زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر غزاله اسلامیان ؛  عضو هیئت علمی گروه تغذیه سلولی و مولکولی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

تحریریه زندگی آنلاین : افت قند خون در بیماران دیابتی، خطری است که باید جدی گرفته شود و با تغذیه صحیح می‌توان از آن جلوگیری کرد.افت قند خون یا هیپوگلیسمی زمانی اتفاق می افتد که سطح قند خون بسیار پایین باشد.دلایل گوناگونی می‌تواند باعث افت قند خون شود، اما معمولا افت قند خون در بیماران دیابتی پس از تزریق انسولین یا مصرف داروهای کاهنده قند خون ممکن است به دلیل مصرف ناکافی مواد غذایی و یا ورزش شدید رخ دهد.گلوکز منبع اصلی انرژی مورد نیاز بدن است، اما نمی تواند بدون کمک هورمون انسولین وارد سلول‌های برخی از بافت‌های بدن شود. هنگامی که سطح گلوکز خون بالا می‌رود از برخی سلول های لوزالمعده یا پانکراس هورمون انسولین آزاد می‌شود که این هورمون به گلوکز کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شود و سوخت لازم برای آن‌ها را فراهم می‌کند.

گلوکز اضافی در کبد و ماهیچه ذخیره می‌شود، از سوی دیگر در صورتی که فرد چند ساعت غذا نخورد سطح قند خون او افت پیدا می‌کند. هورمون دیگری از پانکراس به نام گلوکاگون ترشح می‌شود که می‌تواند قند ذخیره شده در کبد را تجزیه کند و گلوکز را به جریان خون برگرداند.افت قند خون را یکی از مشکلات شایع در بیماران تزریق کننده انسولین است که نشانه‌های آن با تعریق، لرزش، احساس خستگی یا گرسنگی همراه است. بیماران دیابتی به ویژه افرادی که انسولین تزریق می‌کنند در خطر افت قند خون قرار دارند، دریافت منظم میان وعده‌ها و وعده‌های غذایی را  از جمله راهکارهای مهم برای رفع این مشکل می باشد.

 بیشتربخوانید:

دو ساعت پس از تزریق انسولین از میان وعده مناسب طبق نظر متخصص تغذیه استفاده کنند.بیماران اگر داروهای جدیدی مصرف می‌کنند یا برنامه غذایی و دارویی خود را تغییر می‌دهند، یا یک ورزش جدید را شروع می‌کنند حتما باید با متخصص تغذیه خود درباره تاثیر این تغییرات بر نحوه مدیریت بیماری و خطر افت قند خون مشورت کنند.بیماران دیابتی باید با متخصص تغذیه در خصوص نوع و میزان میان وعده آخر شب خود به منظور پیشگیری از افت قند خون در هنگام خواب مشورت کند.

بیماران دیابتی باید قند خون خود را با استفاده از دستگاه‌های تست قند خون خانگی پایش کنند. افراد مختلف، حس‌های متفاوتی در زمان بروز افت قند خون دارند؛ اگر حس معمول و طبیعی نداشتند، حتما قند خون خود را چک کنند. اگر دچار افت شدید قندخون می‌شوند این سؤالات را از خود بپرسند: آیا وعده یا میان ‌وعده غذایی خود را مصرف کرده ام؟، آیا وعده های غذایی خود را در زمان مشخص خورده ام؟، آیا کمتر از معمول غذا خورده ام؟، آیا کمتر از معمول منابع غذایی حاوی کربوهیدرات مصرف کرده ام؟، آیا بیشتر از معمول ورزش کرده ام؟، آیا بیش از معمول انسولین تزریق کرده ام؟، آیا اخیرا پزشک داروهایم را تغییر داده است؟

در مواقعی که احساس افت قند خون به فرد دست می‌دهد، بلافاصله قند خون باید چک شود. اگر قند خون زیر 70 بود باید سریعا یک ماده غذایی قندی دریافت شود. برای مثال نصف لیوان آب میوه یا شربت قندی بنوشد و یا یک قاشق غذاخوری عسل یا شکر را در یک لیوان آب ریخته و مصرف کند. باید 15 دقیقه بعد قند خون فرد مجدد اندازه گیری شود. اگر هنوز قند خون زیر 70 بود، مراحل بالا باید تکرار شود. در صورتی که فرد به قدری بی‌حال است که نمی‌تواند اقدامات بالا را انجام دهد و یا با وجود انجام اقدامات بالا، قند خون پس از نیم ساعت، بالای 80 نیامده با اورژانس (شماره 115) باید تماس گرفته شود.افراد دیابتی، همواره یک منبع کربوهیدرات ساده (مانند آبنبات) باید همراه داشته باشند تا در صورت کاهش قند خون مصرف کنند.در مواقعی که بیرون از منزل هستند یک ماده غذایی شیرین مانند آبنبات همراه خود داشته باشند تا در زمان افت قند خون استفاده کنند. همچنین هنگامی که در حال رانندگی هستند وقتی دچار افت قند خون می‌شوند نباید به رانندگی ادامه دهند.

 بیشتربخوانید:

وقتی علائمی در دهان شما می خواهد بگوید قند خونتان بالا است!