به قلم : دکتر کامیار سنایی؛ روانشناس
تحریریه زندگی آنلاین : شما ممکن است دیده باشید که مردم درباره‌ی حملات پانیک و حملات اضطراب طوری صحبت میکنند که به نظر می‌آید هر دوی آن‌ها یکی هستند. در حالی که این دو رویداد با یکدیگر تفاوت دارند.
حمله اضطراب چیست؟
حملات اضطرابی به عنوان ترس یا ناراحتی که با حالت ناگهانی ایجاد می‌شود و در کمتر از ده دقیقه به اوج می‌رسد تعریف شده‌اند. این حملات می‌توانند تا چند ساعت هم طول بکشند و عامل آن‌ها ممکن است استرس، افکار غیرمنطقی، ترس عمومی یا ترس از ناشناخته و حتی ورزش باشد.
حمله پانیک چیست؟
حملات پانیک به طور ناگهانی اتفاق می‌افتند و شامل ترس شدید و اغلب ترس غافلگیرکننده هستند. این حملات با علائم فیزیکی بسیار چالش برانگیزی مثل تپش قلب، تنگی نفس و حالت تهوع همراه هستند. علائم اضطراب: نگرانی. پریشانی. ترس. اضطراب معمولاً به پیش‌بینی موقعیت، تجربه یا اتفاق استرس‌آور مربوط می‌شود که ممکن است به مرور زمان آشکار شود.
عدم تشخیص تخصصی حملات اضطراب به این معنی است که علائم و نشانه‌ها قابل تفسیر هستند. یعنی ممکن است فردی در توصیف از «حمله اضطراب» خود، علائمی را داشته باشد که یک نفر دیگر هرگز آن‌ها را تجربه نکرده باشد و با این وجود هر دوی آن‌ها «حمله اضطراب» داشته باشند.
بیشتربخوانید:
خوراکی هایی که علائم افسردگی را تغییر می‌دهند
بررسی علائم حملات پانیک و اضطراب
حملات پانیک و اضطراب می‌توانند شبیه به هم باشند و علائم عاطفی و فیزیکی زیادی داشته باشند که مشترک است. ممکن است شما هم حمله پانیک و هم حمله اضطراب را هم‌زمان تجربه کنید.به عنوان مثال، شما می‌توانید اضطراب را در حالی که نگران یک موقعیت بالقوه استرس‌آور هستید تجربه کنید؛ مثل سخنرانی مهمی که در محل کار خود دارید. زمانی که موقعیت فرا می‌رسد، اضطراب می‌تواند در حمله پانیک به اوج خود برسد.تشخیص اینکه شما در حال تجربه کردن حمله پانیک هستید یا حمله اضطراب، می‌تواند دشوار باشد. این نکات را به یاد داشته باشید:
اضطراب معمولاً به چیزی که با حالت استرس‌آور یا تهدید کننده برداشت شده باشد برمی‌گردد. حملات پانیک همیشه با عوامل استرس‌زا ایجاد نمی‌شوند بلکه اغلب به صورت غیر منتظره رخ می‌دهند.
اضطراب می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. برای مثال، شما ممکن است با وجود اضطرابی که در زمینه‌ی ذهنتان اتفاق می‌افتد، به روند فعالیت‌های روزانه‌ی خود ادامه دهید. در صورتی که حملات پانیک بیشتر شامل علائم شدید و مخرب هستند.
در طی حمله پانیک، پاسخ اتوماتیک بدن که جنگ یا گریز است، کنترل را به عهده دارد. علائم فیزیکی اغلب از علائم اضطراب شدیدتر هستند.
در حالی که اضطراب به تدریج ایجاد می‌شود، حملات پانیک معمولاً به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتند.
حملات پانیک معمولاً باعث ایجاد نگرانی یا ترس از وقوع دوباره حمله پانیک می‌شود. این می‌تواند در رفتار شما تأثیر داشته باشد تا از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که فکر میکنید در آن‌ها در ریسک حمله پانیک قرار دارید، دوری کنید.
