مدیتیشن می تواند به آرامش افراد در استرس، به حفظ سلامتی و به بهبودی بیماران کمک کند .کسانی که مدیتیشن را به صورت مرتب انجام می دهند، کمتر دچار اضطراب و افسردگی می شوند و هم شادمانی و رضایت بیشتری از زندگی دارند. مدیتیشن آرامش عمیقی ایجاد می کند که در آن احساس توازن و تعادل فکری خواهید کرد. نتیجه این تعادل فکری افزایش بصیرت، ارتقای افکار، و خونسردی در برخورد با مشکلات است.
آرامش و خود شناسی بیشتر و پذیرش بهتر دیگران، روابط اجتماعی را نیز دگرگون می کند. مدیتیشن با ایجاد شرایط رهایی از استرس می تواند به کاهش علائم بسیاری از بیماریها کمک کند در شماره قبل نشریه در مورد فواید مدیتیشن صحبت کردیم در ادامه به روش‌های مدیتیشن و انتخاب محل مناسب برای آن بحث خواهیم كرد امیدواریم مفید و سودمند واقع شود.
روش‌های مدیتیشن
احتمالاً حالا كه راجع به فواید مدیتیشن بیشتر دانسته‌اید، تصمیم دارید، روش‌های مدیتیشن كردن را نیز یاد بگیرید. اولین كار برای شروع مدیتیشن این است كه مكان و زمان مناسبی را برای مدیتیشن انتخاب كنید. از خودتان سوال كنید، بهترین زمان در طول روز برای من چه زمانی است؟ صبح، ظهر، بعدازظهر و یا شب؟ میزان مشغله كاری من در آن ساعات خاص چقدر است؟ آیا می‌توانم در آن زمان به طور مداوم مدیتیشن كنم؟ آیا می‌توانم 20-10 دقیقه از وقتم را هر روز به این كار اختصاص دهم؟ چند روز باید مدیتیشن كنم، 10 روز، 20 روز یا 60 روز؟
حالا پاسخ‌های خود به این سوال‌های‌‌تان را بنویسید و تاریخ و زمان آن روز را نیز در پایین صفحه بنویسید. پاسخ‌های‌تان را ضمیمه تقویم خود كنید و هر بار كه مدیتیشن میكنید احساس خود را نیز در آن روز در تقویم‌تان بنویسید. نوشتن این موارد به شما اشتیاق بیشتری می‌دهد تا ادامه دهید و موفقیت‌های بیشتری به دست آورید.
انتخاب محل مناسب مدیتیشن
محلی را برای مدیتیشن كردن انتخاب كنید اما دقت كنید كه در آنجا تلویزیون و یا هر چیز دیگری كه حواس‌تان را پرت می‌كند نباشد. وقتی كه محیطی را برای مدیتیشن انتخاب میكنید، بدن خود را به آن محیط برای اینكار عادت می‌دهید و همیشه آنجا را برای مدیتیشن در ذهن خود ثبت میكنید پس علاوه بر سر و صداهای اضافی به بوها و زنگ‌ها نیز توجه كنید. چه چیزهایی می‌توانند فضای مورد نظر شما را روحانی‌تر و مصون‌تر سازند؟ سعی كنید آنها را در آن مكان قرار دهید و سر و صداها و بوهایی كه شما را آزار می‌دهند را حذف كنید. مثلاً می‌توانید عود روشن كنید و یا موسیقی بسیار ملایمی پخش كنید.
