به قلم : دکتر صادق رضازاده ؛ جراح و متخصص چشم
تحریریه زندگی آنلاین : وقتی صحبت از پیری چشم می‌شود، تصویر پدر بزرگ و مادر بزرگ‌هایی که برای دیدن یک شئ، آن را کمی دورتر می‌بردند و سپس با چشمان نیمه باز به آن نگاه می‌کردند در ذهنمان تداعی می‌شود. آن‌ها در واقع دچار اختلالی در بینایی بودند که امروزه آن را تحت عنوان پیر چشمی می‌شناسیم.اما این اختلال این روزها آنقدر رایج گردیده که دیگر تنها مختص پدر بزرگ و مادر بزرگ‌ها نیست، بلکه در جوان‌ترها( افراد زیر ۴۰ سال) نیز دیده می‌شود. حال آیا پیرچشمی یک عارضه خطرناک است؟ چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟ چگونه درمان می‌شود؟ اگر شما نیز به پیری چشم دچار هستید و به دنبال پاسخ این سوالات می‌باشید، با ما همراه شوید.
پیر چشمی چیست؟
پیری چشم یکی از شایع‌ترین اختلالات و مشکلات بینایی است که می‌تواند قدرت دید انسان را به شدت کاهش دهد. این عارضه در اثر بالا رفتن سن رخ داده و معمولا در دهه چهل سالگی به بعد بروز پیدا می‌کند. در این اختلال عدسی چشم به علت افزایش سن، خاصیت انعطاف پذیری گذشته خود را از دست می‌دهد.
در نتیجه دیگر نمی‌تواند همانند سابق خود با دیگر اجزای چشم تطبیق دهد و دقیقا همینجاست که شخص قدرت تمرکز روی اجسام نزدیک را از دست می‌دهد. به همین دلیل باید آن‌ها را کمی دورتر قرار دهد تا بتواند دید واضح و با کیفیتی داشته باشد.
افرادی که به این اختلال دچار می‌شوند معمولا هنگام مطالعه، استفاده از تلفن همراه، خیاطی و … با مشکلات زیادی روبرو خواهند شد. حال شاید تصور کنید پیری چشم همان دوربینی است، اما این دو کاملا متفاوت بوده و یکی نیستند.
بیشتربخوانید:
راه های درمان پیرچشمی
آیا پیر چشمی یک عارضه خطرناک است؟
پیری چشم گرچه نشانه پا به سن گذاشتن است و عارضه‌ای ناراحت کننده می‌باشد، اما معمولا خطرناک نیست. چون این مشکل روی دید پایه‌ای چشم شما تاثیر آنچنانی نداشته و بیشتر عدسی چشم را درگیر می‌کند. اما توجه داشته باشید که پیری چشم در نوع حاد و کنترل نشده، می‌تواند بینایی شما را به شدت مختل کند و نباید آن را نادیده بگیرید.
پس با وجود اینکه پیری چشم‌ها یک اختلال طبیعی است و همه افراد آن را تجربه می‌کنند، بهتر است بعد از مشاهده علائم اولیه آن به پزشک مراجعه کنید.
مهمترین علائم و نشانه‌های پیرچشمی
پیری چشم معمولا با نشانه‌های زیادی همراه است که شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
دور کردن گوشی موبایل یا کتاب و روزنامه
پلک زدن‌های پی در پی
خستگی غیر طبیعی چشم‌ها
سردرد شدید یا خفیف
تاری دید
سرگیجه
خواب آلودگی
قرمز شدن چشم‌ها( در موارد نادر)
علاقه به دیدن اجسام از دور
مشکل داشتن در خواندن اعداد و حروف ریز
مشاهده متن و نوشته با چشمان نیمه باز
افزایش نمره چشم
سوزش چشم‌ها
اختلاف کیفیت بینایی در هردو چشم
دلایل اصلی ابتلا به پیر چشمی
پیری چشم به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که رایج‌ترین آن‌ها را در ادامه بررسی نموده‌ایم:
افزایش سن
اولین و مهمترین عامل بروز پیری چشم افزایش سن می‌باشد. وقتی افراد از سن ۴۰ سالگی گذر می‌کنند، به مرور عضلات چشم‌ها قدرت اولیه خود را از دست می‌دهند و پیری چشم بروز پیدا می‌کند.
بیشتربخوانید:
اختلالات بینایی در سالمندان
ابتلا به برخی بیماری‌ها
بعضی بیماری‌ها مثل فشار خون، دیابت، افسردگی و … نیز احتمال بروز پیرچشمی را افزایش می‌دهند.
استعمال سیگار و مصرف الکل
مصرف سیگار و الکل می‌تواند تاثیرات بسیار مخربی بر روی سلامت چشم داشته و سبب ابتلا به پیری چشم شود.
جنسیت
طبق تحقیقات خانم‌ها بیشتر از آقایان به این عارضه دچار می‌شوند و اینگونه می‌توان گفت جنسیت نیز در بروز پیری چشم بی تاثیر نیست.
مشکلات تغذیه ای
دیگر عامل پیرچشمی مشکلات تغذیه‌ای است. برای مثال پیروی از یک رژیم غذایی ناسالم نیز می‌تواند سلامت چشم‌ها را در معرض خطر قرار داده و پیری چشم را در پی داشته باشد.
کم خوابی
کم خوابی‌های طولانی مدت به ساختار عضلات چشم آسیب وارد کرده و می‌تواند باعث تطبیق ناپذیری عدسی و پیری عضلات چشم شود.
