به قلم : دکتر مرضیه قلم‌کاری ، متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان
تحریریه زندگی آنلاین : «چنگار» همان سرطان است با نامی مخوف که به سان خرچنگی، طعمه را در میان چنگال‌هایش اسیر کرده است؛ اما این بیماری همچون دهه‌های گذشته کُشنده نیست و خود را از چنگ سلول‌های سرطانی رهانید.چنگار» واژه‌ای بود که در سال ۱۳۱۹ به عنوان یک واژه پزشکی و معادل سرطان (CANCER) به ادبیات پزشکی ایران راه یافت؛ چنگار یعنی بیماری‌هایی که زخم آنها در کنار خود چنگ‌هایی می‌گستراند و اگر کسی سرطان را بشناسد، این واژه برایش ملموس و آشکار است.حالا با گذشت دهه ها از شناسایی بیماری سرطان و پیشرفت علم برای پیشگیری، درمان و جلوگیری از پیشرفت بیماری دریچه‌های امید بیشتری برای درمان آن گشوده شده است به طوری که متخصصان می گویند اگر سرطان در مراحل اولیه که هنوز چنگ ها گسترده نشده، تشخیص داده شود، درمان آسان تری برای مبتلایان وجود دارد تا اینکه چنگ های بیماری گسترده شود و نتوان با جراحی کار را پیش برد در حالی که وقتی بیماری پیشرفت کند، فقط می توان با شیمی درمانی برای تسکین آن بیمار را زنده نگه داشت.
بیشتربخوانید:
وقتی قولنج خبر از ابتلا به سرطان می‌دهد
سرطان دیگر خرچنگ نیست
سرطان دیگر خرچنگی نیست که به راحتی بتواند به سلول‌های سالم بدن حمله کند، بیماران با شنیدن ابتلا به سرطان شوکه و ناراحت نشوند، زیرا بسیاری از بیماری‌های سرطان قابل درمان ۱۰۰درصدی است. سال‌ها قبل وقتی بیماری سرطان از سوی پزشکان پیدا و کشف شد، توصیفی که از این بیماری کردند اینطور بود که سلول‌های سرطانی مانند خرچنگ به سلول‌های طبیعی بدن حمله می‌کنند و با پیشرفتی که در بدن کرده در نهایت بیمار از پا می‌اندازند.
در چند دهه اخیر با پیشرفت‌های که در درمان بیماری سرطان اتفاق افتاده شاید این نام گذاری روز سرطان فقط یک نام گذاری تاریخی محسوب شود و واقعا دیگر بیماری سرطان؛ آن ماهیت تهاجمی و به اصطلاح خرچنگ را ندارد.بیشتر بیماری‌های سرطان قابل کنترل است و حتی بیمار سال‌ها می‌تواند با وجود داشتن بیماری یک زندگی با کیفیت مناسب داشته باشد.
امروزه برای بیشتر سرطان‌ها، درمان‌های مناسبی وجود دارد، بسیاری از بیماری‌های سرطان قابل درمان ۱۰۰درصدی است و بیشتر بیماری‌های سرطان نیز قابل کنترل است، به صورتی‌که بیمار سال‌ها می‌تواند با وجود داشتن بیماری سرطان؛ یک زندگی با کیفیت مناسب داشته باشد، البته درصد کمی از بیماری‌های سرطان نیز وجود دارد که در حال حاضر درمان قطعی برای آن وجود ندارد.
هنوز در جامعه به صورت غلط این تصور وجود دارد که کسی که مبتلا به سرطان است به زودی به مرگ نزدیک می شود و بسیاری از بیماران به دلیل همین شوک و ناراحتی ناشی از تشخیص سرطان به دنبال درمان نمی‌روند و متوسل به یک‌سری درمان‌های غیرعلمی می‌شوند.
فرصت طلایی درمان را از دست ندهید
روی آوردن به درمان های غیرعلمی در مواجهه با سرطان آن هم در مراحل اولیه تشخیص که فرد می‌تواند از درمان قطعی استفاده کند سب باز دست رفتن فرصت طلایی درمان می شود؛ یعنی کار به جایی می رسد که بیماری در بدن او پخش شده و فرصت درمان ۱۰۰ درصدی کاهش می‌یابد و این تجربه‌های تلخ را پزشکان انکولوژی متعدد مشاهده می‌کنند.
مردم باید نگاه و دید خود را نسبت به بیماری سرطان تغییر دهند و آن را به عنوان یک بیماری قابل درمان و قابل کنترل بدانند و تست‌های غربالگری و درمان‌هایی که پزشکان متخصص به آنها پیشنهاد می‌کنند را به طور دقیق انجام دهند و امیدوارانه برای درمان و ریشه کنی این بیماری پیش روند.درمان‌های نوین، همزمان با کشورهای پیشرفته جهان در ایران نیز در دسترس همه مردم قرار گرفته تا پزشکان بتوانند سرطان را به طور دقیق کنترل و درمان کنند.