یا اینكه از خودتان بپرسید: آیا به صدایی نیاز دارم؟ آیا لازم است كه شمع روشن كنم؟ با چیزهایی شروع كنید كه شما را جذب می‌كنند مثلاً اگر با نور شمع، صدای آرام موسیقی و عود به آرامش و احساس پاكی بیشتری می‌رسید، این‌كارها را انجام دهید. وقتی كه مكان خود را آماده كرده‌اید، مدیتیشن را شروع كنید. روی زمین بنشینید در حالی كه سر، گردن و ستون فقرات‌تان در یك راستا باشند، در این حالت كمترین فشار ممكن روی بدن شما وارد می‌شود چرا كه نیاز به تلاش فراوان برای رسیدن به تعادل فیزیكی ندارید. در ضمن در این حالت هم احساس راحتی بسیار میكنید و هم احتمال آنكه به خواب بروید به حداقل می‌رسد. در مرحله بعدی شروع كنید به حرف زدن در مورد طبیعت و ماهیت خودتان (البته صورت ذهنی).
بسیار طبیعی است كه ذهن در ابتدا مقاومت نشان می‌دهد و نافرمانی می‌كند زیرا ذهن شما قبل از مدیتیشن مثل یك اسب چموش است و وقتی كه تصمیم می‌گیرید مدیتیشن كنید، ذهن‌تان نیز تلاش می‌كند به هر نحوی كه شده و با هر چیزی ممكن شما را از تمركز كردن روی كاری كه انجام می‌دهید، دور كند. اما اگر در موقعیت و حالتی كه هستید بمانید و اجازه ندهید ذهن‌تان و فكرتان شما را از كاری كه تصمیم به انجامش داشتید، دور كند این اسب وحشی، كم‌كم شروع می‌كند به سرویس دادن به شما و كمك‌تان نیز می‌كند.
در واقع مرحله شما مدیتیشن، سخت‌ترین مرحله است. افرادی كه مدیتیشن را شروع می‌كنند ولی فقط روی كار كه انجام می‌دهید، شروع‌كننده هستند و هرگز آن را به طور مداوم ادامه نمی‌دهند، دو دسته‌اند یا اینكه از همان ابتدا می‌خواهند كامل و بهترین باشند و در مدیتیشن تمرین كردنشان هیچ نقصی نباشد ولی بعد از مدتی وقتی كه فقط یك روز را از دست می‌دهند، مأیوس می‌شوند و تحمل پذیرفتن این اختلال را ندارند پس برنامه خود را رها می‌كنند و گروه دوم نیز كاملاً برعكس گروه اول هستند یعنی هر چه گروه اول تلاش می‌كنند این كار را بدون كم و كاست انجام دهند، گروه دوم برنامه را اصلاً جدی نمی‌گیرند و به طور كاملاً پراكنده و فقط گاهی اوقات مدیتیشن می‌كنند و بسیار هم تعجب می‌كنند كه چرا هیچ نتیجه‌ای از مدیتشین كردن، عاید‌شان نمی‌شود. بنابراین وقتی كه می‌خواهید مدیتیشن را شروع كنید از ذهن‌تان فقط انتظار یك اسب وحشی را داشته باشید كه باید رامش كنید.
مدیتیشن را با زمان كم شروع كنید
مدیتیشن را با مدت زمان‌های كوتاه مثل 10 دقیقه شروع كنید چرا كه اگر اینكار را از همان ابتدا با 30 دقیقه شروع كنید، زود دلزده و خسته می‌شوید. چرا كه یك اسب وحشی در طول این مدت زمان طولانی دائماً با شما در حال جنگ است و 10 دقیقه برای افراد مبتدی بسیار ایده‌آل است. تا از احساس موفقیت‌های كوچك، لذت بیشتر ببرید. حالا بیایید تمرین را با هم شروع كنیم. به مدیتیشن كردن مثل ورزش كردن فكر كنید: انتظار نداشته باشید كه بدون تمرین و آمادگی وارد صحنه شوید و یك وزنه سنگین را بلند كنید باید از وزنه‌های كوچك‌تر و سبك‌تر شروع كنید. به محض آنكه مدیتیشن را شروع میكنید، ذهن‌تان به هزار سمت می‌رود از لیست چیزهایی كه باید بخرید تا برخورد با همكارتان، تعمیر ماشین‌تان و ... این واكنش مغز، طبیعی است چرا كه می‌خواهد به شما بگوید: «من مدیتیشن نمی‌كنم! من می‌دانم كه نمی‌توانم مدیتیشن كنم!»
