1- پاکسازی بدن
بهترین زمان شروع پاکسازی بهار در زمان آغاز بهار طبی، یعنی روزهای پایانی زمستانی و روزهای نخست فروردینماه است که آب و هوا بهاری میشود و اندامهای هدف در پاکسازی بهاره، کبد، کلیهها و رودهها هستند.
برای پاکسازی میتوان از روشهای سنتی و مرسوم ایجاد لینت مراج، مانند خوردن آشهای ملین، بهره برد یا در صورت توصیه پزشک متخصص طب ایرانی، از داروی مسهل یا قی کردن یا روشهای خونگیری استفاده کرد افرادی که به هیچیک از شیوههای پاکسازی اخلاط و سموم بدن عادت ندارند نیز باید دقت کنند که در فصل بهار، مقدار غذایشان را نسبت به فصلهای دیگر کمتر کنند تا مواد زائد و سموم کمتری در بدنشان انباشته شود.
2- پرهیز از نوشیدنیهای گرمیبخش و یا بسیار تریبخش
مانند شربتهای بسیار شیرین که از انگور یا خرما تهیه شده باشند، شیر و دوغ زیاد و...
3- پرهیز از زیاد خوردن غذاهای مولد خون (مانند شیرینیها، کیک و خامه زیاد) و کم کردن معقول مصرف انواع گوشت
در متون طب ایرانی از غذاهایی مانند آش، بورانی اسفناج، بورانی شبدر و یونجه، کاهو سکنجبین، سمنو، آش شبدر و قرهقروت به عنوان بهترین و سبکترین غذاهای ایرانی برای فصل بهار نام برده شده که انرژی پایه و ویتامین مورد نیاز بدن را تامین میکنند ولی خاصیت غذایی کمتری دارند.
مصرف این غذاها موجب پاکسازی خون و تقویت اعصاب و قوای بدن میشود از طرفی در فصل بهار، مصرف حبوباتی مانند ماش، نخودفرنگی و جو نیز توسط حکمای طب ایرانی توصیه شده است.
4- بهترین رژیم غذایی در فصل بهار برای تقویت سیستم ایمنی و قوای جسمی کودکان، خوردن سوپ جو، ماءالشعیر طبیعی و چلو گشنیز با گوشت جوجهخروس (به جای گوشت قرمز) است.
همچنین توصیه شده در این فصل، به جای آب، عرق کاسنی، عرق خرفه یا عرق شاهتره بنوشیم و به فرزندانمان بدهیم. برای آگاهی از روش تهیه ماءالشعیر طبی میتوانید به سایت تندرستان مراجعه فرمایید.
5- پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخکردنی
6- پرهیز از پرخوری، بر هم خوری و با هم خوری
مانند خوردن پیشغذا، میوه، غذا، نوشابه (یا دوغ یا ماءالشعیر) بستنی، چای، شربت، آجیل و... در یک مهمانی!
7- کاهش مصرف خوراکیهای تلخ و تند و شور و تیز که همگی مزاج گرم دارند.
مانند آجیلهای شور، تخمه، گردو و دیگر مغزها و همچنین ادویه تند مانند فلفل، دارچین، زنجفیل
8- پرهیز از خوردن میوههای لطیف و تریبخش که در بدن به سرعت دچار تغییرات نامطلوب میشوند،مانند خیار و هندوانه
9- مصرف نوشیدنیهای خنک مانند شربت ریواس، شربت عناب، شربت تمرهندی، شربت زرشک و غوره، شربت نارنج، لیمو و به و عرقهای گیاهای بهاره چون شاهتره، کاسنی و خرفه.
10- پرهیز از نوشیدن آب با معده خالی و ناشتا
11- پرهیز از جنبشهای بیش از حد بدنی و انجام ورزش معتدل (سبکتر از ورزش در زمستان)
12- پرهیز از جنبشهای زیاد روانی، چون خشم و اضطراب
13- پوشیدن لباسهای لطیف سبک مانند جامههای کتانی و جامههای پنبهای و کم کردن روانداز
14- پرهیز از حمام یا سونای خیلی گرم
15- جلوگیری از بروز یبوست، از نگاه دانش طب ایرانی، بهترین وضعیت اجابت مراج آن است که به ازای هر وعده غذا، یک بار دفع با قوام نرم به راحتی صورت گیرد.
16- رعایت بهداشت غذایی و پرهیز از مصرف میوه و سبزیجات نشسته به ویژه در طول سفر
حساسیتها و آلرژیهای فصلی
اگر با آغاز فصل بهار، دچار حساسیتها و آلرژیهای فصل میشوید، به مدت 3 روز تنها از ماءالشعیر طبی سنتی استفاده کنید و در این مدت، غذای دیگری نخورید در پایان این رژیم غذایی 3 روزه نیز بیمار باید تا چند روز از سبزیهای پخته، بدون ادویه و کمحجم به عنوان غذا استفاده کند.
خارش گلو
برای درمان این عارضه حساسیتهای فصلی، میتوانید چند گرم گل بنفشه و شکر تیغال را در 2 لیوان آب ریخته و روی حرارت ملایم بجوشانید تا یک لیوان آن باقی بماند.
سپس آن را صاف کرده و شب پیش از خواب میل کنید. افرادی که خارش گلویشان خیلی زیاد است میتوانند صبح ناشتا نیز یک لیوان دیگر از این دمنوش گیاهی بنوشند.
عطسه بهاره
برای درمان عطسههای زیاد ناشی از حساسیت فصلی، میتوانید روزی 2 بار، با روغن بنفشه درون حفرههای بینی و روی پیشانی خود را چرب کنید.
همچنین لازم است مصرف انواع ادویه، غذاهای سرح کردنی، شکلات و قهوه را در فصل بهار به حداقل برسانید.
بیماریهای ویروسی کودکان
از آنجا که کودکان در مقایسه با بزرگسالان، سیستم ایمنی و مزاج ضعیفتری دارند پاکسازی بهاره و رعایت تدابیر طب سنتی ویژه فصل بهار، در آنها ضرورت بیشتری پیدا میکند و به آنها کمک میکند در مجاورت افراد مبتلا به بیماریهای ویروسی چون آبلهمرغان، اوریون، سرخک و سرخچه یا بیمار نشوند یا دستکم یک بیماری آرام و کمدردسر را پشت سر بگذارند.
به والدین توصیه میکنیم در این فصل به کودکانشان غذاهای پر ادویه ندهند و آنها را از مصرف ترشی، غذاهای محرک و خوراکیهایی که طبیعت سرد دارند، دور نگه دارند و مراقب باشند که کودکان دلبندشان دچار یبوست نشوند برای این هدف میتوان از آلوبخارا در غذاهای کودکان بهره برد.
خارش پوست
خوردن گیاه خرفه به عنوان سبزی خوردن در وعدههای غذایی تاثیر بسیار زیادی در درمان خارشهای فصل بهار و از بین رفتن تلخی دهان در این فصل دارد.
نوشیدن آب این سبزی نیز در کاهش عوارض و خارشهای ناشی از حساسیتهای فصلی بسیار موثر است.