تحریریه زندگی آنلاین : سویه لامبدا ویروس کرونا آخرین موردی است که سازمان جهانی بهداشت آن را در فهرست جهش‌هایی طبقه بندی کرده است که باید مورد بررسی و توجه قرار گیرد. این‌گونه زیر نظر گرفته می‌شود اما هنوز نگران کننده نیست. با ادامه جهش‌های ویروس کرونا، برخی از سویه‌های موجود مسری‌تر هستند و حتی منجر به بیماری شدیدتری می‌شوند؛ بنابراین از بقیه نگران‌کننده‌تر هستند. ویروس‌ها همیشه تغییر می‌کنند. ویروسی که باعث بیماری کووید-۱۹ می‌شود تاکنون چندین هزار جهش داشته اما تنها چند مورد این جهش‌ها نگرانی بیشتری ایجاد کرده است. سویه‌های آلفا و دلتا مسری‌تر هستند و به‌طور بالقوه منجر به بستری شدن بیشتر بیماران نسبت به ویروس اولیه می‌شوند.
بیشتربخوانید:
درباره سویه «لامبدا»؛ از علائم تا تاثیر واکسن
ویروس لامبدا چرا خطرناک است؟
آخرین سویه‌ای که از سوی سازمان جهانی بهداشت طبقه‌بندی شده است «لامبدا» نام دارد که نخستین بار در دسامبر گذشته در کشور پرو شناسایی شد. نام علمی این‌گونه ث.۳۷ (C.37) است. این‌گونه پیش از این در برخی از ایالت‌های آمریکا و دست‌کم ۲۹ کشور دیگر که اغلب در آمریکای لاتین هستند شناسایی شده است.در حال حاضر نگران‌کننده‌ترین موضوع درباره لامبدا، نام یا ویژگی‌های آن نیست (که البته تاکنون ثابت نشده خطرناک‌تر از دیگر سویه‌ها است) بلکه این واقعیت است که در حال حاضر گونه غالب در پرو، «لامبدا» است.تاکنون ۱۹۰ هزار نفر در این کشور ۳۲ میلیون نفری به دلیل کووید-۱۹ جان خود را از دست داده‌اند که بیش از شش‌دهم درصد
جمعیت آن می‌شود. این رقم تقریباً سه برابر میزان سرانه مرگ‌ومیر در مقایسه با ایالات متحده آمریکا است.با این‌حال طبق تخمین برخی از محققان، این میزان مرگ در پرو به تنهایی به ویروس جهش‌یافته لامبدا مرتبط نیست و عوامل دیگری در گسترش کووید در این کشور نقش داشته‌اند؛ از جمله مشکلات اقتصادی که باعث شده افراد بزرگسال ملزم به کار باشند تا بتوانند زنده بمانند و بازارهای شلوغ باعث شیوع بالای این بیماری شود.این کشور تاکنون حدود ۱۱ درصد جمعیت خود را با انواع مختلف واکسن‌های تولید شده برای مقابله با ویروس کرونا واکسینه کرده است.
لامبدا در کدام کشورهای اروپایی شناسایی شده است؟
این‌گونه به سرعت در شیلی، آرژانتین، برزیل، کلمبیا، اکوادور و مکزیک در حال شیوع است. در اروپا نیز این‌گونه در کشورهای هلند، اسپانیا، فرانسه و پرتغال گزارش شده است.تحقیقات اخیر روی سویه لامبدا، جهش‌های متعددی را در پروتئین اسپایک (سنبله) آن نشان می‌دهد؛ بخشی از ویروس که با سلول‌های انسانی در تماس است و به آن‌ها متصل شده و آن‌ها را آلوده می‌کند.پابلو تسوکایاما، میکروبیولوژیستی که گونه لامبدا را بررسی کرده است به نیویورک تایمز گفت که «شکاف اطلاعات» نگرانی‌ها درباره لامبدا را افزایش می‌دهد و ظرفیت محدود آمریکای لاتین برای نظارت و تحقیق درباره گونه‌های جدید باعث نگرانی می‌شود.وی افزود: «آنقدر کم می‌دانیم که ما را به حدس و گمان‌های زیادی می‌کشاند.»
