دانستنی های پزشكی
قند زیاد به قلب آسیب میرساند
پزشكان در یك مطالعه جدید تاكید كردند افراد بالغی كه به مدت دو هفته شربت ذرات حاوی مقادیر زیاد فروكتوز مصرف میكنند میزان كلسترول و تری گلیسیرید در خون آنها افزایش مییابد كه این تغییر شاخصی برای افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی است. اگر هر فرد بزرگسال 25 درصد از كالری مصرفی روزانه خود را از مواد قندی تامین كند بیشتر با خطر ابتلا به بیماریهای قلبی مواجه خواهد شد. برهمین اساس، انجمن قلب آمریكا توصیه میكند كه افراد بالغ مجاز هستند فقط 5 درصد از كالری مصرفی روزانه خود را به مواد قندی اختصاص دهند. به گزارش روزنامه دیلی تلگراف، این در حالی است كه در دستورالعمل رژیم غذایی سال 2010 برای آمریكاییها پیشنهاد شده بود كه حداكثر مجاز مصرف روزانه مواد قندی 25 درصد است. با این وجود مطالعه جدید نشان میدهد كه این میزان هنوز هم زیاد است و میتواند خطر بروز مشكلات قلبی را در پی داشته باشد. شرح این مطالعه در مجله غددشناسی بالینی و متابولیسم متعلق به انجمن غددآمریكا ارائه شده است.
تولید داروی جدید ایدز از گیاه تنباكو
متخصصان علوم پزشكی و داروسازی در انگلیس موفق شدند از گیاه تنباكو دارویی جدید برای مقابله با ایدز تولید كنند. مقامات بهداشتی این كشور، نخستین آزمایش بالینی روی این دارو را تایید كردهاند. داروی جدید حاوی آنتیبادیهایی است كه با برنامهریزی ویژه میتواند مانع از انتقال ویروس از فردی به فرد دیگر شود. این دارو قرار است در مركز مطالعات بالینی دانشگاه سوری روی 11 زن در یك پروسهی درمانی معمولی، مورد آزمایش قرار بگیرد. داروی جدید از گیاهان تنباكوی تراریخته تهیه شده است. به گزارش روزنامه دیلی میل، پزشكان معتقدند كه آنتیبادیهای موجود در این دارو از خطر ابتلای مجدد به بیماری در افرادی كه پیشتر درمان شدهاند، جلوگیری میكنند. این تنباكوهای تراریخته كه آنتیبادی موسوم به P2G12 را تولید میكنند در گلخانههای آلوده به ویروس در انستیتوی آلمانی فرانهوفر پرورش یافتهاند. پروفسور جولیان در دانشگاه سنت جورج لندن در این باره اظهار داشت: این دارو دستاوردی است كه بسیاری مردم تصور نمیكردند دستیابی به آن امكانپذیر باشد و ما امیدواریم كه به زودی بتوانیم با همین كیفیت مقادیر بیشتری از دارو را تولید كنیم و در اختیار بیماران قرار دهیم.
