زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه زندگی آنلاین : گونه‌های جدید کرونا ویروس در سراسر جهان گسترش یافته‌اند و تجویز انواع واکسن‌های کرونا هم در کشورها در حال انجام است. یک موضوع نگران‌کننده با وجود ظهور گونه‌های جهش‌یافته ویروس، «عفونت دوباره» در افرادی است که قبلاً به کرونا مبتلا شده‌اند.

آیا در عفونت دوباره افراد با احتمال بیشتر دچار واریانت متفاوتی از ویروس می‌شوند؟

کارشناسان می‌گویند اگر در عفونت اول بدنتان پاسخ ایمنی خوبی نسبت به ویروس ایجاد نکرده باشد، ممکن است دقیقاً با همان نوع ویروس آلوده شوید.

اگر پاسخ ایمنی خوب باشد، احتمال اینکه با همان‌گونه ویروس دوباره آلوده شوید، کمتر است، اما عفونت دوباره هنوز ممکن است با سایر گونه‌ها رخ دهد. اما موقعیت به‌اصطلاح «سیاه‌وسفید» نیست، و بستگی به جهش‌ها در گونه‌های جدید و چگونگی تأثیر آنها بر توانایی ویروس در آلوده کردن ویروس و تعامل آن با پاسخ‌های آنتی‌بادی و سلول T در بدن دارد که دستگاه ایمنی در نتیجه عفونت قبلی ایجاد کرده است. احتمال اینکه گونه جدید کرونا ویروس باعث عفونت دوباره شود در تحقیقات به‌وسیله پژوهشگران در برزیل نشان داده شده است: با وجود اینکه بر اساس آزمایش آنتی‌بادی تصور می‌شد حدود سه چهارم جمعیت شهر مانائوس در این کشور تا ماه اکتبر (مهر) دچار کرونا شده باشند، یک افزایش شدید در پذیرش‌های بیمارستانی به علت کووید در ژانویه امسال رخ داد. البته یک توضیح در این مورد این است که ظهور گونه‌های جدید کرونا ویروس باعث گریز از ایمنی ایجاد شده ناشی از عفونت‌های قبلی در این شهر شده باشد. در واقع، یک پژوهش اخیر بورسیه پژوهشگران دانشگاه آکسفورد که البته هنوز «داوری همتا» نشده، نشان داد که افراد بهبودیافته از کووید – 19 افزایش فعالیت سلول T نسبت به گونه‌های جهش‌یافته جدید ویروس نشان می‌دهند. اما به‌طورکلی، آنتی‌بادی‌های این افراد توانایی کمتری در خنثی کردن گونه‌ بریتانیایی و گونه آفریقای جنوبی  نسبت به گونه اصلی کرونا ویروس دارند که بالقوه نشان‌دهنده کاهش سطح دفاعی است.

 بیشتربخوانید:

چای سبز برای کرونا خوب است یا بد؟

آیا برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر عفونت دوباره هستند؟

عوامل متعددی در این مورد نقش ایفا می‌کنند.  برخی از افراد ممکن است به علت عوامل اجتماعی مانند شغلشان که باعث می‌شود با احتمال بیشتری دوباره در تماس با ویروس قرار گیرند، در معرض خطر بیشتر عفونت دوباره هستند- برای مثال انتظار می‌رود کارکنان بهداشتی به علت شغلشان در معرض خطر بیشتر عفونت و عفونت دوباره با ویروس کرونا هستند. اما عوامل زیستی هم ممکن است وجود داشته باشند که ممکن است برخی از افراد در معرض خطر بیشتر عفونت دوباره کووید-۱۹ قرار دهند. هر انسانی ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد و پاسخ‌های ایمنی او نیز منحصربه‌فرد است و این پاسخ‌های ایمنی هستند که هم خطر عفونت دوباره و هم شدت عفونت‌های دوباره را تعیین می‌کنند، بنابراین بسیار مشکل است که یافته‌های پژوهشی و نتایج کارآزمایی‌های بالینی را به افراد در هر جمعیتی تعمیم داد. عفونت پیشین با کرونا ویروس احتمال دچار شدن دوباره به ویروس را در افراد زیر ۶۵ سال حدود ۸۰ درصد کاهش داد، اما در افراد بالاتر از ۶۵ سال این میزان کاهش به نصف می‌رسید.  البته طراحی این بررسی نقایصی هم داشت. شمار افراد سالمند دچار عفونت اندک بود. پژوهشگران اطلاعات دیگری به‌جز نتایج آزمایش از بیماران نداشتند، بنابراین ممکن است فقط افراد دچار بیماری خفیف در بار اول دچار عفونت دوباره شده باشند و عفونت‌های دوباره عمدتاً بی‌علامت بودند.

واکسیناسیون چقدر اهمیت دارد؟

واکسیناسیون نقشی کلیدی در حفاظ افراد در برابر نخستین عفونت ایفا می‌کند. اما واکسن زدن برای افرادی که قبلاً هم کووید-۱۹ گرفته‌اند، مهم است. با اینکه عفونت قبلی می‌تواند ایمنی طبیعی در افراد ایجاد کند، اما با زدن واکسن می‌توان به قطعیت بسیار بیشتری از لحاظ میزان حفاظت ایجاد شده رسید و حفاظت ناشی از عفونت قبلی را هم تشدید می‌کند.

