در شرايط طبيعي بعد از چند ساعت يا چند روز از بين ميرود، اما هرگاه حالات افسردگي ادامه پيدا كند و در سلامتي فرد تاثير معناداري بگذارد در آن صورت مداخله درماني و كمك درماني الزامي خواهد بود.
Deplession يا افسردگي از عبارت لاتين Deplession به معناي درهم فشرده شده گرفته شده است لذا از اين رو افسردگي به معناي احساس درهم فشرده شدن روح غم يا بيارزشي است. و در زبان روز دوره افسردگي براي اشاره به يك حالت احساسي، واكنشي به يك موقعيت و شيوه رفتار مختص به فرد به كار ميرود افسردگي اغتشاش در خلق است كه با درجات مختلف غمگيني، ياس، تنهايي نااميدي، شك در مورد خويشتن واحساس گناه مشخص ميشود افسردگي به عنوان يك اختلال در دورههاي زماني طولانيتري تداوم مييابد و شـكل ناســـازگــارانهاي از افسردگي است كه اثرات پايداري در روي عملكرد خود باقي ميگذارد.
انواع افسردگي
1- احساس افسردگي: در اثر تغييرات موقعيتي و شرايط جديد پيش ميآيد.
2- داغديدگي با واكنش سوگ: غمي كه در اثر فوت نزديكان بيش ميآيد.
3- اختلال سازگاري با خلق افسرده: مواجعهي فرد با يك موقعيت قابل توجه گاهي منجر به اين حالت ميشود در چنين وضعيتي انتظار ميرود با كاهش تاثير موقعيت، حالتهاي بيمارگونهاي از بين برود.
4- اختلال افسردگي عمده و افسردهخويي : زماني كه شدت علائم افسردگي به حدي باشد كه كليه عملكردهاي آدمي را تحتالشعاع قرار ميدهد و باعث تغييرات عمده در عواطف رفتاري تفكر و روابط اجتماعي ميگردد.
5- اختلال دو قطبي و ادواري خويي: نوسانات خلقي شديدي كه بين دورههاي شيدايي (شادي و خوشي افراطي) و افسردگي به وجود ميآيد در صورتي كه نوسانات خفيف باشد و كمتر بر عملكرد آدمي تأثير گذارد، به آن اختلال خلقي ادواري خويي گويند.
6- اختلال خلقي يا افسردگي فصلي: دورهاي از افسردگي كه معمولا در پاييز و زمستان تجربه ميشود و يكي از عوامل هم آن نور ناكافي است.
در واقع شايعترين نوع افسردگي، افسردگي فصلي است. با آمدن فصل زمستان و كوتاه شدن طول روز بسياري از افراد به افسردگي مبتلا ميشود اين نوع افسردگي، افسردگي فصلي ناميده ميشود اغلب در پاييز و زمستان اتفاق ميافتد و بيش از همه زنان و جوانان راگرفتار ميكند افسردگي فصلي تحت تاثير ملاتونين بروز ميكند ملاتونين هورموني است كه توسط غده پينهآل در مغز ساخته و ترشح ميشود و نقش مهمي در تنظيم ساعت بيولوژيك بدن ايفا ميكند.
ساعت بيولوژيك
ساعت بيولوژيك بدن انجام فعاليتهاي نظير توليد پروتئين، رشد مو، ميزان اشتها، تنظيم درجه حرارت بدن و خواب و بيداري را بر عهده دارد كه همه تحت تاثير هورمون ملاتونين دچار تغييرات ميشوند.
جواناني كه ناخودآگاه به افسردگي مبتلا ميشوند، ابتدا آن را مشكل جديدي تلقي نميكنند در حالي كه اگر اين بيماري به طور صحيح درمان نشود عوارض شديدتري را به ميآورد. احساس پوچي، ياس و نااميدي، اضطراب و تباهي، نفرت، اختلال در خواب، از دست دادن اشتها، عدم تمايل به انجام دادن كارهاي روزانه واز دست دادن احساس شادماني و نشاط علائمي است كه فرد مبتلا را در بر مي گيرد.
در صورتي كه علائم ظاهري اين افسردگي در شما ديده مي شود بايد سعي كنيد افسردگي را از خود دور كنيد و توجه داشته باشيد كه روان درماني بيش از ديگر راهها مورد توجه متخصصان است و همچنين محققان دريافتهاند كه فتوتراپي (نوردرماني) ميتواند از ترشح بيش از حد لاتونين در بدن جلوگيري كند و اغلب افراد به اين درمان پاسخ ميدهند.
اين شيوه درمان شامل نور مفيد فلوروسنت است كه بر صفحه فلزي انعكاس داده ميشود و شخص در مقابله اين نور، با چشمان باز بدون نگاه مستقيم به نور قرار ميگيرد، اين شيوه درماني را به مدت نيم الي دو ساعت در روز استفاده ميكنند. البته قدم زدن در نور آفتاب به تنهايي ميتواند شخص را در بهبود بيماري كمك كند.
توصيههايي براي جلوگيري از پيشرفت افسردگي
اگر فتوتراپي موثر واقع نشد ميتوان از داروهاي ضد افسردگي در درمان بيماري كمك گرفت.
1- صبحها زودتر از خواب بلند شويدو به پيادهروي برويد. انجام فعاليتهاي ورزشي به ويژه پيادهروي در هواي آزاد و روشنايي روز سهم بسزايي در كاهش افسردگي دارد.
