تحریریه زندگی آنلاین - محمود سعید : تا لحظه تنظیم این گزارش از جمعیت هفتمیلیارد و هفتصد میلیونی جهان، حدود چهار میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا شدهاند که از این حدود قریب به یکمیلیون و پانصد هزار نفر بهبودیافته و بالای 250 هزار نفر نیز درگذشتهاند. بالتبع آمار مبتلایان در قیاس با کل جمعیت جهان، بسیار ناچیز است اما همین رقم ناچیز نیز باعث برهم خوردن توازن زیست عادی بشریّت شده و بر اساسیترین کنشهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جوامع اثر گذارده است.
عموماً بخش زیادی از مردم برای در امان ماندن از ابتلا به کروناویروس خود را در خانه قرنطینه کردهاند و از هرگونه خروج بدون ضرورت از منزل خودداری میکنند. این امر باعث کاهش مصرف انرژی در جهان و پایین آمدن سریع جهانی قیمت نفت شده است. در این میان، حتی دانشمندان میگویند با کاهش فعالیتهای صنعتی انسان در پی وضع قوانین بهداشتی و همچنین تأثیر کروناویروس بر روی کارکرد کارخانهها، لایه اُزُن توانست سریعتر از حالت عادی خود را ترمیم کند. شرایط پدیدآمده اما بر زندگی اجتماعی انسان مدرن، بهشدت و در زمینههای گوناگون اثر گذاشته است و برخی از اندیشمندان مباحث اجتماعی معتقدند که رفتارهای کرونایی بشر میتواند در دوران بعد از فروکش کردن کرونا نیز همچنان باقی بماند و باعث تغییر انسان شود.
وقتی دستدادن تابو میشود!
یکی از ملموسترین تغییر رفتارهای جمعی جهانیان در ایام کرونایی، دست ندادن افراد با همدیگر است. یکی از آداب پررنگ جهانیان در مواجهه با همدیگر، دست دادن به نشانه احترام و خوشامدگویی است که این رفتار، یکی از قواعد دیپلماتیک جهان، در بین سیاسیون نیز محسوب میشود اما با ظهور و بروز کروناویروس در جهان، یکی از اولین توصیههای بهداشت جهانی این بود که با همدیگر دست ندهید و روبوسی نکنید!
در این خصوص روشهای ابداعی از سوی برخی از افراد بهطنز یا بهصورت جدی پدید آمد که افراد روشهایی نظیر تماس پا یا برخورد دو دست گرهشده را در رسانههای اجتماعی به اشتراک گذاشتند که البته از اقبال و همهگیری برخوردار نبود اما در برخی از فرهنگها ـ خصوصاً در فرهنگهای شرقی و اسلامی ـ که دستدادن بهعنوان یکی از اصلیترین کنشهای جمعی محسوب میشود، موضوع اهمیت ویژهای پیدا میکند. مثلاً در همین ایران خودمان که تا همین دو سه ماه پیش، دستندادن نشانهای از بیاحترامی محسوب میشد، اینک دست دادن بهنوعی قبح اجتماعی محسوب میشود! در روزهای آغازین شیوع کروناویروس در دنیا، مردم در برخوردهای جمعی با تردیدهای زیادی مواجه شدند اما این تردیدها، فقط طی چند روز به یک باور عمومی و حتی غیرقابل انکار تبدیل شد.