خوردن لیمو بعد از غذا از بروز سوءهاضمه پیشگیری میکند
صرف عصاره لیموترش در جلوگیری از سوءهاضمه بسیار مفید است چرا که پس از ورود به جهازهاضمه به باکتریها حمله و عملیات آنها را خنثی کرده و حالت اسیدیته و تخمیر را به وجود میآورد. دکتر اردلان نبیزاده متخصص بیماریهای گوارشی، ضمن بیان مطلب فوق و با اشاره به این که اختلالات مجاری گوارشی از جمله سوءهاضمه از عمومیترین شکایات بهداشتی افراد است، اظهار کرد: سوءهاضمه بر اثر باقی ماندن مقداری فضولات در قسمتی از روده بزرگ تولید میشود که به راحتی و با مصرف میوه پس از صرف غذا میتوان از بروز آن پیشگیری کرد. وی افزود: دلیل این امر دفع فضولات توسط میوه انجام شده و عمل جهازهاضمه تنظیم میشود. این متخصص مصرف آب میوه و میوه پس از صرف غذا را تنها باعث ضدعفونی شدن جهازهاضمه ندانست و گفت: مصرف میوه سموم موجود در شرائین، پوست و کلیهها را نیز دفع کرده و به سلامت هر چه بیشتر این قسمتهای بدن کمک میکند. وی با اعلام این که اغلب میوهها برای پیشگیری از سوءهاضمه مفیدند، گفت: البته از این میان مصرف لیموترش و سیب اثر مفیدتری داشته و در پیشگیری موثرترند. این متخصص در پایان خوردن عصاره لیمویی که روی آتش پخته شده باشد را در برطرف ساختن سوءهاضمه موثر دانست و اظهار کرد: افراد میتوانند برای از بین بردن اثرات سوء چربی بعد از خوردن هر غذای چرب عصاره لااقل یک عدد لیموترش را مصرف کنند.
مصرف مخدر «ناس» موجب سرطان مری میشود
عضو انجمن متخصصان گوارش كشور گفت: مصرف ماده مخدر ناس سرطانهای دستگاه گوارش فوقانی از جمله سرطان مری را به دنبال دارد. اكرم پورشمس با بیان اینكه مصرف ناس بیشتر در مناطق شمال شرقی كشور رایج است اظهار داشت: تركیب ناس از خاكستر، كربنات سدیم و مقداری مواد اپیومی است كه از برگ بوته خشخاش گرفته میشود. این ماده مخدر مثل آدامس جویدینی است اما باید در خاكستر حل شود روی زبان قرار میگیرد و مكیده میشود. وی افزود: مصرف این ماده در طولانیمدت سرطانهای دستگاه گوارش فوقانی را از جمله مری را در پی دارد و اگر به صورت تنفسی مصرف شود اثرات مخربی مانند اثرات ریوی و قلبی و عروق علاوه بر سرطان مری و معده دارد. این فوق تخصص گوارش با بیان اینكه این ماده اصلاً نباید مصرف شود تصریح كرد: مصرف كوتاهمدت آن عوارضی چون استفراغ و تهوع را در صورت حساسبودن فرد به دنبال دارد و افرادی كه آن مصرف میكنند اثرات تخدیر آن را میخواهند اما عمدهترین اثر آن سرطان معده و مری است.
ارتباط اختلال خواب با بیماری پاركینسون فاش شد
حركت سریع چشم كه اختلال رفتاری خواب محسوب میشود میتواند به بروز بیماری پاركینسون منجر شود. به گزارش دیلی میل، افرادی كه در كابوسهای شبانه هنگامی كه مورد حمله و یا تحت تعقیب قرار میگیرند، جیغ میكشند، گریه میكنند و مشت میزنند، دچار اختلال خواب هستند. «الكس ایرانزو» عصب شناس بیمارستان بارسلون در اسپانیا، برای مرتبط كردن اختلال حركت سریع چشم و پاركینسون سه تحقیق انجام داده است . وی در بررسی اخیر خود میزان دوپامین مغزی را اندازه گیری كرد تا دریابد بیماران مبتلا به پاركینسون، میزان كمتری از این هورمون در مغز خود دارند. نتایج این تحقیقات در نشریه لانست منتشر شده است. در بیماران مبتلا به پاركینسون، كمبود دوپامین در منطقهای از مغز كه با یادگیری و هماهنگی حركات مرتبط است موجب بروز لرزش و سفتی میشود. این هورمون به واسطه پاداش از محركاتی مانند، غذا، مواد مخدر و یا محرك خنثی آزاد میشود. نتایج این بررسی نشان داد، در افراد سالم افزایش سن موجب كاهش هشت درصدی دوپامین میشود در حالی كه این كاهش هورمون در افراد مبتلا به اختلال حركت سریع چشم 20 درصد است. زمانی كه این نظارت سه ساله به پایان رسید از هر 20 بیمار مبتلا به اختلال خواب حركت سریع چشم، سه نفر به بیماری پاركینسون مبتلا شدند و میزان دوپامین موجود در مغز آنها حدود 30 درصد كاهش یافت. پژوهشگران این طرح میگویند دارو میتواند به طور چشمگیری از كاهش دوپامین در این افراد جلوگیری كند.