به جای آنكه منصرف شوید و تصمیم كه گرفته‌اید را رها كنید، بهتر است كه دوباره به موضوع اصلی فكر كنید. روی نفس‌های‌تان متمركز شوید و هر بار كه حواس‌تان پرت چیزی شد همین كار را انجام دهید. شما در حال پرورش دادن یك عضله نیرومند در ذهن‌تان هستید و اینكار نیاز به تمرین و ممارست دارد و مطمئن باشید كه یك روز بهره‌های فراوانی از این عضله نیرومند عایدتان می‌شود. وقتی كه توانستید به این مرحله مدیتیشن برسید، شما بر ذهن كاملاً مسلط شده‌اید بی‌آنكه آن را به قل و زنجیر كشیده باشید. و حالا می‌توانید ابرهای پراكنده در آسمان ذهن وحشی خود را پاك كنید و كنار بكشید.
وقتی كه اراده میكنید مدیتیشن را شروع كنید، باید بدانید كه می‌توانید این كار را به شكل‌های مختلف انجام دهید مثلاً در كلاس‌های مدیتیشن شركت كنید. كلاس‌های ایروبیك، شنا، یوگا، وزنه‌برداری، پیاده‌روی و ... را امتحان میكنید و یا لااقل راجع به هر یك اطلاعاتی جمع میكنید و بعد آن را كه از همه برای شما مناسب‌تر است انتخاب میكنید. مدیتیشن نیز همین‌گونه است باید از میان تمام روش‌ها و حالت‌‌ها آن را كه از همه برای شما بهتر است، انتخاب كنید.
روش‌های متفاوت مدیتیشن عبارتند از روش‌های بودایی، تائویی، هندی، صوفی و كابالا و حتی برخی روش‌های سنتی غربی. مهم نیست كه كدام روش را انتخاب میكنید، مهم سفری است كه در پیش گرفته‌اید و باید به سرانجام برسانید. شما می‌توانید به صورت شنیداری و یا دیداری مدیتیشن كنید. برخی تصاویر را روی دیوار بزنید كه برای شما الهام‌بخش باشند و در فضا بوها و صداهای خوشایندی را پخش كنید. در این‌چنین محیطی راحت‌تر می‌توانید متمركز شوید تا اینكه یك محیط خالی از وسایل و كاملاً بی‌سر و صدا را انتخاب كنید.
مدیتیشن همراه با فكر
این روش مدیتیشن از روش‌های بودایی كه «ویپاسانا» نام دارند، الهام گرفته شده است. به نوعی تمرین و تمركز كردن روی اكنون با هوشیاری كامل است. در عین حال افكار و تصاویری كه از برابر دیدگان ذهن‌تان عبور می‌كند را نظاره میكنید، به آنها اجازه می‌دهید بدون آنكه به شما وصل شوند، از كنارتان بگذرند.
مدیتیشن حركتی
برای افرادی كه به سختی می‌توانند در یك جا به حالت آرام و بی‌حركت بمانند، روش‌های مدیتیشن دیگری نیز وجود دارد. روش‌هایی كه در آن حركت نیز وجود دارد. مثلاً تای‌چی، كویی گانگ، و یا یوگا. تای چی و كویی‌كانگ هر دو روش آرام و كند هستند، یعنی حركات با هدف و فكر و به آرامی انجام می‌شوند و فرد روی آنها تمركز می‌كند. در این دو روش، فرد به طور هوشیارانه به جریان انرژی كه از تمام بدنش شناور است، متمركز می‌شود.
مدیتیشن به سبك اشراقی
این سبك از مدیتیشن نخستین بار توسط ماهاریشی ماهش به شهرت رسید. با این روش شما به مرحله بسیار عمیق آرامش وارد می‌شوید و به معنا می‌رسید.
