به قلم : دکتر منصور ابوالقاسمیان ؛ فوق تخصص جراحی لگن و زانو
تحریریه زندگی آنلاین : پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) یک آسیب زانو رایج در ورزشکاران است، که ممکن است علائمی مانند درد، تورم و صدای کلیک ایجاد کند. پارگی می‌تواند جزئی یا کامل باشد و علائم بستگی به میزان پارگی بروز می‌کند. مشکل در ایستادن تنها یکی از علائمی است که نشان می‌دهد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارید. با پارگی جزئی، ممکن است در ابتدا علائم پارگی ACL کم یا بدون هیچ‌گونه علائمی را تجربه کنید. اما می‌تواند منجر به ادامه فعالیت شما شود، به‌طور بالقوه پارگی را بدتر کنید. در این مقاله می‌خواهیم به علل و علائم پارگی این رباط زانو بپردازیم.
بیشتربخوانید:
وقتی رباط ها آسیب می‌بینند (1)
رباط صلیبی ACL چیست؟
رباط یک نوار قوی از بافت همبند است که استخوان‌ها را به یکدیگر متصل می‌کند و باعث ثبات می‌شود. ACL یکی از چهار رباط اصلی زانو است. ACL همراه با رباط متقاطع خلفی و رباط‌های جانبی داخلی و جانبی، به ایجاد ثبات برای زانوی شما کمک می‌کند. ACL در جلوی زانوی شما قرار دارد و همراه با رباط صلیبی خلفی شما یک‌شکل متقاطع را در سطح پایینی استخوان ران و سطح بالایی استخوان ساق پا ایجاد می‌کند تا آن‌ها را تثبیت کند. هنگامی‌که این رباط با حرکات پا کشیده یا کشیده می‌شود، می‌تواند پاره شود. اندازه آسیب از پارگی جزئی رشته‌های بافت همبند تا پارگی و جدا شدن کامل متغیر است.
علائم و نشانه‌های پارگی رباط صلیبی چیست؟
بیماری که آسیب جدی دیده اغلب شرایط را این‌گونه توصیف می‌کند که صدای بلندی را شنیده و سپس درد شدیدی در زانویش احساس کرده است. شدت این درد به حدی است که راه رفتن و یا تحمل وزن بر روی پای آسیب‌دیده را برای فرد بسیار مشکل می‌کند. مفصل زانو به دلیل خونریزی در داخل مفصل در عرض چند ساعت شروع به متورم شدن می‌کند و همین امر موجب می‌شود که صاف کردن زانو برای بیمار کاری دشوار و دردناک شود. علائم و نشانه‌های آسیب ACL می‌تواند متفاوت باشد. به‌طورکلی می‌توان به علائم و نشانه‌ای زیر اشاره کرد:
1-شنیدن یک‌صدای بلند از زانو
افرادی که دچار پارگی ACL هستند ممکن است صدای بلندی را در زمان آسیب بشنوند. حتی اگر این صدا را نمی‌شنوید، ممکن است تغییر ناگهانی در مفصل احساس کنید.
2- تورم و درد زانو
تورم مفصل زانو تقریباً در همه افراد مبتلابه پارگی ACL رخ می‌دهد. تورم ممکن است ظرف چند ساعت پس از آسیب ظاهر شود. این ممکن است به دلیل آسیب به خود رباط یا وضعیتی به نام همارتروز باشد که خونریزی در مفصل است. علائم همارتروز شامل تورم، درد و مشکل درحرکت است. درد همراه با پارگی ACL شایع است. به خاطر داشته باشید، سطح درد ممکن است بسته به‌شدت آسیب متفاوت باشد.
بیشتربخوانید:
پارگی مینیسک زانو
3-بی‌ثباتی زانو
ازآنجایی‌که ACL برای پایداری مفصل زانو حیاتی است، ممکن است در صورت پارگی رباط، زانو بی‌ثبات شود. این ممکن است در حین حرکات برشی یا چرخشی رایج در بسیاری از ورزش‌ها اتفاق بیفتد. بااین‌حال، در برخی از افراد مبتلابه این آسیب، بی‌ثباتی می‌تواند هنگام راه رفتن یا سوارشدن به ماشین رخ دهد.
اگر نشانه‌های زیر رادارید فوراً به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید:
زانودرد یا تورم که بیش از 48 ساعت طول بکشد.
مشکل در ایستادن یا راه رفتن روی زانوی آسیب‌دیده.
ظاهری عجیب در یک‌طرف زانو در مقایسه با سمت بدون درد
علل پارگی رباط صلیبی زانو چیست؟
در بیشتر موارد آسیب‌های رباط صلیبی قدامی اغلب به دلیل آسیب‌دیدگی در برخی حوادث (معمولاً در ورزش یا فعالیت‌های سنگین) رخ می‌دهد. زمانی که پا در جای خود ثابت باشد و زانو هم‌زمان با آن قفل شود و یا پیچ بخورد، رباط پا ممکن است دچار کشیدگی و یا پارگی شود. این امر معمولاً در ورزش‌هایی مانند بسکتبال، فوتبال و ژیمناستیک زمانی که تغییر جهت ناگهانی فرد به رباط صلیبی فشار وارد می‌کند و به آن آسیب می‌رساند، اتفاق می‌افتد.
