زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

به قلم : دکتر کوروش فاتح ؛ جراح استخوان و مفاصل ؛ ارتوپد

تحریریه زندگی آنلاین : کپسولیت چسبنده که به عنوان شانه یخ زده نیز شناخته می شود، وضعیتی است که با سفتی و درد در مفصل شانه مشخص می گردد. مفصل شانه از انواع مفصل گوی و کاسه ای شکل است که استخوان کتف، بازو و استخوان ترقوه، آن را تشکیل می دهند. استخوا ن ها ، ربا ط ها و تاندون های تشکیل دهنده مفصل شانه، در کپسولی از جنس بافت پیوندی قرار دارند که برای حرکت بهتر و سهل تر در این ناحیه، مایع سینوویال آن را روان سازی میکند.  هنگامی که کپسول اطراف مفصل، سفت و یا حالتی ضخیم پیدا کند و حرکت محدود شود، شاهد بروز شانه یخ زده هستیم. باگذشت زمان بافت اسکار در مفصل ایجاد شده که علائم ناشی از این مشکل، روندی تدریجی و آرام داشته و طی چندین ماه به وجود می آیند. 

بیشتربخوانید:

پارگی تاندون شانه و راهکارهای درمان

مراحل بروز شانه یخ زده

شانه یخ زده معمولاً به آرامی و در سه مرحله ایجاد می شود.  هر مرحله می تواند چند ماه طول بکشد.

1- مرحله انجماد:  هر حرکت شانه باعث درد شده و دامنه حرکتی شروع به محدود شدن می کند.

2- مرحله یخ زده:  ممکن است درد در این مرحله شروع به کاهش کند.  با این حال، شانه سفت تر شده و استفاده از آن دشوارتر می شود.

3- مرحله بهبودی:  دامنه حرکت در شانه شروع به بهبود می کند.

علائم و نشانه‌ها:

علائم معمولاً به تدریج شروع می‌شوند، با گذشت زمان بدتر شده و سپس معمولاً طی یک تا سه سال برطرف می‌گردند.

بروز درد و کم شدن دامنه حرکتی در این ناحیه از شایعترین علائم است. 

علائم همراه با درد در برخی موارد، شب هنگام افزایش یافته و در خواب فرد اختلال ایجاد می کند. 

ماهیت درد مبهم بوده و در اوایل به وجود آمدن، اگر دست را برروی شانه حرکت دهید، شدت پیدا می کند که عمدتاً در

ناحیه خارجی شانه و یا بالای بازو احساس میشود .(تندرنس در لمس)

بیشتربخوانید:

راهکارهای موثر در کاهش درد گردن

روش های تشخیصی:

با توجه به شرح علائم و معاینات فیزیکی، معمولا این اختلال در ابتدا تشخیص داده می شود. اما برای تشخیص دقیق و بهتر پزشک معالج ممکن است از روش ها ی دیگری جهت اطمینان استفاده نماید، ازجمله:

 1- رادیولوژی: ساختار استخوان ها در رادیولوژی قابل مشاهده و تشخیص بوده و با این روش می توان دیگر مشکلات همزمان مانند آرتریت در شانه را نیز تشخیص داد.

 2- ام آر آی: در این روش شاهد تصاویر دقیق و بهتری از با فت های نرم هستیم. البته برای تشخیص شانه یخ زده نیازی به این روش نیست اما برای کشف مشکلات دیگر همراه مانند پارگی عضلات روتاتورکاف و دیگر مشکلات احتمالی شانه به کار می رود.

علل:

همانطور که گفته شد استخوان ها، رباط ها و تاندون هایی که مفصل شانه شما را تشکیل می دهند در یک کپسول از بافت همبند قرار دارند.  شانه یخ زده زمانی اتفاق می افتد که این کپسول ضخیم شده و در اطراف مفصل شانه سفت شود و حرکت آن را محدود کند.  پزشکان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق برای برخی افراد می‌افتد، اگرچه در افرادی که دیابت دارند یا کسانی که اخیراً مجبور بوده اند شانه خود را برای مدت طولانی بی‌حرکت نگه دارند، مانند بعد از جراحی یا شکستگی بازو، شیوع بیشتری داشته است.  به عبارتی، خطر ابتلا به شانه یخ زده در صورتی که در حال بهبودی از یک وضعیت پزشکی یا مشکلی باشید که مانع حرکت بازوی شما شود – مانند سکته مغزی یا ماستکتومی – افزایش می یابد. 

عوامل خطر:

برخی عوامل ممکن است خطر ابتلا به شانه یخ زده را افزایش دهند: 

۱. سن و جنس

افراد ۴۰ سال و بالاتر، به ویژه زنان، بیشتر احتمال دارد که دچار این حالت شوند.

۲. عدم تحرک یا کاهش تحرک

افرادی که بی‌حرکتی طولانی مدت یا کاهش تحرک شانه داشته‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به شانه منجمد هستند.  بی حرکتی ممکن است نتیجه عوامل زیادی باشد، از جمله:

آسیب روتاتور کاف

شکستن استخوان بازو

سکته مغزی

بهبودی پس از جراحی 

بیشتربخوانید:

از شانه یخ زده چه میدانید؟

۳. بیماری های سیستمیک

به نظر می رسد افرادی که بیماری های خاصی دارند بیشتر در معرض ابتلا به شانه یخ زده هستند.  بیماری هایی که ممکن است خطر را افزایش دهند عبارتند از:

دیابت

پرکاری تیروئید 

کم کاری تیروئید 

بیماری قلبی و عروقی

بیماری سل

بیماری پارکینسون 

پیشگیری:

یکی از شایع‌ترین علل یخ زدگی شانه، بی‌حرکتی است که ممکن است در حین بهبودی پس از آسیب شانه، شکستگی بازو یا سکته مغزی ایجاد شود.  اگر آسیبی دیده اید که حرکت شانه را دشوار می کند، با پزشک خود در مورد تمریناتی که می توانید برای حفظ دامنه حرکتی مفصل شانه انجام دهید، مشورت داشته باشید.

روشها ی درمانی :

الف) درمان های غیر جراحی:

1- دارودرمانی: برای تسکین درد از مسکن هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ... استفاده می شود و در موارد شدیدتر، پزشک مسکن های ضدالتهابی قو یتری را توصیه نماید.  ممکن است

2- فیزیوتراپی: این روش تمریناتی به شما آموزش می دهد که به منظور حفظ و بالا بردن دامنه حرکتی مفصل شانه بوده و موجب حداکثر شدن دامنه حرکتی آن می شود.

3- تحریک الکتریکی: در این روش جریان الکتریکی ضعیف به مناطق کلیدی مسیر عصبی فرستاده می شود که مولکول های بازدارنده درد را تحریک و یا رشته های حامل تکانه های درد را مسدود می نماید.

4- تزریق استروئید: باعث کاهش درد و بالا رفتن دامنه حرکتی مفصل شانه شده و در مراحل اولیه تأثیر بیشتری دارد.

5- هیدرودیلاتاسیون: در این روش تزریق مایع استریلی به داخل کپسول مفصلی صورت گرفته و سبب گشاد و کشیده شدن آن می گردد. نتیجه این کار آسانتر شدن حرکت مفصل است.

ب) درمان جراحی:

این کار زمانی انجام می شود که درمان های دیگر پاسخگو نباشد. انجام جراحی در "مرحله انجماد" انجام شده و در این فرایند، هدف کشش دادن و رها کردن قسمت هایی از کپسول مفصلی است که خشک شده اند. این جراحی عمدتاً به روش آرتروسکوپی انجام می شود که موجب تسریع در بهبودی می گردد.