بیماری‌های مهلک، سوغات شوم سیل
بر اساس آنچه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده، بیماری‌هایی مانند تب تیفوئید یا حصبه، وبا، لپتوسپیروز و هپاتیت A که منشأ آبی دارند، از جمله بیماری‌هایی است که پس از وقوع سیل در این مناطق شیوع پیدا می‌کند.
یکی از این موارد بروز و شیوع بیماری‌های شایع پس از سیل که نگرانی‌های بسیاری به وجود آورده است شیوع بیماری وبا در این مناطق است.
علایم بیماری وبا
بیماری وبا یک بیماری عفونی است که باعث اسهال شدید و آبکی شده و در صورتی که درمان نشود می‌تواند منجر به کم آبی بدن و در نهایت مرگ بیمار شود.
این بیماری به علت مصرف مواد خوراکی و یا آب آلوده به یک باکتری به نام ویبریو کلرا (Vibrio cholera) به وجود می‌آید.
بیماری وبا تا قبل از سال ۱۸۰۰ و زمانی که هنوز آب لوله‌کشی و سیستم فاضلاب‌کشی مدرن وجود نداشت، در آمریکا یک بیماری شایع محسوب می‌شد اما امروزه در ایالات متحده آمریکا تنها ۱۰ مورد ابتلا به وبا در سال گزارش می‌شود که نیمی‌از آن‌ها در خارج از آمریکا به این ویروس آلوده شده‌اند.
به ندرت، غذاهای دریایی آلوده منجر به شیوع این بیماری می‌شوند با این حال شیوع وبا در سایر نقاط جهان یک قضیه جدی است که حدوداً سالانه ۳ - ۵ میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد و هر ساله منجر به مرگ بیش از ۱۰۰ هزار نفر می‌شود.
این بیماری در مکان‌هایی با سیستم بهداشت ضعیف، پر جمعیت، جنگ زده و یا قحطی زده مانند بخش‌هایی از جنوب آسیا، آفریقا، و آمریکای لاتین بیشتر رایج است.
علل بیماری وبا
باکتری ویبریو کلرا که باعث بروز بیماری وبا می‌شود معمولاً در آب‌ها و مواد غذایی آلوده به مدفوع یک فرد مبتلا به این عفونت یافت می‌شود. منابع معمول آلوده به عفونت، عبارتند از:
منابع آب شهری
یخ ساخته شده از آب شهری
* نوشیدنی‌ها و خوراکی‌هایی که توسط فروشنده‌های دوره گرد به فروش می‌رسد.
* سبزیجاتی که به وسیله فاضلاب‌های انسانی آبیاری می‌شوند.
* ماهی‌های خام و یا کم پخته شده‌ای که در آب‌های آلوده به فاضلاب صید شده باشند.
هنگامی‌که یک شخص با مصرف مواد غذایی و یا آب حاوی باکتری وبا آلوده می‌شود، باکتری در روده شخص، مواد سمی منتشر کرده و منجر به بروز اسهال شدید می‌شود.
احتمال ابتلا به این بیماری، تنها از طریق تماس بدنی با فرد مبتلا به بیماری وبا، وجود ندارد و این بیماری از طریق پوست و تماس پوستی و یا هوا منتقل نمی‌شود.
علائم بیماری وبا
علائم وبا می‌توانند در عرض چند ساعت تا حداکثر ۵ روز بعد از آلوده شدن به باکتری بروز کنند.
اغلب علائم خفیف هستند اما گاهی اوقات شدید و جدی نیز می‌شوند. حدود ۱ نفر از هر ۲۰ نفر به بیماری اسهال آبکی شدید همراه با استفراغ دچار می‌شود که می‌تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن شخص بیمار شود.
اگر چه بسیاری از افراد علائم خفیفی از بیماری را تجربه می‌کنند (و یا شاید اصلاً هیچ علائمی‌را تجربه نکنند) اما با این وجود هنوز می‌توانند یک ناقل بیماری وبا به حساب بیایند.