به‌طورکلی پارگی ACL اغلب یک آسیب مرتبط با ورزش است. پارگی ACL همچنین می‌تواند در حین بازی خشن، برخورد وسایل نقلیه موتوری، افتادن و آسیب‌های ناشی از کار رخ دهد. حدود 60 تا 70 درصد از پارگی‌های ACL بدون تماس با ورزشکار دیگری رخ می‌دهد. به‌طورمعمول، یک ورزشکار به‌طور ناگهانی جهت را تغییر می‌دهد (برش یا چرخش)، که باعث کشیدگی و پارگی بیش‌ازحد رباط می‌شود.
آسیب‌های رباط صلیبی همچنین ممکن است زمانی رخ دهد که استخوان درشت‌نی از جای خود خارج‌شده و نسبت به استخوان فمور به جلو رانده شود. این نوع از آسیب‌دیدگی صدمه ای است که ممکن است به دلیل زمین خوردن، وارد شدن ضربه‌ی مستقیم به قسمت جلوی زانو، تصادف و یا هر حرکت دیگری برای فرد اتفاق بیفتد.
بیشتربخوانید:
بیماری که در کمین مبتلایان به اضافه وزن و چاقی است!
علت علائم و درمان پارگی مینیسک زانو (2)
پارگی رباط صلیبی در زنان
زنان بیشتر از مردان مستعد آسیب‌های رباط‌های صلیبی هستند زیرا زنان دارای آناتومی کمی متفاوت هستند که ممکن است آن‌ها را در معرض خطر بیشتری برای آسیب‌های ACL قرار دهد. موقعیت زانو مردان وزنان در حین حرکات ورزشی مهم مانند فرود، برش و چرخش متفاوت است. تفاوت در آناتومی و سطوح هورمونی مردانه - زنانه نیز ممکن است در میزان متفاوت پارگی ACL نقش داشته باشد.در ادامه به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌کنیم. شکاف بین کندیلها در انتهای استخوان ران زنان باریک‌تر از مردان است. زمانی که زانو حرکت می‌کند، این فضای باریک‌تر می‌تواند بر رباط‌های صلیبی فشار وارد کرده و آن‌ها را ضعیف کند.
زنان نسبت به مردان لگن عریض‌تری دارند و این می‌تواند موجب شود که استخوان ران زنان با زاویه‌ی بزرگ‌تری به استخوان درشت‌نی برسد. این امر موجب می‌شود فشاری که رباط صلیبی باید با هر بار خم شدن زانو تحمل کند افزایش بیابد و درنتیجه احتمال بروز آسیب در رباط صلیبی نیز بیشتر شود.
تفاوت‌های ژنتیکی زنان و مردان می‌تواند رباط صلیبی زنان را در معرض خطر بیشتری برای آسیب‌های این قسمت قرار بدهد. ماهیچه‌های زنان انعطاف‌پذیری بیشتری دارند و این امر موجب می‌شود میزان محافظتی که عضلات همسترینگ می‌توانند برای رباط‌های صلیبی داشته باشند کاهش بیابد. تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی نیز ممکن است بر کشسانی و انعطاف‌پذیری رباط‌های صلیبی زنان تأثیر بگذارد. علاوه بر این، ماهیچه‌های همسترینگ در زنان یک ثانیه کند تر از ماهیچه‌های همسترینگ مردان واکنش نشان داده و منقبض می‌شوند که این خود باعث می‌شود که هنگام به زمین رسیدن پای فرد پس از پرش، خطر بروز آسیب در رباط‌های وی بیشتر شود.
عوارض و خطرات پارگی رباط صلیبی
افرادی که دچار پارگی رباط صلیبی می‌شوند احتمال ابتلا به آرتروز زانو رادارند. فاکتورهای زیادی بر احتمال ابتلا به آرتروز تأثیر می‌گذارند. مواردی مثل: میزان شدت آسیب اولیه، احتمال آسیب‌های دیگر در مفصل زانو یا میزان فعالیت فرد بعد از درمان.
برخی از عوارضی که ممکن است ایجاد کند عبارت‌اند از:
خطر ابتلا به آرتروز زانو
زوال غضروف مفصل
دامنه حرکتی کمتر
لنگیدن
آیا می‌توان از پارگی رباط صلیبی پیشگیری کرد؟
آموزش و ورزش مناسب می‌تواند باعث جلوگیری از این آسیب شود. با کمک پزشک، فیزیوتراپیست، مربی ورزش یا متخصص حرکات اصلاحی می‌توان احتمال بروز این آسیب را در حرکات مختلف کاهش داد.ورزش‌هایی که میان تنه را تقویت می‌کند شامل ران ها، لگن و شکم به این شکل است که زمان انجام حرکات اسکوات زانو بیش‌ازحد خم نشود.وزرش هایی که عضلات پا را تقویت می‌کند مخصوصاً تمرینات مربوط به همستریگ و تمرین‌هایی که تعادل و قدرت عضلات پا را افزایش می‌دهد. تمرینات و ورزش‌هایی که تکنیک‌های صحیح وضعیت زانو در زمان پریدن را آموزش می‌دهند. تکنیک‌های تمرینی برای انجام صحیح حرکات چرخشی و پرشی. استفاده از لباس و کفش مناسب در هر ورزش و تحرکی که انجام می‌دهید در جلوگیری از بروز آسیب کمک بسیار شایانی می‌کند. برخلاف باور عموم استفاده از زانوبند در جلوگیری از آسیب یا کاهش احتمال آن تأثیری نخواهد داشت. تمرین و تقویت عضلات پا و میان تنه به همراه تمرین تکنیک‌های پرش، از زیاد خم شدن زانو در زنان ورزشکار و احتمال آسیب دیدن آن‌ها می‌کاهد.