بیشتربخوانید:
ملاحظات تغذیه در درمان سرطان سینه
توصیه‌های طلایی برای پیشگیری از پنج سرطان شایع
متخصصان سرطان شناسی، پیشگیری را مهمترین گام در مواجهه با این بیماری می دانند. برای درمان مطلوب سرطان باید این بیماری در مرحله اولیه تشخیص داده شده و یا پیشگیری شود.
شایع‌ترین سرطان در زنان به ترتیب سرطان دهانه رحم، پستان، روده بزرگ و ریه است، همچنین شایع ترین سرطان در مردان سرطان روده، پروستات و ریه است که برای پیشگیری از این سرطان‌ها اصلاح سبک زندگی، ورزش منظم و مصرف غذاهای پرفیبر و کم چربی و اجتناب از سیگار و الکل موثر است. برای پیشگیری از سرطان اصلاح سبک زندگی، ورزش منظم و مصرف غذاهای پرفیبر و کم چربی و اجتناب از سیگار و الکل موثر است.در ایجاد مواردی از سرطان‌ها برخی بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت و اچ آی وی، نیز می‌توانند از فاکتورهای ابتلا به سرطان باشد، برخی سرطان‌ها ریزفاکتورهای اختصاصی خود را دارند و نباید از مسائل وراثتی نیز غافل شد.
آیا همه سرطان‌ها دارای غربالگری هستند؟
خیر؛ ولی برخی از سرطان‌ها دارای غربالگری هستند که اگر توصیه‌های جهانی شود می‌توان از آن سرطان‌ها پیشگیری کرد، که یکی از این نوع سرطان‌ها در حوزه سرطان دهانه رحم است. برای سرطان دهانه رحم، امکان غربالگری وجود دارد به طوری که زنان بهتر است از سن بالای ۲۵ سال معاینه پاپ اسمیر انجام دهند و تا ۶۵ سال نیز ادامه دهند. بر این اساس اگر مشکلی در ناحیه پاپ اسمیر اولیه نداشتند، هر سه سال این غربالگری انجام شود.همچنین برای پیشگیری سرطان رحم، واکسن گارداسیل تا سن ۴۵ سالگی توصیه می‌شود.
در مورد سرطان روده بزرگ توصیه می‌شود تا در سنین بالای ۴۵ سال به صورت سالیانه تست خون منفی در مدفوع انجام شود، و یا هر ۱۰ سال یک بار کولونوسکوپی صورت پذیرد و در صورت سوابق خانوادگی طبق مشورت پزشک غربالگری‌های لازم را شروع کنند.
در مورد سرطان پستان نیز همه زنان در سنین ۴۰ سال، بهتر است که سونوگرافی و ماموگرافی برای غربالگری این سرطان جهت آنان صورت پذیرد و در افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند این سن غربالگری نیز کاهش پیدا می‌کند. پیشرفت درمان سرطان همزمان با پیشرفت علم ژنتیک جلو می‌رود اما لازم است مردم با خودمراقبتی و توجه به سلامتی از ریسک فاکتورها دوری کنند.
همچنین در مورد سرطان ریه، غربالگری ریه در افراد سیگاری توصیه می‌شود که غربالگری آنان به صورت سی تی اسکن است.
در مورد سرطان پروستات نیز افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پروستات دارند در سن کمتر از ۵۰ سال و در آنهایی که چنین سابقه ای در خانواده ندارند در سن بالای ۵۰ سال توصیه می‌شود که تست‌های لازم را انجام دهند تا زیر نظر یک اورولوژیست، معاینات مربوطه برای آنان صورت پذیرد.
درخصوص درمان سرطان و پیشرفت‌هایی که حاصل شده، درمان سرطان به دو صورت درمان موضعی که جراحی و رادیوتراپی است و درمان سیستمیک که پیشرفت‌های خیلی زیادی در جهان و ایران انجام شده است، صورت می‌پذیرد.
همچنین به غیر از داروهای شیمی درمانی، داروهای تارگت درمانی و ایمونوتراپی نیز انجام می‌شود. در واقع پیشرفت درمان سرطان همزمان با پیشرفت علم ژنتیک جلو می‌رود. با این وجود مردم با خودمراقبتی و توجه به سلامتی از ریسک فاکتورها دوری کنند و با جدی گرفتن هشدار پزشکان در رابطه با تست‌های غربالگری کمک کنند تا بیماری سرطان در مراحل زود، شناسایی و درمان شود.