بیشتربخوانید:
اختلال اضطراب اجتماعی را بشناسید
تفاوت حمله پانیک با حمله اضطراب از نظر دلایل حملات
حملات پانیک غیر منتظره محرک‌های خارجی مشخصی ندارند. حملات پانیک و اضطرابی که قابل انتظار هستند، می‌توانند محرک‌های شبیه به هم داشته باشند. برخی از این محرک‌های رایج شامل موارد زیر می‌باشند:
شغل استرس‌آور
رانندگی
موقعیت‌های اجتماعی
فوبیا، مواردی مثل گذر هراسی (ترس از حضور در مکان‌های باز و شلوغ) ، تنگناهراسی (ترس از گیر کردن در مکان تنگ بدون راه فرار) ، بلندی‌هراسی (ترس از ارتفاع)
یادآوری‌ها یا خاطرات تجربیات آسیب‌زا
بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی، دیابت، سندرم روده تحریک‌پذیر یا آسم
درد مزمن یا سندرم درد مزمن
ترک مواد مخدر یا الکل
کافئین
داروها و مکمل‌ها
مشکلات تیروئید
تفاوت حمله پانیک با حمله اضطراب از نظر عوامل خطر
حملات پانیک و اضطراب عوامل خطر شبیه به هم دارند. این عوامل شامل موارد زیر می‌باشند:
تجربه کردن تروما یا حضور داشتن در رویدادهای آسیب‌زا به عنوان کودک یا بزرگسال
تجربه کردن رویدادی استرس‌آور در زندگی، مثل مرگ یک فرد نزدیک یا طلاق گرفتن
تجربه کردن استرس یا نگرانی‌های مداوم، مثل مسئولیت‌های کاری، ناسازگار بودن خانواده شما یا مشکلات مالی
زندگی کردن با بیماری مزمن یا مریضی که جان را در خطر قرار می‌دهد
داشتن شخصیت مضطرب
داشتن اختلال روانی دیگر مانند افسردگی
داشتن اعضای نزدیک خانواده که اختلالات اضطراب یا پانیک دارند
استفاده از مواد مخدر یا مصرف الکل
افرادی که اضطراب را تجربه میکنند، در معرض خطر بیشتری برای تجربه‌ی حملات پانیک قرار دارند. با این حال، داشتن اختلال اضطراب به این معنی نیست که شما حمله پانیک را تجربه خواهید کرد.
رسیدن به تشخیص
بیشتربخوانید:
بیماری صرع را بهتر بشناسيم
پزشکان نمی‌توانند حملات اضطراب را تشخیص دهند، اما آن‌ها می‌توانند موارد زیر را تشخیص دهند:
علائم اضطراب
اختلالات اضطراب
حملات پانیک
اختلالات پانیک
پزشک شما در مورد علائم‌تان می‌پرسد و تست‌هایی را انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل کند که علائم شما برای سایر بیماری‌ها مثل بیماری قلبی یا تیروئید که علائم مشابهی دارند نمی‌باشد.
پزشک شما برای تشخیص ممکن است تست‌های زیر را انجام دهد:
یک معاینه فیزیکی
آزمایشات خون
آزمایش قلب، مانند نوار قلب (ECG یا (EKG
یک ارزیابی روان‌شناختی یا پرسشنامه
درمان و دارو
با پزشک خود درباره‌ی درمان‌های دیگری برای حملات اضطراب و پانیک صحبت کنید. در اینجا به برخی از درمان‌هایی که ممکن است پزشک با شما مطرح کند می‌پردازیم.
مشاوره و روان‌درمانی
گفتاردرمانی برای اختلالات اضطراب و پانیک می‌تواند شامل موارد زیر، اغلب به صورت ترکیبی باشد:
درمان رفتاری-شناختی ((CBT می‌تواند به شما کمک کند تا با دید جدیدی به مسائلی که باعث نگرانی‌تان می‌شوند، نگاه کنید. یک مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا برای مدیریت محرک‌ها در زمان بروز، استراتژی‌هایی را ایجاد کنید.
شناخت درمانی می‌تواند به شما کمک کند تا افکار بیهوده‌ای که اغلب در زمینه اختلال اضطراب قرار دارند را شناسایی کنید، مجدداً در چهارچوب قرار دهید و آن‌ها را خنثی کنید.
درمان مواجهه‌ای عبارت است از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که محرک ترس و اضطراب هستند، به صورت کنترل شده، تا یاد بگیرید با ترس‌هایتان روبرو شوید.
تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن) : تمرینات تنفسی، تصاویر هدایت شده، آرام‌سازی پیش‌رونده، بیوفیدبک و آموزش اتوژنیک. پزشک شما می‌تواند درباره‌ی بعضی از موارد ذکر شده با شما صحبت کند.
پزشک ممکن است به شما جلسات فردی، جلسات گروهی یا ترکیبی از هر دو نوع جلسات را پیشنهاد دهد.
