تحریریه زندگی آنلاین- گروه سلامت
اشکال در خواب، به نظر می‌‌رسد که برای بسیاری از ما به معضلی حل ناشدنی تبدیل شده است.
به همین دلیل هم روزها پشت میزمان وقتی نشسته‌ایم، به سختی خودمان را بیدار نگه می‌‌داریم و دایما از اینکه چرا شب‌ها خواب خوبی نداریم شکایت می‌‌کنیم.
بی‌خوابی و یا بدخوابی دلایل متفاوتی دارد اما در دنیای مدرن امروزی، مشکل جدیدی گریبان همه را گرفته است که بیشتر مواقع کسی دوست ندارد به آن توجه نشان دهد و آن هم دستگاه‌های تلفن همراه است.
بنابر نظر محققان از هر ده نفر، 8 نفر هنگام خواب، تلفن همراه شان را کنارخود می‌‌گذارند و تقریبا نیمی از ما، از تلفن‌مان به عنوان ساعت شماطه دار استفاده می‌‌کنیم.
متاسفانه، تحقیقات نشان داده است که خوابیدن نزدیک تلفن همراه یا استفاده از آن درست قبل از خواب، می‌‌تواند روی کیفیت خواب تاثیر منفی بگذارد.
مطالعات بیشماری که در چند سال اخیر انجام شده است، نشان می‌‌دهد که تلفن‌های همراه روی کیفیت و مقدار خواب ما، اثر گذاشته و از توان بدن در بازسازی و بهبود خود می‌‌کاهد.
تلفن‌های هوشمند، ما را بیش از حد هوشیار نگه می‌‌دارند و احتمال اختلال خواب را افزایش می‌‌دهند. همچنین می‌‌توانند به طور کل موجب بی‌خوابی در ما شوند.
ابزارهای همراه و اختلال‌های خواب
خواب انسان در پنج مرحله تکمیل می‌‌شود و هر یک، عملکرد متفاوتی داشته که برای وضعیت مناسب جسمانی و سلامت بدن ضروری است.
دو مرحله اول خواب سبک‌تر هستند، درحالی که مراحل سوم و چهارم، مراحل عمیق‌تر خواب می‌‌باشند و در این زمان بدن شروع به بازسازی ماهیچه، استخوان و پوست می‌‌کند.
در مرحله پنجم، که مرحله REM- حرکت تند چشم در خواب – می‌‌باشد، فعالیت مغز افزایش می‌‌یابد و به بازسازی حافظه و بهبود آن می‌‌پردازد. در این مرحله است که رویاها، روشن و واضح دیده می‌‌شوند.
بنابر نظر دانشمندان محبوبیت همه‌گیر تلفن‌های همراه می‌‌تواند اثرات بسیار بدی روی این مراحل مربوط به خواب بگذارد چراکه نور منتشر شده از صفحه‌های دیجیتال روی ساعت بدن اثر می‌‌گذارد.
تحقیقات نشان داده است که استفاده از تلفن همراه حتی به اندازه 2 ساعت قبل از خواب می‌‌تواند مشکلات زیادی به وجود آورد.
نورهای روشن متصاعد از تلفن‌های مدرن و با کیفیت امروزی در ریتم بدن‌مان تداخل ایجاد کرده، مغزمان را به اشتباه می‌‌اندازد و فکر می‌‌کند که هنوز روز بوده و هوا روشن است.
این نور، سلول‌های درون شبکیه را – ناحیه‌ای از چشم که اطلاعات را به مغز منتقل می‌‌کند- تحریک می‌‌کند و ما از زمان و وقتی که در آن هستیم، آگاه می‌‌شویم.
این فرآیند، میزان ترشح کورتیزول-هورمون بیداری - ملاتونین- هورمون خواب- را کنترل می‌‌کند.
بنابر مطالعه‌ای که اخیرا محققان انجام داده اند، تنها 2 ساعت در معرض نور ابزارهای همراه قرار گرفتن، می‌‌تواند از تولید ملاتونین در بدن تا 22 درصد بکاهد.
یک تیم تحقیقاتی در موسسه‌ای علمی که در این مورد فعالیت می‌‌کرد، 13 داوطلب را قبل از خواب، در معرض ابزارهایی که از خود نور متصاعد می‌‌کردند، قرار دادند.
میزان سرکوبی ملاتونین در بدن پس از 60 دقیقه چندان مهم نبود، اما پس از گذشت 2 ساعت، اثر قابل توجه‌ای در کاهش ملاتونین در بدن این افراد از خدب باقی گذاشت.
نورهای مزاحم خواب
در مطالعه ای در آمریکا مشخص شد که ابزارهایی مانند تلفن هوشمند، تبلت و لپ تاپ، به طور متوسط بین 30 تا 50 لوکس– تقریبا نصف یک لامپ- نور از خود متصاعد می‌‌کنند.
گزارش‌های مقدماتی نشان داده است که این سطح خاص از انتشار نور، در به تاخیر انداختن زمانبندی ساعت 24 ساعته درونی بدن و سرکوب ملاتونین کافی است.