جراحی تغییر رنگ چشم میتواند باعث کوری شود
مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران نسبت به جراحی تغییر رنگ چشم که اخیرا در کشور در حال انجام است، هشدار داد و اعلام کرد: جراحی تغییر رنگ چشم میتواند، آسیبهای جدی چشمی از جمله کوری را به همراه داشته باشد. دکتر پرویز زرین بخش، رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران با اعلام این خبر، گفت: این روش به دلیل قرار گرفتن صفحه رنگی سیلکونی داخل اطاق قدامی چشم و روی عنبیه (قسمت رنگی چشم) میتواند، باعث ایجاد التهاب داخل چشمی، بالا رفتن فشار داخل چشم، صدمه به سلولهای قرنیه و کدر کردن آن، آب سیاه، پخش رنگ دانه به داخل چشم و روی سطح پشتی قرنیه و آب مروارید شود. وی اظهار داشت: عمل جراحی تغییر رنگ چشم به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به عنوان معتبرترین مرکز علمی - پزشکی جهان که استفاده از داروها و فرآوردههای غذایی را مورد تایید قرار میدهد، نرسیده و این مرکز درباره عوارض آن تحقیقاتی انجام نداده است. به گفته دکتر زرین بخش با وجود اینکه این لنزها از امریکا وارد کشور میشود، انجام اعمال جراحی تغییر رنگ چشم در آمریکا ممنوع بوده و داوطلبان این گونه اعمال جراحی میبایست، برای انجام تغییر رنگ چشم به کشورهای توسعه نیافته سفر کنند. به گفته رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران، برای تغییر رنگ چشم سالها از لنزهای رنگی استفاده میشد که با تحولاتی که در نوع پلیمر و طراحی این لنزها ایجاد شد، امروزه بی خطرترین روش برای تغییر رنگ چشم، استفاده از لنزهای تماسی رنگی چشم است.
افت فشارخونبرای بیماران دیالیزی مضر است
یك مطالعه جدید نشان داده است بیماران كلیوی كه دیالیز میشوند اگر دچار افت فشار خون شوند با خطر شدید تشكیل لختههای خونی مواجه خواهند شد. تارا چانگ متخصص نفرولوژی در دانشگاه استانفورد و دستیاران وی در دانشگاه اوتای آمریكا میگویند: اكثر بیماران مبتلا به نارسایی كلیوی در هفته سه نوبت یا بیشتر روی یك صندلی مینشینند و به دستگاه دیالیز یا ماشین كلیه مصنوعی متصل میشوند. چانگ در بیانیهای گفت: نتیجه آزمایشات ما نشان داد اگر در طول دیالیز بیماران دچار افت فشارخون شوند.این وضعیت پیامد جدی و خطرناكی خواهد داشت. وقتی فشارخون بیمار كاهش یابد خطر لختگی خون تشدید میشود و در نتیجه روند دیالیز به درستی انجام نخواهد گرفت. این تاثیر میتواند جان بیمار را به خطر بیندازد. روزنامه واشنگتن پست در این باره گزارش داد: این نقطه دسترسی به عروق در واقع نقطه ضعف بیماران دیالیزی محسوب میشود كه اگر دچار اشكال شود جان بیمار را تهدید میكند. جزییات این مطالعه در مجله انجمن نفرولوژی آمریكا منتشر شده است.
