دكتر اميرهوشنگ احساني - متخصص پوست و مو و زيبايي
تحریریه زندگی آنلاین : پرتوهاي خورشيدي در برخورد با پوست آثاري به جا مي‌گذارند كه به ندرت سفيد و در بيشتر موارد مضر و خطرناك هستند. پرتوهاي ماوراء بنفش بخصوص نوع B باعث سنتز رتالين D در بدن مي‌شوند اما آسيب‌هايي نيز به همراه خواهند داشت. التهاب قرينه‌ها در چشم مي‌‌تواند تخريب شبكيه و آب مرواريد حتي كوري را به دنبال داشته باشد. سرطان‌هاي پوستي از قبيل ملانوم بدخيم، سرطان‌هاي سلولهاي قاعده‌‌اي و سرطان سلولهاي شاخي، ممكن است به دنبال تماس‌هاي طولاني‌مدت با نور آفتاب ايجاد شوند. افزايش تعداد بثورات و نيز آلودگي ممكن است به دنبال تماس با آفتاب بروز كنند. در معرض آفتاب قرار گرفتن به مدت طولاني باعث ايجاد چين و چروك قبل از سنين پيري روي پوست مي‌شود. لك‌هاي تيره و كاهش شادابي پوست از ديگر عوارض ناشي از نور آفتاب به مدت طولاني مي‌باشند. آسيب‌هاي پوستي ناشي از اشعه ماوراءبنفش نور خورشيد و يا ديگر منابع را مي‌توان با استفاده از ضد آفتاب مهار كرد.
بیشتربخوانید:
7ماسک بی نظیر مخصوص پوست های چرب
ويژگي‌هاي ضد آفتاب مناسب
ضد آفتاب بايد در برابر نور خورشيد دچار تغيير شيميايي نشود هر دو نوع اشعه ماوراء بنفش B,A را مهار كند. ايجاد حساسيت و آلرژي روي پوست نكند. اثرات دارويي جانبي در بدن نداشته باشد و در برابر شستشو و تعريق مقاوم باشد. احساس خوبي در مصرف كننده ايجاد نمايد. امواج ماوراءبنفش B با طول موج (290-320) توسط سلولهاي اپيدرم (لايه سطحي پوست) جذب بيشتري دارند و در همين لايه به پوست آسيب مي‌رسانند. در صورتي كه امواج ماوراءبنفش A طول موج بلندتري دارند (320-400) و عميق‌تر در پوست نفوذ مي‌كنند و علاوه بر سلولهاي سطحي (كراتينوسيت اپيدرم)، سلولهاي عمقي‌تر (فيبروبلاست‌هاي درم) را نيز تحت تأثیر قرار مي‌دهند. همچنين امواج A مي‌توانند از شيشه عبور كنند و لذا محافظت در برابر آنها، حتي در داخل منزل و اتومبيل هم اهميت پيدا مي‌كند.
اولين تركيبات ضد آفتاب به تنها مي‌توانستند مانع از نفوذ امواج B مي‌شوند. اكنون تركيباتي به بازار عرضه شده كه امواج B,A نيز مادون قرمز را مهار مي‌كنند و كيفيت بسيار مطلوب‌تري دارند.
بیشتربخوانید:
ماسک هایی برای از بین بردن منافذ باز پوست
عيار حفاظتي ضد آفتاب‌ها
ميزان حفاظت ضد آفتاب‌ها SPF يا Proteet Futo ناميده مي‌شوند. هر چه SPF يك ضد آفتاب بيشتر باشد در برابر اشعه ماوراءبنفش نور آفتاب محافظت بيشتري را ايجاد مي‌كند. SPF مناسب براي هر فرد، وابسته به نوع و ميزان تماس با نور خورشيد مي‌‌باشد. براي تخمين اينكه از چه ضد آفتابي استفاده كنيد بايد نوع پوست خود را معين نماييد.
حساس نوع 1: هميشه مي‌سوزند و هرگز برنزه نمي‌شوند.