بیشتربخوانید:
افزایش نگرانی‌ها درباره نوع جهش یافته جدید کرونا
واکسن‌های موجود چه میزان تأثیر دارند؟
نیویورک تایمز گزارش داد که مطالعات اولیه [هنوز در مجلات معتبر منتشر نشده است] نشان می‌دهدv که واکسن‌های مدرنا، فایزر و کروناواک [ساخت چین] تاثیر کمتری نسبت به سویه اصلی دارند اما همچنان موثر هستند.ژائیر مندز ریکو، ویروس‌شناس سازمان جهانی بهداشت نیز به دویچه‌وله گفت: «ما هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه سویه لامبدا تهاجمی‌تر باشد مشاهده نکردیم. اما این احتمال وجود دارد که مسری‌تر باشد ولی هنوز اطلاعات معتبر
کافی برای مقایسه آن با گاما و دلتا نداریم.»سویه‌های آلفا (که در بریتانیا شناسایی شد)، بتا (آفریقای جنوبی)، دلتا (هند) و گاما (برزیل) از سوی سازمان جهانی بهداشت در فهرست سویه‌های «نگران‌کننده» طبقه‌بندی شده‌اند.بسیاری از دانشمندان معتقدند که همه‌گیری ویروس کرونا تا زمانیکه ۸۰ درصد مردم جهان واکسینه نشده باشند به پایان نخواهد رسید.آمریکای لاتین با بیش از ۱.۴ میلیون مرگ بر اثر ویروس کرونا، می‌تواند مرکز
جدیدی از انواع جهش‌های ویروس کرونا باشد.اگرچه به‌طور کلی لامبدا مانند همه جهش‌های ویروس کرونا نگران‌کننده است اما در حال حاضر دلیلی وجود ندارد که باور کنیم لامبدا به‌طور خاص آسیب بیشتری خواهد رساند. علاوه بر لامبدا، سه جهش دیگر ویروس کرونا با نام‌های اتا (در چندین کشور شناسایی شده است)، آیوتا (در ایالات متحده آمریکا شناسایی شده است) و کاپا (هند) نیز در فهرست جهش‌های قابل توجه دسته‌بندی شده‌اند.
محققان ایرانی چه نظری دارند؟
دکتر علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به افزایش نگرانی‌ها درباره کرونای لامبدا گفت: لامبدا شرایط خطرناکی برای کشورها به لحاظ شیوع کرونا رقم زده است، این واریانت خطرناک، سرایت‌پذیری و قدرت‌گریز از ایمنی بیشتری دارد و اثرگذاری واکسن‌ها را نشانه گرفته است. دکتر علیرضا ناجی با اشاره به اینکه حذف هفت آمینواسید در جهش واریانت لامبدا چالشی بزرگ پیش روی تست‌های تشخیصی است، افزود: به نظر می‌رسد واریانت لامبدا در حال تبدیل شدن به تهدید جدی جهانی است و تاکنون در ۲۹ کشور وریانت لامبدا شناسایی و ثبت شده است.وی با تأکید بر اینکه واریانت لامبدا برای اولین بار در کشور پرو شناسایی شد، افزود: این کشور با ثبت ۵۹۶ مرگ در هر صد هزار نفر جمعیت، بالاترین مرگ‌ومیرهای کرونایی را ثبت کرد که از این تعداد مبتلایان، ۹۷ درصد مربوط به واریانت لامبدا است.استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: لهستان با ثبت ۳۰۷ مرگ کرونایی در روز بعد از کشور پرو رتبه دوم چرخش واریانت لامبدا را به خود اختصاص داده است.