2- خود را در اتاق تاريك و بسته حبس نكنيد.
3- از گرفتن رژيمهاي كاهش وزن كه بدون قواعد علمي است خودداري كنيد. براي رهايي از اختلالات خلقوخوي تا ميتوانيد از سبزي و ميوه استفاده كنيد و به ميزان ويتامين گروه B كه در گوشت قرمز، جگر، تخممرغ، غلات؛ دانههاي خوراكي يافت ميشود در رژيم غذاييتان بيفزاييد.
4- مصرف قهوه و شكر را در روز كاهش دهيد.
5- كمبود آهن، امگا 3، و اسيد فوليك نيز تاثير مستقيمي با بروز علائم افسردگي دارد، پس هر چه بيشتر از گذشته به رژيم غذاييتان اهميت دهيد.
6- از پيله تنهايي كه در دورهتان كشيدهايد، خارج شديد و با دوستان خود صحبت كنيد.
درمان با مواد غذايي مناسب
با پيشرفت علائم، ارتباط بين سلامت ذهني و روحي با نوع غذا و نوشيدني اثبات شده است.
عواملي كه باعث ايجاد افسردگي ميشوند شامل: كمبود مواد مغذي يا دريافت بيش از حد آنها، داروها، كافئين (قهوه)، نيكوتين (سيگار) قندخون پايين، عدم تعادل هورموني بدن، آلرژي، مسموميت با فلزات سنگين و ساير مسموميتها و همچنين كمبود روي، آهن، منيزيم و ويتامين،هاي گروه B باعث افسردگي ميشود.
كمبود روي باعث كمبود اشتها، تغذيه ناكافي و خستگي مزمن غير قابل اجتناب ميشود. بسياري از افرادي كه دچار خستگي مزمن هستند، وقتي به پزشك مراجعه ميكنند علت خستگي آنها به درستي تشخيص داده نميشود و به آنها گفته ميشود كه آنها داراي افسردگي هستند و به آنها داروي فسردگيضد افسردگي ميدهند.
منابع غذايي روي شامل: تخمه كدو، قارچ، سويا، جوانه گندم، سبوس گندم، گنجد، كاكائو، تخمه آفتابگردان، برنج، ذرت، نان سبوسدار مثل نان سنگك، جو، پنير، حبوبات مثل نخود و لوبيا و آجيل (مخصوصاً بادام)، مصرف بيش از حد كافئين از جذب املاح در بدن جلوگيري ميكند و باعث بروز افسردگي ميشود. كافئين در قهوه، چاي، كاكائو و نوشابه وجود دارد. كافئين باعث تحريك بيش از حد سيستم عصبي مركزي و در نتيجه آشفتگي ذهني ميشوند.
كمبود ويتامين C
علائم كمبود: افسردگي، خستگي بيش از حد رفتارهاي عصبي و هيجانات زياد.
منابع غذايي ويتامين C: پرتقال، ليمو، نارنج، نارنگي، كيوي، توت فرنگي، تمشك، سيب زميني، فلفل قرمز، فلفل دلمهاي، فلفل سبز، گوجه فرنگي، گريبفروت، هندوانه، شلغم، پياز بهاري، نخودفرنگي و سبزيجات سبز مثل كلم بروكلي، كلم پيچ، جعفري، شاهي آبي، اسفناج و گل كلم.
كمبود ويتامين B12
علائم كمبود: رفتارهاي رواني، جنون، كاهش قدرت حافظــــه، هذيانگويي، وضعيت بيمارگونه روحي.
منابع غذايي: جگر، قلوه، شير، پنير، تخممرغ و ماهي
كمبودويتامين B1
علائم كمبود:
افسردگي، بداخلاقي، كاهش قدرت حافظه و تمركز، احساس خستگي.
منابع غذايي: غلات صبحانه، نخـــود فرنگـــي، تخمه آفتابگردان، جوانه گندم، كنجد، سويا، آجيل (بخصوص بادام هندي، بادام، گردو، حبوبات (بخصوص نخود، لوبيا، عدس) ، گندم سبوسدار، سيب زميني، گندم سياه چاودار.
راه حل ساده براي پيشگيري از افسردگي در زنان خانهدار
زنان خانهدار به دليل انجام كارهاي تكراري و روزمره به نوعي خستگي روحي ميرسند .اين قبيل زنان هميشه از دردهاي جسماني مينالند، در حاليكه غالبا خستگيآنها ناشي از حالات فكري نظير عصبانيت- ملالت، قدرناشناسي افرد و بيهودگي نسبت به زندگي است و در حقيقت خستگي كه صرفاً فقط جنبه جسماني داشته باشد وجود ندارد. بيشتر اين حالات را در زناني ميتوان مشاهده كرد كه به تازگي زندگي مشترك خود را شروع و داراي فرزند نيستند و در واقع انتقادات بيشتري را نسبت به زنان ديگر از همسران جوان خود دارد. درمان افسردگي تنها در طي زمان و با تحمل صبر و بردباري ميسر خواهد بود و تنها به دست خود شخص صورت ميگيرد. در واقع شخص بايد از درون با خود بجنگد و زمان فراغت خود را با مسائل ديگري همچون هنرهاي دستي و مطالعه كتاب راهنما كه نقش ارزندهاي دارند سرگرم كند. به راحتي ميتوان با يك برنامهريزي دقيق و منظم مسير زندگي را از حالت ركود و يكنواختي نجات داد .