زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر مجید کیهانی فرد ، فوق تخصص مغز و اعصاب 

تحریریه زندگی آنلاین : همه ما به خوبی می‌دانیم که ورزش کردن تا چه اندازه برای سلامتی و دوری از بیماری‌ها مهم است. اما برخی افراد پس از انجام حرکات ورزشی ممکن است درد و ناراحتی‌هایی را تجربه کنند که یکی از آن‌ها، سردرد بعد از ورزش است. ممکن است شما نیز تاکنون این مشکل را تجربه کرده باشید. اکنون یک سوال مهم پیش می‌آید که سردرد بعد از ورزش تا چه اندازه خطرناک است؟

سردرد ناشی از فعالیت                                                                                                                           

این نوع سردرد پس از انجام فعالیت‌های بدنی مانند تمرین‌های ورزشی اتفاق می‌افتد که ممکن است در هنگام ورزش و یا پس از آن ظاهر شود. اغلب افراد سردرد بعد از ورزش (exertional headache) را به صورت یک درد ضربان‌دار در ۲ طرف سر توصیف کرده‌اند. این درد ممکن است چند دقیقه تا چند روز ادامه داشته باشد. ورزش در هوای گرم و یا ورزش در ارتفاعات، میزان این نوع سردرد را تشدید می‌کند.

انواع سردرد بعد از ورزش                                                                                                               

برای بررسی میزان خطر سردردهای بعد از ورزش، ابتدا باید بدانید که ابن سردرد ۲ نوع مختلف دارد؛ سردردهای اولیه و سردردهای ثانویه!

بیشتربخوانید:

توصیه مهم به افرادی که مدام سردرد دارند

سردردهای اولیه بعد از ورزش

این نوع سردرد زمانی اتفاق می‌افتد که فرد فعالیت‌های ورزشی شدید مانند دویدن، وزنه‌برداری، قایق‌رانی و… را انجام می‌دهد. از دیگر دلایل این نوع سردرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فعالیت‌های جنسی به ویژه رسیدن به حالت ارگاسم

سرفه یا عطسه

زور زدن در هنگام اجابت مزاج

متخصصان درباره دلیل این نوع سردرد نظر قطعی ارائه نداده‌اند، اما علت آن ممکن است تنگ شدن عروق خونی در جمجمه باشد. در واقع در هنگام ورزش، بدن به خون و اکسیژن بیشتری نیاز دارد و گشاد شدن عروق نیز با هدف افزایش جریان خون اتفاق می‌افتد. در پی انبساط رگ‌ها، به جمجمه فشار بیشتری وارد شده و فرد دچار سردرد می‌شود.

سردردهای ثانویه بعد از ورزش

سردردهای ثانویه نیز پس از فعالیت‌های بدنی شدید اتفاق می‌افتند، اما دلیل آن دیگر یک مشکل ساده یا تنگ شدن عروق خونی جمجمه نیست. این نوع سردرد به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای اتفاق می‌افتد که ممکن است یک عفونت سینوسی ساده تا حتی تومور باشد. در مجموع با توجه به احتمال خطر در این نوع سردرد، نباید به آن بی‌توجهی کرد.

علائم سردرد بعد از ورزش                                                                                                                       

همانطور که گفتیم سردرد بعد از ورزش، به صورت یک درد ضربان‌دار حس می‌شود که ممکن است در یک طرف یا هر دو طرف سر باشد. این درد ممکن است گردن را نیز درگیر کند و فرد علاوه بر سردرد، در گردن نیز احساس درد داشته باشد. به علائمی که در اینجا آمده است دقت کنید.

در سردردهای ثانویه، فرد علاوه بر سردرد ممکن است علائم زیر را هم تجربه کند:

استفراغ

سفتی گردن

دوبینی

حساسیت به نور

از دست دادن هوشیاری

سردردهای بعد از ورزش برای چه مدتی احساس می‌شوند؟                                                                      
در سردردهای اولیه و ثانویه علاوه بر نوع علائم، مدت زمان آن نیز متفاوت خواهد بود. سردردهای اولیه ممکن است ۵ دقیقه یا ۲ روز ادامه‌دار شود، اما سردردهای ثانویه مدت بیشتری فرد را درگیر کرده و چندین روز دنباله‌دار می‌شود. در واقع یکی از مواردی که میزان خطر سردرد بعد از ورزش را نشان می‌دهد، مدت زمان آن است. اگر هر بار پس از ورزش احساس درد می‌کنید و یا اینکه این درد دنباله‌دار است، به آن بی‌توجهی نکنید.

بیشتربخوانید:

کمبود این ویتامین‌ها باعث سردرد می‌شود

علت سردرد بعد از ورزش

سردردهای اولیه در پی فعالیت‌های ورزشی شدید ایجاد می‌شوند که یکی از علل شایع آن کم آبی و خشکی بدن است. در هنگام ورزش، فعالیت و تعرق بیشتر شده و بدن میزان آب بیشتری را از دست می‌دهد. همچنین ورزش در هوای گرم و ارتفاعات و ابتلا به میگرن، این درد را تشدید می‌کند.

علل سردردهای ثانویه جدی‌تر بوده و بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد:

خونریزی بین مغز و بافت‌های پوشش‌دهنده مغز (subarachnoid hemorrhage)

عفونت سینوسی

تومورها

بیماری عروق کرونر که رگ‌های داخل مغز و یا رگ‌های متنهی به مغز را درگیر می‌کند.