اقدامات پیشگیرانه چیست؟
رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تقویت سرمایه‌گذار در سیستم بهداشتی و درمانی، افزایش ظرفیت تخت‌های بستری و مراقبت ویژه، تسریع در روند واکسیناسیون، توسعه ظرفیت انجام تست‌های تشخیصی، تقویت توان اقتصادی مردم و جمعیت بالای خانواده‌ها را از مهمترین اقدامات برای پیشگیری از چرخش گونه‌های جدید کرونا ذکر کرد.به گفته دکتر ناجی جهش در واریانت لامبدا به میزان قابل توجهی سرایت و عفونت‌زایی این‌گونه جدید کووید ۱۹ را افزایش داده است. این جهش جدا از افزایش چسبندگی پروتئین اسپایک در اتصال به رسپتور ACE ۱۱، جهشی ایمن گریز است، به نظر می‌رسد واریانت لامبدا می‌تواند به پاسخ سیستم ایمنی، غلبه کند.وی تأکید کرد: مطالعات اخیر در مورد واکسن‌های فایزر و مدرنا گواه این است که واریانت لامبدا در برابر ایمنی حاصل از این واکسن‌ها مقاومت دو تا سه برابری از خود نشان می‌دهد.بر اساس اطلاعات سازمان جهانی بهداشت، کرونا لامبدا جهش‌های زیادی را در مفاهیم ژنی شامل می‌شود که می‌تواند به افزایش قابلیت سرایت‌پذیری و همچنین افزایش مقاومت آن در مقابل آنتی‌بادی‌ها منجر شود، همین مساله باعث شده بسیاری از متخصصان سلامت، گونه اصلی کرونا و حتی گونه پلاس را فراموش کرده و هم‌اکنون تمام تمرکز خود را روی گونه لامبدا کرونا قرار دهند.
گزارشی در مورد ورود لامبدا در کشور نداشتیم
عاطفه عابدینی دبیر کمیته علمی کشوری کووید ۱۹ نیز در این زمینه می‌گوید: تاکنون گزارش موثقی در خصوص ورود ویروس لامبدا به کشور نداشتیم و در مورد شایعاتی هم که عنوان می‌کنند این موتاسیون در استان‌های شمالی دیده شده و باید بگویم که این استان‌ها درگیر پیک پنجم کرونا هستند، به‌ویژه بعد از تعطیلات تهران و البرز میزان درگیری در استان‌های گلستان، مازندران و مقداری هم گیلان افزایش یافته است اما تا الان در آن‌ها شاهد سکانس تائید شده سویه لامبدا نبودیم.عابدینی تصریح می‌کند: این ویروس برای اولین بار در کشور پرو شناسایی و بعد از آن در کشورهای دیگر هم دیده شد، البته نه به مقدار زیاد و به نظر می‌رسد این سویه بیشتر در آمریکای جنوبی شیوع داشته باشد و بر اساس گزارشی که در تاریخ ۲۴ جولای منتشر شده ۵۲۵ مورد ابتلا به واریانت لامبدا در کل دنیا مشاهده شده که از این تعداد ۸۷ مورد مربوط به آلمان، ۸۶ مورد در آرژانتین، ۷۵ بیمار در مکزیک، ۸ نفر در مصر، ۶ مورد در انگلیس، ۳ بیمار در کانادا و یک مورد هم در کشورهای پرتغال و ترکیه شناسایی شده و به علاوه این بیماری در کشورهای آمریکا، فرانسه، اسپانیا، کلمبیا و رژیم اشغالگر قدس هم دیده شده و لازم به ذکر است که مشاهده این واریانت در کشورهای همسایه ایران احتمال ورود این سویه را به کشور بالا می‌برد.وی ادامه می‌دهد: هنوز اطلاعات چندانی در خصوص این ویروس نداریم، اما به نظر می‌رسد این موتاسیون نسبت به واریانت‌های قبلی مسری‌تر باشد.