كلاهی باقابلیت تبدیل افكار به حركت
دانشمندان موفق به ساخت فناوری جدیدی به نام «كلاه مغزی» شدهاند كه به واسطه آن امكان تبدیل افكار مغز به حركات، بزودی فراهم میشود. كلاه مغزی ساخت محققان، كلاهی غیرتهاجمی، مجهز به حسگر و نرمافزار تعاملی عصبی است كه میتوان از آن برای كنترل كامپیوترها، اندامهای مصنوعی رباتیك، ویلچرهای موتوری و حتی آواتارهای دیجیتال استفاده كرد.محققان در پی تولید، آزمایش و عرضه یك رابط كامپیوتری ایمن، قابل اطمینان و غیرتهاجمی مغز در طول چند سال آینده هستند كه میتواند فناوری تغییر زندگی را برای میلیونها نفر از افرادی كه توانایی حركتیشان به دلایلی چون فلج شدن، ضربه دیدن یا دیگر صدمات و بیماریها تحلیل یافته است، پدید آورد.این تیم تحقیقاتی اثبات كرده است افرادی كه از كلا ه مغزی EEG استفاده میكند، میتوانند به سطوح كارایی قابل مقایسهای نسبت به افرادی كه از سیستمهای تعاملی كامپیوتری مغز الكترود كاشت تهاجمی استفاده میكنند، دست یابند.محققان از كلاه EEG (الكترو انسفالوگرافی) برای خواندن امواج مغزی به طور غیر تهاجمی استفاده میكنند، سپس آنها را به دستورات حركتی برای كامپیوترها و دیگر دستگاهها ترجمه میكنند.این تیم از علائم مغزی EEG به طور موفقیت آمیزی برای بازسازی حركات پیچیده 3D مچ پا، زانو، مفاصل ران در حین این كه فرد بر روی تردمیل راه میرود، استفاده كردند.فناوری كلاه مغزی میتواند در كنار بازوی رباتیك نسل بعدی قرار گیرد. استفاده از این دستگاه در افرادی كه بر اثر ضربه صدماتی را دیدهاند، امكانات جالبی را فراهم میكند.محققان از طریق رمزگشایی حركت یك گام عادی، میتوانند به افراد صدمه دیده یاد بدهند كه به طریق معینی فكر كنند و علائم EEG خود را با علائم عادی تطبیق دهند.
شیوه نوینی برای تبدیل سلولهای پوستی به سلولهای مغزی ارائه شد
محققان شیوه نوینی برای تبدیل مستقیم سلولهای پوستی به سلولهای مغزی ارائه كردهاند كه میتواند پزشكی زایشی و كشف داروها در این زمینه را متحول كند. به گزارش ساینس دیلی، مطالعات «شنگ دینگ» از موسسه گلدستون امید جدیدی را برای مبارزه با بیماریهای حاد شونده مانند آلزایمر و همچنین برای احتمال ارائه درمانهای سلول جایگزینی برای كاهش ترومای میلیونها فرد مبتلا به این بیماریهای برگشت ناپذیر ایجاد كرده است. دینگ استاد شیمی دارویی دانشگاه كالیفرنیا در لس آنجلس از دو ژن و یك میكرو RNA برای تبدیل مستقیم نمونه پوستی یك زن 55 ساله به سلولهای مغزی استفاده كرده است. میكرو RNAها، رشتههای كوچكی از مواد ژنتیكی هستند كه تقریبا همه فرایندهای سلولهای بدن را تنظیم میكنند. مطالعات دینگ در واقع گسترش دهنده تحقیقات «شنیا یاماناكا» است كه شیوهای را برای جلوگیری از استفاده از سلولهای بنیادی جنینی و ایجاد یك زمینه كاملا جدید برای مطالعات اساسی بیماریهای انسانی ارائه كرده بود. استفاده از سلولهای بنیادی جنینی بحث انگیز است و به همین دلیل كشف یاماناكا در یافتن یك شیوه جایگزین برای دستیابی به سلولهای بنیادی انسانی این قدر اهمیت یافته است. این فناوری جدید میتواند به دانشمندان كمك كند در شیوه سریعی، سلولهای عصبی را از بدن خود بیمار طی تنها چند روز در محیط آزمایشگاه تولید كنند. نتایج این تحقیقات در نشریه سلولهای بنیادی منتشر شده است.
