تحریریه زندگی آنلاین : این روزها که برای مقابله با ویروس کرونا واکسیناسیون گسترده در جهان شروع شده است، در ایران نیز با ترتیب اولویت در حال انجام است. تزریق این واکسن‌ها ممکن است عوارض جانبی برای فرد دریافت کننده به همراه داشته باشد که در این مطلب به بررسی این عوارض پرداخته‌ایم. واکسیناسیون هرچند قطره‌چکانی و محدود، با ترتیب اولویت در حال انجام است و طبق گفته وزیر بهداشت تا کنون( 10 اردیبهشت) ۸۵۸ هزار و ۲۹۶ نفر دوز اول واکسن و ۲۰۹ هزار و ۸۲۷ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند نزدیک به ششصد هزار نفر در ایران واکسینه شده‌اند. اگر واکسن را دریافت کرده‌اید یا در صف انتظار برای تزریق آن هستید، احتمالاً از عوارض جانبی آن نیز زیاد شنیده‌اید.واکسنهای موجود در جهان به‌طور معمول از دو تکنولوژی عمده بهره می‌برند. در نوع اول از mRNAهای پیام‌رسان و در نوع دوم از وکتور‌های آدنوویروسی برای انتقال قسمتی از ژنوم ویروس به داخل بدن میزبان استفاده می‌کنند. در هر دو روش شاهد ساخت پروتئین‌های سطحی ویروس یا همان Spikeها را در بدن هستیم. مولکول‌هایی که سیستم ایمنی بدن را بیدار می‌کنند تا علیه بزرگ‌ترین معضل این روز‌های بشر آنتی‌بادی‌های مؤثر تولید کنند.ممکن است برخی از عوارض جانبی را بلافاصله پس از تزریق احساس کنید، مانند حساسیت در ناحیه تزریق و برخی دیگر مانند تب و لرز احتمال دارد ساعت‌ها پس از تزریق رخ بدهد و طبق گزارشات احتمال بروز عوارض شدیدتر پس از دوز دوم بیشتر است.
بیشتربخوانید:
عوارض واکسن کرونا کی ظاهر می‌شود؟
عوارض واکسن کرونا بلافاصله پس از تزریق
اولین علامتی که ممکن است متوجه آن شوید، درد در بازو و محل تزریق واکسن است. مانند هر واکسن عضلانی سرنگ واکسن مایع را به داخل بافت عضلانی شما می‌رساند. سیستم ایمنی بدن شما این را به‌عنوان یک تهدید تشخیص داده و یک واکنش التهابی ایجاد می‌کند که به‌طور بالقوه باعث می‌شود بازوی شما زخم، قرمز یا کمی متورم شود. میشل بارون، مدیر ارشد پزشکی پیشگیری و کنترل عفونت می‌گوید: «واکسنهای COVID-۱۹ می‌توانند حساسیتی مانند آنچه پس از واکسیناسیون کزاز تجربه میکنید، ایجاد کنند.» مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) برای کاهش ناراحتی از ناحیه تزریق توصیه می‌کنند که یکپارچه خنک در آن قسمت قرار بدهید. حرکت دادن یا ورزش کردن بازو نیز می‌تواند در به حداقل رساندن درد مؤثر باشد.
۱۵ دقیقه پس از واکسیناسیون
خطر آنافیلاکسی - یک واکنش آلرژیک شدید به واکسن - به‌طور قابل‌توجهی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از واکسیناسیون کاهش می‌یابد. این واکنش بسیار نادر است؛ اما CDC توصیه می‌کند هر کسی که واکسن را دریافت می‌کند، در صورت پاسخ نامطلوب به مدت ۱۵ دقیقه در کلینیک واکسیناسیون منتظر بماند.
بیشتربخوانید:
عوارض خفیف پس از تزریق واکسنهای کرونا، طبیعی است
۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از واکسیناسیون
به محض اینکه عوارض جانبی سیستمیک شروع شود، می‌تواند ۱۲ ساعت یا بیشتر ادامه داشته باشد. متخصصان می‌گویند این عوارض باید در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تزریق شما برطرف شود؛ اگرچه بعد از آن ممکن است کمی خستگی مفرط یا بازو درد داشته باشید. NSAIDها همانند ایبوپروفن ممکن است پاسخ آنتی‌بادی به واکسنهای COVID-۱۹ را کاهش دهند. اگر این علائم پس از واکسن برای شما آزار دهنده است، مصرف داروی ضد التهابی مانند ایبوپروفن درست است. اما متخصصان باور دارند که چنین دارو‌هایی را قبل از تزریق مصرف نکنید؛ زیرا می‌تواند در پاسخ ایمنی شما تداخل ایجاد کند. مقامات بهداشتی ایالات متحده در حال بررسی شش گزارش از یک لخته خون نادر به نام ترومبوز سینوس وریدی مغزی (CVST) در میان زنان دریافت کننده واکسن Johnson & Johnson COVID-۱۹ هستند. لخته خون از تخلیه خون از مغز جلوگیری می‌کند. متخصصان می‌گویند گیرندگان واکسن جانسون که در طی سه هفته پس از واکسیناسیون به هر یک از این علائم مبتلا می‌شوند، باید فوراً مراقبت کنند: سردرد شدید، درد شکم، درد پا، تنگی نفس
۴۸ ساعت پس از تزریق
برخی از عوارض جانبی خفیف مانند درد بازو و خستگی می‌توانند برای چند روز ادامه داشته باشند. اگر دو روز کامل پس از واکسیناسیون همچنان احساس علائم شدید دارید، باید در مورد مراحل بعدی از پزشک خود سؤال کنید.متخصصان می‌گویند: «اگر علائم بیش از ۴۸ ساعت باقی بماند و بهتر نشود یا اگر هر نوع علائم تنفسی پیدا کردید، باید ارزیابی شوید.» توجه به این نکته مهم است که شما نمی‌توانید COVID-۱۹ را از هیچ‌یک از واکسنهای تأیید شده دریافت کنید. با این وجود ممکن است دو هفته بعد از دوز دوم واکسنهای mRNA و پس از تک دوز واکسن جانسون یک پاسخ ایمنی کامل طول بکشد. شما در زمان قبل از واکسیناسیون‌ها و بین دوز‌های دیگر در معرض عفونت هستید و علائم بیماری می‌تواند با عوارض جانبی واکسن شما همزمان باشد.
عوارض جانبی در هر فرد متفاوت است
هنگام مقایسه تجربه واکسن خود با دیگران به یاد داشته باشید که عوارض جانبی افراد می‌تواند بسیار متفاوت باشد. متخصصان عقیده دارند که به نظر می‌رسد عوارض جانبی گزارش شده در داده‌های آزمایش بالینی با واکنش مردم در برابر توزیع در دنیای واقعی نسبت به واکسن‌ها همسو است. در آزمایشات بالینی افراد جوان بیشتر از افراد مسن واکنش نشان می‌دهند. آن‌ها بیشتر علائم سیستمیک مانند تب و لرز را دارند و افراد مسن کمی خستگی و درد بازو را گزارش می‌کنند. هرقدر سیستم ایمنی شما قوی‌تر باشد، احتمال بروز علائم نیز بیشتر خواهد بود. اگر عوارض جانبی شدید مانند تب شدید یا درد طولانی مدت را تجربه نکنید، لزوماً به این معنی نیست که بدن شما در برابر ویروس محافظت نمی‌شود. زمان یا شدت پاسخ سیستم ایمنی بدن به واکسن‌ها می‌تواند براساس بسیاری از عوامل متفاوت باشد.
