تحریریه پزشك امروز
یکی از روشهای غیر تهاجمی (Non invasive) که در حال حاضر در تشخیص بسیاری از بیماریهای قلبی مورد استفاده قرار میگیرد، اکوکاردیو گرافی میباشد.
باتوجه به رشد روز افزون بیماریهای قلبی و همراه با آن تکنولوژی نیز در جهت تشخیص پیشرفت سریعی داشته و از این گذر لازم است همکاران پزشك و پرستار اطلاعاتی در مورد اکوکاردیوگرافی داشته باشند.
اصول اکوکاردیوگرافی
امواج صوتی ارتعاش مکانیکی هستند که در یک محیط مادی با ایجاد تراکم و انبساط انتقال مییابند. اکوکاردیوگرافی براساس خواص فیزیکی امواج صوتی عمل میکند و بر حسب تعریف، امواج اولترا سوند اصواتی هستند که فرکانس آنها بیش از بیست هزار سیکل در ثانیه است.
امروزه در درمانهای پزشکی از امواج میلیونها بار در ثانیه نیز استفاده میشود.
امواج صوتی با مفاهیم زیر توصیف میشوند
1- فرکانس که تعداد سیکل در ثانیه است و واحد آن Hz میباشد. 2- طول موج که واحد آن mm است. 3- دامنه که واحد آن دسی بل میباشد (dB). 4- سرعت انتشار که وابسته به محیطی است که موج در آن انتقال مییابد. به عنوان مثال سرعت عبور در قلب و خون حدود m/s1540 میباشد.
فوائد امواج صوتی
1- امواج صوتی را میتوان در یک جهت هدایت نمود. 2- امواج صوتی به خوبی از قوانین انعکاس و انکسار تبعیت میکنند. 3- امواج صوتی در بر خورد با اشیا هر قدر کوچک منعکس میشوند.
* از معایب امواج صوتی این است که به سختی از محیط گازی عبور میکنند.
طول موج
طول موج حداقل به دو دلیل دارای اهمیت ویژه میباشد:
1- Resolution که بیانگر توانایی دستگاه در تمایز دو نقطه که معمولا در حداقل فاصله یعنی mm 1 که معادل یک موج اولتراسوند میباشد. 2- Depthیا عمق نفوذ موج اولتراسوند به داخل بدن که با طول موج نسبت مستقیم دارد. به طوری که طول موجهای کوتاهتر در عمق کمتری نسبت طول موجهای بلندتر نفوذ میکنند.
ارتباط معکوس بین resolution کیفیت (وجه تمایز) با طول موج کوتاهتر و فرکانس بیشتر و depth یا عمق با طول موج بلندتر و فرکانس کمتر وجود دارد.
امواج اولتراسوند در عبور از بافتهای بدن به چهار شکل میباشد:
1- Reflection ( انعکاس موج ): اساس تصویر برداری اولتراسوند Reflection یا انعکاس موج منتشر شده از یک جزء ساختمانی میباشد. میزان اولتراسوندی که منعکس میشود به اختلاف نسبی در مقاومت صوتی (امپیدانس آکوستیک) بین دو بافت است.
مقاومت صوتی (امپیدانس) به چگالی بافت (دانسیته) و سرعت انتشار موج بستگی دارد. به عنوان مثال سرعت انتشار موج در استخوان دو برابر خون است.
2-Scattering(پراکندگی موج): اجزاء کوچک بجای آنکه منعکس شوند سبب پراکندکی سیگنال اولتراسوند میشوند. Scattering امواج اولتراسوند ناشی از گلبولهای قرمز متحرک، اساس کار اکوکاردیوگرافی داپلر میباشد. داپلر تصویر هزاران سلول خونی در مسیر امواج صوتی میباشد. 3- Refraction (شکست موج): امواج صوتی در عبور از یک محیط با امپدانس متفاوت شکسته میشوند یعنی از مسیر خود منحرف میشوند...
برای خواندن بخش دوم- آشنایی با اکوکاردیوگرافی- اینجا كلیك كنید.