3.5 میلیارد سال پیش در کره زمین هستند که در آبها به صورت معلق رشد کرده و به دلیل داشتن میزان بالای کلروفیل مسئول تولید 80درصد اکسیژن اتمسفر هستند. ریز جلبکها یا دیواره سلولی ندارند یا میزان سلولز دیواره سلولی آنها بسیار ناچیز است به همین دلیل تبادل مواد دفعی و مغذی در آنها به راحتی صورت میگیرد.
ساختار شیمایی ویژه و غنی از اسیدهای آمینه، چربیهای غیر اشباع، ویتامینها و عناصر معدنی دارند به همین دلیل به عنوان "سوپرفود" شناخته شده و حتی به عنوان غذای فضانوردان هم استفاده شدهاند. آلگومد عصاره جلبک سبز تک سلولی کلرلا ولگاریس است که در آب شیرین پرورش داده میشود.
این ریز جلبک رشد بسیار سریعی داشته و به هر گونه شرایط رشدی با تغییر میزان تولید اجرای اصلی خود پاسخ می هد. در شرایط سخت و پرتنش میزان لیپید و کربوهیدرات آن بالا میرود و در شرایط بهینه و ایده آل میزان تولید پروتئین آن بالاست. کلرلا در دنیا به دو صورت کشت میشود:
سیستم باز
سیستم باز متداولترین و ارزانترین روش کشت جلبکهاست. این کشت میتواند درون آبهای آزاد، دریاچهها، استخرها و حتی حوضچههای فاضلاب صورت گیرد. این روش جهت تولید جلبک بمنظور مصارفی غیر از تغذیه انسان نظیر: تولید سوخت زیستی، تولید غذای دام و طیور، تولید کود زیستی و تصفیه فاضلابها مناسب است.
سیستم بسته (فتوبیوراکتور)
این تکنولوژی جهت رفع محدودیتهای کشت باز ایجاد شد. در این سیستم ،کشت در محیطی بسته و عاری از سایر میکروارگانیسمها و درون لولههای شیشهای صورت میگیرد و محصولی خالص با بالاترین میزان ترکیبات ارزشمند (مانند پروتئین و ویتامینها و املاح) و میزان کمتر چربی و کربوهیدرات بدست میآید. محصولات حاصل از این کشت میتوانند جهت کاربردهای دارویی و تغذیهای برای انسان مورد استفاده قرار گیرد. شرکت آلگومد در آلمان بزرگترین و تنها فتوبیوراکتور جهان را جهت تولید محصول خالص کلرلا به خدمت گرفته و محصولی با بالاترین خلوص و کیفیت را جهت مصارف دارویی و تغذیهای تولید میکند. مواد مؤثره و ارزش تغذیه این محصول عبارتند از:
۱) چربی غیراشباع و کالری پایین ۲) غنی از فیبر
۳) غنی از مواد معدنی: کلسیم، آهن، منیزیم، سلنیوم، روی، مس، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم و کروم. ۴) حاوی ویتامینهای B1،B2 ،B3 ،B5 ،B6،B9 ، B12، C، E و A ۵) پروتئین بالا (حاوی تمام اسیدهای آمینه ضروری) ۶) کلروفیل ۷) اسیدهای نوکلئیک DNA وRNA ۸) حاوی اسیدهای چرب غیر اشباع: الفا-لینولئیک (ALA)، گاما لینولنیکGLA) ، EPA و DHA)
آلگومد نسبت به گوشت، تخم مرغ و شیر دارای میزان پروتئین بالاتر و کربوهیدرات و چربی متوسط و تا حدودی پایین است. آلگومد و بطور کلی مکمل ها، درمان اصلی بیماریها نیستند بلکه به درمان کمک کرده و باعث بهبود سلامتی میشوند. تحقیقات متعدد انجام شده در ایران و دنیا اثرات کمک درمانی و درمانی آلگومد را به اثبات رسانیده است که عبارتند از:
کاهش قند خون در افراد دیابتیک: مطالعات اخیر نشان داده که اثرات ضد دیابتی آلگومد شبیه داروی متفورمین بوده و موجب افزایش حساسیت به انسولین در بافتهای هدف میگردد. علاوه بر این آلگومد با کاهش مقاومت به انسولین قند خون را کاهش داده و موجب پیشگیری از عوارض مزمن دیابت میگردد.
کمک به بهبود عملکرد کبد: در سال 2011 در تهران مطالعهای بر روی 76 زن و مرد مبتلا به کبد چرب غیرالکلی انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که اضافه نمودن آلگومد به درمان رایج کبد چرب تأثیر بسیار مطلوبی در تنظیم سطوح آنزیمهای کبدی (ترانس آمینازها)، کاهش سطحتری گلیسیرید، کاهش کلسترول، جلوگیری از پیشرفت کبد چرب و نهایتاً کمک به درمان آن دارد.
خواص آنتی آکسیدانی و ضد التهابی: مطالعات بالینی و آزمایشگاهی مختلف در اغلب نقاط دنیا نشان داده است آلگومد در پیشگیری از اثرات اکسیداتیو استرس، کاهش التهاب مزمن و عوارض بیماریهای التهابی (روماتوئید آرتریت، اُستئوآرتریت، فیبرومیالژیا، کولیت اولسراتیو، آسم، COPD و ...) مؤثر میباشد.
تقویت سیستم ایمنی بدن: به دلیل تولید گامااینترفرون، فاکتور از بین برنده تومور و اینترلوکین ها باعث افزایش توان سیستم ایمنی در مقابله با اختلالات و بیماریها شده و نیز اثرات آنتی اکسیدانتی آن به دلیل محتوای بالای بتاکاروتن، ویتامینها، کاروتنوئیدها و املاح معدنی روی، سلنیوم، کلسیم و اسیدهای آمینه هم به این اثر تقویتی کمک میکند.
اثرات سم زدایی: دفع سموم و فلزات سنگین یکی از فواید آلگومد است که شروع اثر آن در این مورد در مصرف مداوم به مدت 3 ماه مشهودتر است.
تقویت حافظه: چون حاوی فسفاتیدیل سرین، ماده مؤثر در حفظ و نگهداری سلولهای عصبی و میلین اعصاب، است باعث جلوگیری از بیماریهایی مثل آلزایمر میشود.
سلامتی دستگاه قلب و عروق: باعث بهبود فشار خون، پائین آوردن کلسترول و LDL به دلیل کلروفیل، فسفولیپیدها، کاروتنوئیدها، امگا 3 و آلفالینولینک اسید میشود.
اثرات ضد پیری: این ریز جلبک به دلیل اینکه غنی از اسیدهای نوکلئیک DNA و RNA، ویتامینC، ویتامین E و کلروفیل است باعث به تأخیر انداختن پیری سلولهای بدن میشود.