دارو
چند نمونه از داروهایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند:
داروهای ضدافسردگی، مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین SSRIs و مهارکننده‌های بازجذب نوراپی‌نفرین (SNRIs)
بتا بلاکرها که می‌توانند به کنترل برخی از علائم فیزیکی مثل ضربان قلب بالا کمک کنند.
داروهای ضد اضطراب، مانند بنزودیازپین‌ها، داروهای آرامبخشی که علائم را به سرعت کاهش می‌دهد.
همه این داروها می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. SSRIs و SNRIs برای مصرف طولانی‌مدت هستند و مقداری طول می‌کشد تا عوارض آن‌ها مشاهده شود. بنزودیازپین‌ها برای استفاده کوتاه‌مدت هستند، به این دلیل که ریسک بالایی برای وابستگی به آن‌ها وجود دارد.
معمولاً پزشک شما ترکیبی از درمان‌ها را به شما پیشنهاد می‌دهد. همین‌طور ممکن است پزشک در طول زمان نیاز به تغییر برنامه درمانی شما داشته باشد.
درمان‌های خانگی
شما باید با پزشک خود یا متخصصان سلامت روان دیگری صحبت کنید تا متوجه شوید برای پیشگیری و درمان علائم مرتبط با اضطراب و پانیک چه کاری می‌توانید انجام دهید. اینکه یک برنامه درمانی داشته باشید و زمانی که حمله عصبی اتفاق می‌افتد به آن عمل کنید، می‌تواند برای شما احساس کنترل داشتن را ایجاد کند.
اگر حس میکنید حمله اضطراب یا پانیک می‌خواهد اتفاق بیفتد، موارد زیر را امتحان کنید:
نفس‌های آهسته و عمیق بکشید. زمانی که حس میکنید سرعت تنفس شما بالا می‌رود، توجه خود را روی هر دم و بازدم متمرکز کنید. در حالی که نفس می‌کشید، احساس کنید که معده شما از هوا پر می‌شود. زمانی که نفس خود را بیرون می‌دهید، چهار شماره به صورت معکوس بشمارید. این کار را تا زمانی که سرعت تنفستان آرام شود انجام دهید.
شناختن و قبول کردن چیزی که دارید تجربه میکنید. اگر شما تا به حال حمله اضطراب یا پانیک را تجربه کرده باشید، می‌دانید که می‌تواند به طرز شگفت‌آوری چالش برانگیز باشد. این را به خودتان یادآوری کنید که علائم می‌گذرند و شما خوب می‌شوید.
ذهن آگاهی را تمرین کنید. مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی به طرز چشمگیری برای درمان اختلالات اضطراب و پانیک استفاده می‌شوند. ذهن آگاهی تکنیکی است که به شما کمک می‌کند تا افکارتان را در زمان حال قرار دهید. شما می‌توانید با مشاهده مرتب افکار و احساساتتان، بدون اینکه به آن‌ها واکنش نشان دهید، ذهن آگاهی را تمرین کنید.
تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن) را استفاده کنید. تکنیک‌های آرام‌سازی شامل تصاویر هدایت شده، رایحه‌درمانی و آرامش عضلانی می‌باشند. اگر شما در حال تجربه کردن علائم حمله اضطراب یا پانیک هستید، سعی کنید فعالیت‌هایی که برایتان آرامش بخش هستند را انجام دهید. چشم‌های خود را ببندید، حمام کنید یا از اسطوخودوس که دارای خواص آرامش بخش می‌باشد استفاده کنید.
تغییرات سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی که در ادامه آورده شده است، به شما کمک میکنند تا از حملات اضطراب و پانیک پیشگیری کنید و همچنین زمانی که حمله اتفاق می‌افتد، شدت علائم آن را کاهش دهید:
منابع استرس‌زا را در زندگی خود کم کرده و آن‌ها را مدیریت کنید.
یاد بگیرید که چگونه افکار منفی خود را شناسایی و متوقف کنید.
به صورت منظم و متعادل ورزش کنید.
مدیتیشن یا یوگا را تمرین کنید.
یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
به یک گروه حمایتی برای افراد مبتلا به حملات اضطراب یا پانیک بپیوندید.
مصرف خود را در الکل، کافئین و همین‌طور مواد مخدر کاهش دهید.
پیشنهاد می‌شود اگر علائم مرتبط با اضطراب و پانیک در زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، حتماً از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