واکسن‌ها همچنین ممکن است حفاظت بیشتر در برابر گونه‌های متفاوت کرونا ویروس ایجاد کنند. بر اساس مقاله‌ پژوهشگران آکسفورد که در مرحله پیش از انتشار در ژورنال‌های علمی است، افرادی که دو تزریق واکسن فایزر/ بیونتک را دریافت کرده‌اند، پاسخ قوی سلول T و آنتی‌بادی در برابر گونه اصلی کرونا ویروس و نیز گونه‌های بریتانیایی و آفریقای جنوبی داشتند که نشان می‌دهد احتمالاً این واکسن در برابر همه گونه‌های ویروس حفاظت ایجاد می‌کند. این یافته در تضاد با یافته‌ها در افرادی است که فقط ایمنی طبیعی داشتند. عفونت طبیعی به اندازه واکسیناسیون مصونیت شما را تضمین نمی‌کند. با اینکه بررسی‌ها نشان داده‌اند که واکسن‌های دیگر کرونا ممکن است در برابر گونه آفریقای جنوبی نسبت به گونه اصلی یا گونه انگلیسی کرونا ویروس کمتر  مؤثر باشند، کارشناسان می‌گویند حتی این واکسن‌ها هنوز تا حد مناسبی باعث حفاظت در برابر بیماری وخیم کرونا می‌شوند. بالاخره اینکه واکسن‌ّ‌ها را می‌توان دوباره طراحی و تنظیم کرد تا گونه‌های جدید را بهتر هدف قرار دهند و به این ترتیب حفاظت ناشی از آنها را تقویت کرد.

 بیشتربخوانید:

بهبودیافتگان کرونا مراقب ریزش شدید مو باشند

حفاظت طبیعی پس از نخستین عفونت کرونا تا چه مدتی به طول می‌انجامد؟

هنوز پاسخی قطعی به این پرسش وجود ندارد، اما چندین بررسی نشان می‌دهند که حفاظت ایجاد شده از عفونت قبلی دست‌کم برای چند ماه به طول می‌انجامد. براساس یک بررسی هنوز چاپ‌نشده در ژرونال‌های علمی که سازمان بهداشت عمومی انگلستان (PHE) در ماه ژانویه منتشر کرد و کارکنان بیمارستانی در آن شرکت داشتند، فاصله میانه بین نخستین عفونت و عفونت دوباره کرونا بیش از ۱۶۰ روز – حدود پنج ماه است. در همین حال یک بررسی در قطر نشان می‌دهد که حفاظت ناشی از ایمنی طبیعی با اثربخشی حدود ۹۵ درصدی برای حدود هفت ماه به طول می‌انجامد.

آیا عفونت دوباره بدتر از عفونت اولیه است یا خفیف‌تر؟

در این مورد هم نمی‌توان پاسخی قاطع داد. کارشناسان می‌گویند افراد متفاوت واکنش‌های متفاوتی به عفونت دوباره نشان می‌دهند – احتمالاً بسته به اینکه پاسخ‌های ایمنی‌شان نسبت به عفونت اولیه چطور بوده باشد. عفونت دوم در برخی از افراد شدت  کمتری از عفونت اول دارد. براساس یافته‌‌های یک بررسی در قطر، کمتر از ۰.۲ درصد از افراد در دست‌کم ۴۵ روز پس از آزمایش مثبت اولیه کرونایشان دوباره آزمایش مثبت پیدا کرده‌اند. از میان ۵۴ نفری که در این بررسی عفونت دوباره پیدا کرده بودند، فقط یک نفر بستری شد و حتی این فرد هم عفونت ملایم داشت. یک بررسی دیگر در قطر- که آن هم «داوری همتا» نشده و در ژورنال‌های علمی منتشر نشده - از این نظر حمایت می‌کند. در این بررسی دوسوم موارد عفونت دوباره صرفاً از طریق آزمایش اتفاقی (راندوم) یا آزمایش معمول (روتین) شناسایی شده بودند. این بررسی نیز نشان می‌دهد که موارد عفونت دوباره نادر هستند، به‌طوری‌که فقط ۱۲۹ نفر از ۴۳۰۴۴ نفر که پیگیری شده بودند، دز طول مدت با میانه ۱۶.۳ هفته شواهد عفونت دوباره را نشان دادند. بررسی PHE همچنین نشان داد عفونت دوباره شدت کمتری دارد، به‌طوری‌که حدود یک‌سوم افرادی که برای بار دوم کرونا گرفته بودند، علامت‌دار شده بودند، درحالی‌که در میزان علامت‌دار شدن در عفونت اول ۷۸ درصد بود. اما شماری از موارد عفونت دوباره از سراسر جهانی گزارش شده است که به بیماری بدتری منتهی شده‌اند. یک بررسی اخیر از پژوهشگران در برزیل که قرار است در ژورنال Infection منتشر شود، نشان داد که از میان ۳۳ نفری که تصور می‌رفت برای بار دوم دچار کووید شده‌اند، یک نفر مرده است و ۱۲ نفر بستری شده‌اند، گرچه هیچکدام از بیماران بستری‌شده نیاز به مراقبت‌های در حد عفونت اولشان پیدا نکرده بودند. بااین‌حال باید یادآور شد که هنوز روشن نیست که در این بررسی همه موارد مربوط به عفونت دوباره بودند یا شعله‌ورشدن عفونت قبلی.