تحریریه زندگی آنلاین : تکانش و رفتار تکانشی( که گاهی رفتار تکانهای هم نامیده میشود) ازجمله اصطلاحات پرکاربرد در دنیای روانشناسی است. رفتارهای تکانشی در قسمتهای گوناگون روانشناسی، ازجمله شخصیت شناسی و نیز تحمل برای عملی شدن خواستهها مورداشاره قرار میگیرند.معنی تکانش( Impulse) این است که در یکلحظه، ناگهان به یک اقدام مشخص برانگیخته شویم.رفتارهای تکانشی هم بر همین اساس، رفتارهایی هستند که بهصورت لحظهای، بدون تأمل بر روی نتایج آنها و بدون تحلیل و ارزیابی دستاوردهای مثبت و منفی، انجام میشوند.رفتارهای تکانشی در زبان عامهی مردم بهعنوان رفتار ناپخته و رفتارهای نابالغانه و رفتارهای عجولانه شناخته میشوند.
بیشتربخوانید:
ایده هایی برای نظم دادن به کمد کودک
سر به راه کردن کودکان بی نظم
چند نکته کلیدی در تربیت فرزندان
علامتهای رفتار تکانشی
ناتوانی در برنامهریزی یا امادهسازی : به علت تحریکپذیری، شخص دارای رفتارهای منطقی نیست و برعکس، عجله و صبر نکردن مشخصه اصلی این رفتار است و در طی این رفتار،" هر چیزی میتواند اتفاق بیفتد".
عدم کنترل: شخصی که رفتار تکانشی دارد معمولاً بر روی رفتار خودکنترلی ندارد.
پایداری: در رفتار تکانشی معمولاً نوعی پایداری وجود دارد برای اینکه شخص فکر میکند که کار وی طبیعی است و امکان دارد به این رفتار ادامه دهد.
جستوجو برای تجربیات جدید: با توجه به احساسات شدید مثبت یا منفی، مهارتهای شناختی فرد برای برنامهریزی و ارزیابی جایگزینهای مختلف دچار تغيير شده و تصمیمات وی در لحظه گرفته میشود.
همانطور که مشاهده کردید، وضعیت عاطفی شخص در این رفتار، یک عامل کلیدی است، در طی این روند، مغز حالتهای عاطفی را آزاد میکند و همین کار، حس ادراک واقعیت را ایجاد میکند که سبب میشود شخص حس ناخوشایندی نسبت بکار خود نداشته باشد.روند تفکر منطقی در این مسیر از بین رفته و بنابراین، شخص نمیتواند به نتایج اقدامات و عواقب خویش، فکر کند.
بیشتربخوانید:
قبل از تنبیه کردن فرزندتان این مطلب را بخوانید!
گفتن این 11 نکته به کودکان ممنوع!
خطرات رفتار تکانشی
ولی مواقعی هم هست که عمل کردن و تصمیم گرفتن ، بدون تحلیل و ارزیابیِ قبلی و بدون فکر کردن در خصوص تبعاتِ تصمیم، میتواند برای ما گران تمام شود. این همان چیزی است که در بیشتر فرهنگها از آن به« عملِ بدون فکر» تعبیر میشود.
بسياري از ما، بدترین تصمیمات زندگیمان را وقتی گرفتهایم که در خصوص تبعات و نتایجِ احتمالی آن فکر نکردیم و صرفاً طبق حس فوری و لحظهای خودمان تصمیم گرفتهایم. مثال برای تصمیمهای تکانشی و بدون فکر زیاد است، ولی شاید یکی از معروفترین مثالها در این خصوص لحظهای باشد که بوکسور معروف، مایک تامسون در مسابقات سال ۱۹۹۷، در اثر عصبانیت گوش رقیب خودش را گاز گرفت و آنها کند!
مسئله اینجاست که ما باید تکانههایمان را کنترل کنیم. زیرا هرچقدر طبق تکانهها و احساساتمان در لحظه تصمیم بگیریم احتمال اینکه نتیجهای به دست بیاوریم که بعداً سبب پشیمانیمان بشود بیشتر خواهد شد.
آلرژی فصلی,حساسیت,درمان آلرزیدیگه با آلرژیت خداحافظی کن!بیتوته خریدوفروش ارزهای دیجیتال *بدون کارمزد خرید ملک در ترکیه برای خرید ملک در ترکیه فرصت رو از دست نده!
بیشتربخوانید:
7اصل واجب در تربیت کودک
چگونه فرزندمان را با اعتماد به نفس و مستقل تربیت کنیم؟
درمان رفتارهای تکانشی
رفتارهای ناخوشایند و تکانشی میتواند جدّي و فراگیر باشد، ولی باید گفت که اینگونه رفتارها را میتوان درمان کرد. با مراجعه به مشاور و پزشک متخصص، بهترین راهحل و درمان برای اینگونه رفتارها در نظر گرفته میشود.
شخصی که دچار رفتارهای تکانشی است، با استفاده از مکانیسمهای مقابلهای سالم برای کنترل احساسات شدید، بهتر میتواند موقعیتهای گوناگون خویش را مدیریت کند. بعضی از درمانهای شایع میتواند به شخص کمک کند تا آگاهی بیشتری نسبت به اقدامات خویش داشته باشد، بنابراین وقت خود را صرف بررسی تبعات کار خود، میکند.
تمرین این روش میتواند به شخص کمک کند تا زمان لازمی برای بازتاب گزینههای خود در نظر گرفته و در خصوص نحوه پاسخ به رویدادهای پیرامون خویش، فکر کند.
درمان رفتار تکانشی
برای درمان رفتارهای تکانشی، معمولاً در کنار تمرینهای مشاورهای، داروهایی مثل مهارکننده سروتونین SSRI وگاهی وقتها دوز کمی از یک آنتی سایکوتیک، تجویز میشود. این داروها بیشتر در زمانی تجویز میشوند که رفتار تکانشی و تهاجمی، بهاندازهای شدید باشد که تهدیدی برای امنیت شخصی فرد باشد.
استفاده داروها معمولاً همراه با رواندرمانی و از طریق یک درمانگر متخصص تجویز میشود. این داروها در درمان علائم بیماریهای روانی و بهداشتی و در اشخاص مبتلابه اختلالهای مربوط به عصبانیت، میتواند مؤثر باشد. علاوه، آنها امکان دارد بهطور مستقیم در کنترل رفتارهای تکانشی، بسیار مؤثر باشند.