البته نور تلفن‌های همراه و تبلت به اندازه نور یک لامپ روشن نیستند اما به دلیل نوع نوری که این ابزارها دارند، ممکن است روی خواب اثری منفی بگذارد و این نور، نور آبی است.
به طور معمول چند ساعت قبل از اینکه شما به رختخواب بروید، غده صنوبری- اندامی کوچک درون مغز- شروع به ترشح ملاتونین می‌‌کند و این هورمون با کم کردن سطح هوشیاری، شما را به سوی خواب هدایت می‌‌کند.
اما نور- به ویژه نور آبی- می‌‌تواند جلوی ترشح هورمون از غده صنوبری را بگیرد، و خواب را از شما دور کند. به رختخواب رفتن به همراه لپ‌تاپ، تبلت یا تلفن هوشمند، داشتن خواب سالم شبانه را سخت تر می‌‌کند.
در بررسی‌های علت اینکه چرا نور آبی متصاعد از ابزارهای تلفن همراه، افراد را بیدار نگه می‌‌دارد، محققان به کشف گیرنده‌های نوری ملانوسپین هدایت شدند.
اگرچه که ما از مدت‌ها قبل با گیرنده‌های میله‌ای و مخروطی چشم‌هایمان که توانایی بصری‌مان را تشکیل می‌‌دهند آشنا شده‌ایم اما به تازگی، ملانوسپین در سلول‌های عقده‌ای شبکیه چشم کشف شده است که وجود این ماده موجب حساس شدن این سلول‌ها به نور آبی رنگ می‌‌شود.
از آن موقع تاکنون تحقیقات تجربی نشان داده است که هر فرد که قبل از رفتن به رختخواب، از ابزارهای همراه استفاده می‌‌کند، ممکن است گرفتار عادت‌های بدخوابی شود.
اثر نور آبی حتی در نوجوانان شدیدتر است، چراکه آنها نسبت به بزرگترها در دریافت نور حساس‌تر هستند. زیرا ریتم 24 ساعته بدن به طور طبیعی در دوران نوجوانی تغییر می‌‌کند و در این دوران، نوجوانان احساس می‌‌کنند می‌‌خواهند تا دیروقت بیدار بمانند.
به همین دلیل بازی‌های ویدیویی، تماشای تلویزیون، یا بازی با تلفن همراهشان درست قبل از خواب، وضعیت‌شان را بدترکرده و آنها را یک یا دو ساعت دیگر هم بیدار نگه می‌‌دارد و صبح زود بیدار شدن را در آنها به معضلی حل نشدنی تبدیل می‌‌کند.
خوابی راحت بدون تلفن همراه
نتایج بسیاری از مطالعات علمی گوناگون برای کسانی که موقع خواب، تلفن همراهشان را فقط چند سانتی‌متر دورتر از خود می‌‌گذارند، خبرهای خوبی ندارند.
روی هم رفته، تلفن‌های هوشمند، انواع سرگرمی، فلاش، ساعت و بسیاری از امکانات دیگر دارند که ما را مشتاق حفظ آنها می‌‌کند.
اما بنابر تحقیقات انجام شده، بهترین کاری که می‌‌توانیم برای داشتن خواب با کیفیت و در نتیجه سلامت بدن‌مان انجام دهیم، حذف تلفن همراه از رختخواب‌مان است.
ممکن است در ابتدا به نظر غیر ضروری بیاید، اما جایگزین تلفن همراه یا ساعت هشدار تبلت‌تان با یک ساعت هشدار دهنده واقعی، می‌‌تواند برای داشتن خواب شبانه سالم‌تر و عمیق‌تر لازم باشد.
همچنین وقتی به رختخواب می‌‌روید، بهتر است دست از تلفن همراه‌تان کشیده و آن را در اتاقی دیگر قرار دهید که نور آبی رنگ آن، مغزتان را هوشیار نگه ندارد. در حقیقت هرچه کمتر در معرض نور منتشر شده از این وسایل قرار بگیرید، ترشح ملاتونین در بدن‌تان کمتر دچار اختلال می‌‌شود.
اگر هم باید از تلفن همراه‌تان قبل از رفتن به رختخواب استفاده کنید، پس بهتر است به بخش تنظیمات آن رفته و نور آبی را حذف کنید.
البته فراموش نکنید که جایگزینی آن با طیف‌های نوری دیگر مانند زرد، نارنجی و قرمز، مشکل را حل نخواهد کرد.
هرچه مردم از ابزارهای الکترونیکی برای سرگرمی، ارتباطات و خواندن، بیشتر استفاده کنند، عواقب آن روی سلامتی بیشتر می‌‌شود.
در 50 سال گذشته، با شروع استفاده از این ابزارها،کاهش بسیار زیادی در کیفیت خواب و مدت زمان آن وجود داشته است و داشتن خواب با کیفیت برای سلامتی جسم و روان‌مان بسیار ضروری است.
بنابراین به خودتان لطف کرده و با استفاده صحیح از تلفن همراه، سلامت خودتان را به خطر نیندازید.