استفاده مکرر از موبایل و کامپیوتر
افرادی که در ساعات طولانی از موبایل و کامپیوتر استفاده می‌کنند، قطعا بیش از سایرین به این اختلال بینایی دچار خواهند شد.
پیر چشمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص این عارضه کار دشواری نیست و تنها با یک بررسی فیزیکی چشم و بررسی سوابق خانوادگی بیمار، قابل انجام خواهد بود. اما گاهی نیاز است که تست قطره‌ای نیز صورت گیرد. در این روش قطره خاصی درون چشم‌ها ریخته می‌شود، این قطره با گشاد‌تر کردن مردمک، به پزشک این امکان را می‌دهد که دید بهتری به داخل چشم داشته باشد.
در نتیجه با بررسی دقیق‌تر ساختار چشم، این اختلال تشخیص داده خواهد شد. در برخی مواقع نیز پیر چشمی ممکن است علائمی شبیه به دوربینی داشته باشد، که در این صورت پزشک برای تشخیص صحیح‌تر و جلوگیری از بروز خطا، روش تصویر برداری را توصیه خواهد کرد.
آشنایی با بهترین روش‌های درمان پیر چشمی
پیری چشم معمولا با روش‌های مختلفی قابل درمان خواهد بود. در زیر به بررسی بهترین روش‌های بهبود این اختلال بینایی پرداخته‌ایم:
استفاده از عینک
اولین و شاید ساده‌ترین روش درمان پیری چشم، استفاده از عینک است. عینک می‌تواند با بزرگنمایی اجسام، به شما کمک کند دید با کیفیت‌تری داشته باشید.
استفاده از لنز
اگر علاقه‌ای به عینک زدن ندارید، لنزها نیز می‌توانند گزینه مناسبی باشند. استفاده از لنزهای تماسی به دید هرچه بهتر شما کمک خواهد کرد. اما در نظر داشته باشید که استفاده از لنز به افرادی که دچار خشکی چشم هستند توصیه نمی‌شود.
کاشت لنز
دیگر روش درمان پیر چشمی کاشت لنز می‌باشد. در این روش عدسی چشم که دیگر کارایی و عملکرد سابق را ندارد، از چشم خارج شده و لنزهای مصنوعی جایگزین آن می‌شوند. لنزهای مصنوعی با ساختار چشم سازگاری داشته و کمک می‌کنند تا فوکوس روی اشیا با دقت بیشتری صورت گیرد.
جراحی
آخرین گزینه درمان پیر چشمی جراحی است. اگر پیری چشم شما در حالت حاد رخ دهد و بینایی‌اتان را دچار مشکل کند، پزشک به احتمال زیاد جراحی را توصیه خواهد کرد. در این جراحی با اعمال تغییراتی در عضلات و ساختار چشم، مشکلات عدسی برطرف شده و دید شما کیفیت بیشتری پیدا خواهد کرد.
راهکارهای پیشگیری از پیر چشمی
پیری چشم اجتناب ناپذیر است و به هر حال هر فردی با بالا رفتن سن آن را تجربه خواهد کرد. اما برخی راهکارها وجود دارند که می‌توانند بروز آن را به تعویق انداخته و به عبارتی از این عارضه پیشگیری کنند. این راهکارها عبارت‌اند از:
حداقل ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
هنگام خروج از منزل عینک آفتابی فراموش نشود.
در برنامه غذایی خود از میوه و سبزیجات بیشتری استفاده کنید.
مصرف سیگار و الکل را ترک کنید یا حتی الامکان کاهش دهید.
تایم استفاده از موبایل و کامپیوتر در طول روز را کاهش دهید.
چکاپ چشم‌ها در هر ۶ ماه یک بار انجام شود.
مطالعه در تاریکی ممنوع! چون باعث ضعیف شدن عضلات چشم شده و قدرت دید شما را کاهش می‌دهد.
اگر به بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون و دیابت مبتلا هستید، حتما برای درمان آن‌ها اقدام کنید، تا روی دید شما تاثیر منفی نگذارند.
استفاده از عینک‌های محافظ هنگام کار کردن با تلفن همراه و کامپیوتر نیز فراموش نشود.
آخرین کلام
در این بخش از مجله پزشکی دکتر رضا زاده علل، علائم و روش‌های درمان و پیشگیری از پیر چشمی را بررسی کردیم. این عارضه گرچه خطرناک نیست، اما نباید نسبت به آن کم توجه بود. چون هرچقدر که سن بالاتر می‌رود، این اختلال شدید‌تر شده و گاها دید افراد را به طور کلی مختل می‌کند. پس اگر علائم پیری چشم را در خود مشاهده میکنید، بهتر است حتما توسط پزشک متخصص معاینه شوید.
سوالات متداول
آیا ممکن است پیر چشمی و نزدیک بینی به طور همزمان رخ دهند؟
بله، در برخی موارد نادر شاهد بروز این مورد نیز خواهیم بود.
آیا مصرف داروها نیز می‌تواند باعث بروز این اختلال شود؟
بله، برخی داروها نیز تاثیرات مخربی روی چشم داشته و سبب پیری چشم خواهند شد.
پیر چشمی معمولا در چه سنی رخ می‌دهد؟
این اختلال اصولا در سنین ۴۰ سالگی به بعد رخ می‌دهد.
