تفاوت گوش دادن و شنیدن
میان گوش دادن و صرفاً شنیدن کلمات و دریافت پیام گوینده، تفاوت اساسی وجود دارد. هنگامی كه حرفهای طرف مقابل خود را درک میکنید، در واقع احساسات و دیدگاه های او را درک کردهاید و گویی با چشمان او حقایق را دیده و با ذهن او موضوعات را متوجه شدهاید.
اگرچه ممکن است دیدگاهها و نظرات شنونده متفاوت از گوینده باشد، ولی زمانی که به حرفهای او گوش میدهد، با دیدگاهها و نظرات او موضوع را برای خود حل و فصل میکند. برای داشتن یک ارتباط صحیح نباید فقط منفعلانه به حرفهای طرف مقابل گوش داد، بلکه باید با او ارتباط برقرار کرد و نظرات خود را به طور فعال بیان نمود.
همه ما با توجه به درکمان از گفتههای طرف مقابل، واکنش نشان میدهیم و در بسیاری موارد بدون آنکه متوجه باشیم، سوءتفاهمهای زیادی به وجود میآید. بنابراین اگر به روش فعال و بازتابنده به صحبتهای طرف مقابل خود گوش دهید، بلافاصله متوجه سوءتفاهم خواهید شد و آن را برطرف خواهید کرد و این امر مزایای فراوانی دارد.
خوب گوش دهید
برای اینکه از هر نوع سوءتفاهمی جلوگیری شود و درک صحیحی از موقعیت و احساسات طرف مقابل داشته باشید، گاهی لازم است به دقت به صحبتهای او گوش دهید و حتی خودتان را جای او بگذارید. اغلب وقتی میدانید فرد مقابل به حرفهای شما گوش میدهد و نظر خود را در آخر اعلام میکند، شما نیز با دقت بیشتری به حرفهای او گوش میدهید.
وقتی گوینده متوجه شود که شنونده با دقت به حرفهای او گوش میدهد، با استدلال و منطق سخن میگوید. اختلاف نظرها و نقاط مشترک طرفین با یکدیگر مشخص میشود. بازتاب آنچه میگوییم و آنچه میشنویم، ما را از شرایط یکدیگر آگاه میکند تا با فراهم آوردن فرصت برای یکدیگر بتوانیم بهراحتی مشکلات را حل کنیم.
اگر بتوانیم دیدگاه فرد مقابل را درک کنیم، بهسادگی او را از اشتباهاتش (چه از نظر دیدگاه و چه گفتار) آگاه خواهیم کرد و حتی میتوانیم به نقاط ضعف خودمان نیز آگاه شویم.
برای شنونده خوب بودن
بهتر است بعد از شنیدن حرفهای طرف مقابل، پیام و سخنان او را با توجه کلمات و درک خودمان از لغات تفسیر کنیم. تکرار کلمات به صورت طوطیوار بسیار آزاردهنده است و مانع درک دقیق حرفهای طرف مقابل میشود. با توجه به هدف و منظور مکالمه و درک از سخنان گوینده، به آن واکنش نشان دهید.
حقایق افکار و اعتقادات احساسات و عواطف نیازها و انگیزه امیدها و انتظارات به معنای تحتالفظی کلمات توجه نکنید، بلکه به احساس و نظر واقعی گوینده و مفهوم جملات او دقت کنید. به عبارت دیگر، معنای ظاهری واژهها را فراموش کنید و به دنبال معنای واقعی آنها باشید که گوینده میخواهد آن را به شما برساند.
به سؤالهایی که از شما پرسیده میشود، به سرعت پاسخ دهید. ممکن است این پرسش فقط به نوعی گرفتن تأیید برای ادامه صحبت باشد. در مواردی که گوینده فقط برای بیان بیشتر احساساتش سؤال میپرسد، نیازی به پاسخ نیست؛ زیرا فقط میخواهد خودش را بیشتر مطرح و بیان کند.
هنگامی که سخنان گوینده به پایان رسید، زمان آن است که پاسخ مناسب داده و واکنش صحیحی نشان دهید. فقط یک شنونده نباشید، بلکه سعی کنید فعالانه در گفتوگو شرکت کنید. اگر متوجه منظور فرد نشدید، از او بخواهید منظور خود را طور دیگری بیان کند و یا اگر حرفهای او را اشتباه متوجه شدهاید، اجازه دهید به روش دیگری آن را بیان کند تا سوءتفاهم برطرف شود.
شنیدن به روش فعال، در برخی موقعیتها بسیار دشوار است؛ مثل زمانی که فرد عصبانی است و یا صدمه دیده و یا برای بیان احساسات خود با مشکل روبهروست. این روش بهخصوص در مواردی که روابط برای شما اهمیت دارد، بسیار مؤثر خواهد بود.
با گوینده ارتباط چشمی برقرار کنید و از نگاه کردن به جای دیگر یا انجام کار دیگر خودداری ورزید. در مواردی که با او موافق هستید، با تکان دادن سر او را تأیید کنید. همدلانه به طرف مقابل گوش دهید و سریع قضاوت نکنید و به نظرات او احترام بگذارید؛ حتی اگر مخالف نظر شما باشد.
برای خواندن بخش اول- شنونده خوبی باشید- اینجا کلیک کنید.