انسداد جریان مایع مغزی نخاعی

ناهنجاری‌های ساختاری ستون فقرات، سر و گردن

سردرد بعد از ورزش در چه سنی اتفاق می‌افتد؟ 

                                                                                          
سردردهای اولیه ممکن است در افراد با هر سنی ایجاد شود، اما احتمال ایجاد آن پس از ۴۰ سالگی بیشتر می‌شود. البته سردردهای ثانویه که نشان‌دهنده یک بیماری یا مشکل زمینه‌ای هستند، در هر سنی روی داده و به مواردی همچون سن، جنسیت و… بستگی ندارد.

برای سر درد بعد از ورزش، چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟                                                                         

اغلب افراد بعد از حتی یک درد کوچک و چند دقیقه‌ای پس از ورزش به شدت نگران می‌شوند، اما این مشکل تنها زمانی جدی خواهد بود که دنباله‌دار شود. اگر موارد زیر برای شما اتفاق افتاد، بلافاصله به یک پزشک متخصص مغز و اعصاب حرفه‌ای مراجعه کنید:

سردردهای شدید و ناگهانی

ادامه‌دار بودن سردرد بیش از ۲ روز

احساس خواب‌آلودگی و گیجی

از دست دادن هوشیاری (غش کردن)

هر گونه بی‌توجهی به سردردهای جدی بعد از ورزش خطرناک بوده و حتی ممکن است منجر به سکته مغزی شود.

تشخیص علت سردرد بعد از ورزش                                                                                                           

اگر پس از ورزش، سردردهای دنباله‌داری را تجربه می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ابتدا درباره علائم و مدت زمان سردردهای شما سوال می‌پرسد. در ادامه سوابق پزشکی و سوابق بیماری‌های خانوادگی شما مورد بررسی قرار می‌دهد. در مرحله بعد با انجام آزمایش‌های زیر می‌توان علت سردردهای بعد از ورزش را مشخص کرد:

آنژیوگرافی مغز و سی تی آنژیوگرافی برای بررسی رگ‌های خونی منتهی به مغز

MRI برای مشاهده ساختارهای درون مغز

سی تی اسکن با هدف بررسی احتمال خونریزی در اطراف یا داخل مغز

اندازه‌گیری جریان مایع مغزی نخاعی

درمان سردرد بعد از ورزش

روش‌های درمانی که برای سردردهای بعد از ورزش انجام می‌شوند، به نوع سردرد شما و علت آن بستگی دارد. در واقع نوع سردرد اولیه یا ثانویه، روش درمان را مشخص می‌کند.

درمان سردردهای اولیه

سردرد اولیه که ناشی از فعالیت است را می‌توان با داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن به آسانی درمان کرد. از دیگر داروها برای درمان این سردرد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ایندومتاسین

پروپرانولول

ناپروکسن (ناپروسین)

فنلزین (ناردیل)

ارگونوین (ارگومترین)

همچنین پزشک توصیه می‌کند تا فرد از ورزش کردن در هوای گرم یا ارتفاعات خودداری کند تا دچار سردرد نشود. همچنین مصرف میزان کافی آب در هنگام ورزش نیز اهمیت زیادی دارد.

درمان سردردهای ثانویه

این نوع سردرد به عامل ایجاد آن بستگی دارد، یعنی برای پایان دادن به سردرد بعد از ورزش، باید علت اصلی آن درمان شود. پس از مراجعه به پزشک، آزمایش‌ها و روش‌های تشخیصی نشان می‌دهد که عامل بیماری چیست. نوع درمان نیز با توجه به علت سردرد متفاوت خواهد بود.

پیشگیری از سردرد بعد از ورزش                                                                                                               . 

حال که با انواع، علت و درمان سر درد بعد از ورزش آشنا شدید، احتمالا این سوال برای شما پیش می‌آید که چگونه می‌توان از این نوع سردرد جلوگیری کرد. در ادامه موارد مهم برای پیشگیری از سردرد پس از ورزش را معرفی کرده‌ایم:

از انجام ورزش‌های شدید در هوای خیلی گرم یا خیلی سرد خودداری کنید.

در هنگام ورزش آب بیشتری بنوشید تا بدن هیدارته شده و به کم آبی دچار نشوید.

از ورزش در ارتفاعات خودداری کنید، به ویژه اگر به آن عادت ندارید.

به مقدار کافی (۸ ساعت در روز) بخوابید و برای آن برنامه منظم داشته باشید.

اگر احساس سردرد داشتید، نوع فعالیت ورزشی خود را تغییر دهید و بررسی کنید که آیا باز هم سردرد می‌گیرید.

در هنگام ورزش لباس‌های مناسب و ضد رطوبت بپوشید.

یک برنامه غذایی سالم را دنبال کنید، به گونه‌ای که تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن تامین شود.

قبل از انجام حرکات ورزشی، بدن را به خوبی گرم کنید و شدت حرکات ورزشی را رفته رفته افزایش دهید.

به سلامت خود اهمیت دهید!  

در این مطلب درباره سردرد بعد از ورزش صحبت کرده و علل، تشخیص، درمان و پیشگیری از آن را معرفی کردیم. به خاطر داشته باشید که سردردهای بعد از ورزش اگر شدید یا دنباله‌دار شوند، ممکن است خطرناک بوده و سلامت فرد را تهدید کنند. اگر شما نیز با علائم شدید این عارضه مواجه شده‌اید، به یک دکتر متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.