ابداع الگوریتمی برای شناسایی جهشهای ساختاری ژنتیکی
نگاهی دوباره به ژنوم انسان نشان میدهد تفاوتهای ناشناخته در ساختار بنیادین ژنوم و نه جهش ژنتیکی، عامل اصلی بیشتر تفاوتهای ژنتیکی موجود در میان انسانها است.
جهشهای نقطه به نقطه که چند ریختی تک نوکلئوتیدی نامیده میشوند شامل تغییرات ساده در علامت گذاری DNA است. این جهش شناخته شدهترین نوع از جهشها به شمار میرود که هدف بسیاری از مطالعات درمانی بوده و بستر اقتصادی مناسب برای بازخوانی ژنوم انسانها به شمار میرود.جهشهای ساختاری نمونه پیچیده تر و کمتر شناخته شده جهشها هستند که طیف وسیعی از تغییرات را شامل میشوند، تکثیر یا دگرگونیهای کلی یا افزوده شدن و یا کاسته شدن غیر منتظره در توالی یک DNA از جمله رویدادهایی است که در این نوع از جهشها رخ میدهد. شیوههای رایج توالی نویسی ژنومها برای مشاهده چنین جهشهایی بسیار غیر واضح و کم دقت هستند. ردیابی تغییرات بزرگی مانند جهشهای ساختاری در این شیوهها سخت تر است، پدیده ای که شاید چندان منطقی به نظر نیاید اما با چگونگی خوانده شدن ژنومها در ارتباط مستقیم قرار دارد. هر یک از شیوههای خوانش توالی ژنومها شامل تجزیه زنجیره DNA به قطعاتی کوچک و سپس تلاش برای سرهم بندی دوباره این قطعات است.
این شیوهها بر اساس ابعاد قطعات DNA و نحوه سرهم بندی آنها با یکدیگر تفاوت دارند و البته واضح است که سر هم بندی قطعات ریزتر DNA کم هزینهتر و سریعتر خواهد بود. از این رو در بیشتر مطالعات ژنومی توالی از سرهم بندی قطعات کوچک به دست میآید، با این همه دقت استفاده از چنین تکنیکی نسبت به استفاده از قطعات بزرگتر پایینتر خواهد بود. از این رو محققان دانشگاه ییل در مطالعه ای جدید الگوریتمی را ارائه کرده اند که میتواند توالی طولانی و دست نخورده ژنومی را از خردههای ریز DNA سر هم کند، شیوه ای که با استفاده از آن فرصت مشاهده جهشهای ساختاری بیشتری به وجود خواهد آمد.
محققان در اولین آزمایشی که به استفاده از این الگوریتم انجام دادند توانستند توالی ژنوم یک پاندا را به دست آورند و جهشهای ساختاری میان 106 انسان را با یکدیگر مقایسه کنند. نتیجه این مقایسهها نشان داد تفاوتهای ژنتیکی میان افراد بیشتر بر اساس جهشهای ساختاری به وجود میآید تا جهشهای نقطه به نقطه از این رو میتوان گفت جهشهای ساختاری برای تحلیل ژنومهای فردی در مطالعات آینده از اهمیت بالاتری برخوردارند. بر اساس گزارش وایرد، در این مطالعه جدید تلاشی نشده تا ارتباط میان جهشهای ساختاری و بیماریها یافته شود، اما میتوان با مطالعه بر روی موضوع کمتر شناخته شده جهش ساختاری به نشانههایی از ریشه بیماریهای موروثی دست پیدا کرد.