علائم و نشانه‌های کم آبی شدید ناشی از بیماری وبا:
ضربان قلب بالا
* کم شدن و یا از بین رفتن قابلیت ارتجاعی پوست (اگر پوست‌کشیده شود توانایی برگشتن به وضعیت اولیه خود را ندارد.)
* غشا‌های مخاطی خشک از جمله خشکی در داخل دهان، گلو، بینی و پلک
* فشار خون پایین
* عطش
* گرفتگی عضلات
اگر این حالت درمان نشود می‌تواند در عرض چند ساعت منجر به شوک و مرگ فرد مبتلا به بیماری وبا شود.
البته خوشبختانه تاکنون با توجه به گستردگی سیل در کل کشور، یک مورد بیماری حاد عفونی نداشته‌ایم، اگر چه آنچه در حال حاضر در استان‌های سیل‌زده ایران به شدت تحت کنترل است، وضعیت آب آشامیدنی است که به طور لحظه‌ای رصد می‌شود اما با توجه به تجربیات گذشته در زلزله کرمانشاه و تجربه دیگر کشورها پس از وقوع سیل باز هم باید مراقب بود.
پیشگیری و درمان بیماری وبا
اگرچه بیماری وبا واکسن دارد اما CDC و سازمان جهانی بهداشت به طور معمول استفاده از آن را توصیه نمی‌کنند زیرا که ممکن است در بیش از نیمی‌از افراد بی تأثیر باشد و تأثیر آن در نهایت بیش از چند ماه نخواهد بود.
با این حال، شما می‌توانید با مصرف آب‌های جوشانده شده و یا آب‌های ضد عفونی شده با مواد شیمیایی یا آب‌های بطری شده مانند آب‌های معدنی خود و خانواده‌تان را از ابتلا به بیماری وبا در امان نگاه دارید.
در موارد زیر حتماً باید از آب‌های جوشانده شده و یا ضد عفونی شده و یا آب‌های معدنی استفاده کنید:
* نوشیدن
* تهیه غذا و نوشیدنی‌ها
* ساختن یخ
* مسواک زدن
* شستن دست و صورت
* شستن ظروفی که در پخت و پز و آماده کردن و سرو کردن غذا دخیل هستند
* شستن میوه‌ها و سبزی‌ها
برای ضد عفونی کردن آب آن را به مدت یک دقیقه بجوشانید و یا آن را تصفیه کنید و دو قطره مایع مخصوص در آن بریزید و یا به ازای هر لیتر آب نیمی از یک قرصید را استفاده کنید.
از خوردن مواد غذایی زیر به صورت خام خودداری کنید
* میوه‌ها و سبزیجات با پوست
* شیر و مواد لبنی غیر پاستوریزه
* گوشت و صدف خام و یا کم پخته‌شده
* ماهی‌های صید شده در آب‌های آلوده
اگر شما به اسهال و استفراغ شدید دچار شدید حتماً به سرعت خود را به مراکز درمانی برسانید. بیماری وبا به راحتی قابل درمان است اما چون کم آبی بدن به سرعت در آن اتفاق می‌افتد، سرعت عمل در انتقال بیمار به مراکز درمانی و شروع درمان بسیار مهم است.
مصرف آب اصلی‌ترین راه برای درمان وبا است. با توجه به شدت اسهال برای جایگزین کردن آب از دست رفته بدن، از درمان با استفاده از مایعات از طریق مواد خوراکی و یا از طریق وریدی استفاده می‌شود.
مصرف آنتی بیوتیک برای کشتن باکتری وبا بخشی از درمان‌های اورژانسی به حساب نمی‌آید.
آن‌ها دوره‌ی اسهال را به نصف کاهش می‌دهند و با این کار میزان باکتری دفع شده توسط بیمار کمتر شده و احتمال گسترش این بیماری کمتر می‌شود.