حساس نوع 2: بيشتر اوقات مي‌سوزند و كمي برنزه مي‌شوند.
معمولي نوع 3: بعضي اوقات مي‌سوزند و تدريجاً برنزه مي‌شوند.
معمولي نوع 4: بطور خفيف مي‌سوزند و بخوبي برنزه مي‌شوند.
غير حساس نوع 5: بندرت مي‌سوزند و شديداً برنزه مي‌شوند.
غير حساس نوع 6: هرگز نمي‌سوزند، عميقاً برزنده مي‌شوند.
استفاده از ضد آفتاب بايد از سنين كودكي آغاز شود.
در روزهاي ابري از ضد آفتاب بايد استفاده شود.
بايد ضد آفتاب 20 دقيقه قبل از در معرض آفتاب قرار گرفتن استفاده شود.
در كنار مصرف ضد آفتاب‌ها ساير مراقبت‌ها و استفاده از كلاه، دستكش نيز لازم است.
بیشتربخوانید:
نقش تغذیه و سبک زندگی بر شادابی و سلامت پوست
ضد آفتاب‌هاي فيزيكي
استفاده صحيح از ضد آفتاب‌هاي فيزيكي باعث مي‌شود پوست در برابر نور آفتاب برنزه نشود و دچار آفتاب‌سوختگي نگردد. اين تركيبات حاوي مواد غير محلولي هستند كه بر روي پوست گسترانيده شده و باعث مي‌شود، اشعه‌هاي نور خورشيد قبل از آنكه به پوست برسند، متفرق شده و يا بازتاب يابند. اسامي موادي كه در اين نوع ضد آفتاب‌ها استفاده مي‌شود به شرح زير است: اكسيد روي،اكسيد زيركونيوم، اكسيد منيزيم، بيكا، تاكت، كائولين، دي‌اكسيد تيتانيوم، اكسيد آهن و...
در صورتي كه ضد آفتاب‌هاي فيزيكي به مقدار لازم استفاده شوند و به مدت كافي روي پوست بمانند مي‌توانند هر دو اشعه WB و UVA را مهار كنند. مزيت ديگر اين ضد آفتاب‌ها اين است كه چون با پوست واكنش شيميايي انجام نمي‌دهند، ريسك بروز واكنش‌هاي حساسيتي كمتر بوده و براي پوست‌هاي حساس به ويژه اطفال مناسب‌تر هستند. به دلايلي ممكن است ضد آفتاب‌هاي فيزيكي چندان مطلوب واقع نگردند. مثلاً به دليل لايه ماتي كه روي پوست ايجاد مي‌كنند، مانع تعريق پوست شده و پوست را گرم كنند. در نتيجه پوست دچار حالت عرق شده و از طرفي رنگ مات آنها ممكن است از نظر زيبايي مطلوب نباشد. همچنين اين تركيبات با آب شسته نمي‌شوند و نيز ممكن است در برابر نور خورشيد شل شوند و اثر محافظتي آنها كاهش يابد.
فيلترهاي A,B
فيلترهاي A,B عبارتند از: مشتقات بنزوفنون واكسي بنزون دي بنزوئيل متان و ترفتاليدن دي به رنانون سولفوريك اسيد مي‌باشند ضد آفتابهايي مي‌توانند اثر محافظت كنندگي كافي داشته باشند كه هر دو نوع اشعه B و A را جذب كنند، اثرات جانبي روي پوست نداشته باشند و در برابر نور خورشيد پايدار باشند.
بیشتربخوانید:
خداحافظی با چین و چروک های دور چشم
ضد آفتاب‌هاي شيميايي
ضد آفتاب‌هاي شيميايي حاوي مواد محلول و آب يا چربي هستند و با جذب انرژي برخي فوتون‌ها باعث محافظت شيميايي در برابر نور آفتاب مي‌شوند. اين مواد لايه‌اي نامرئي روي سطح پوست مي‌گسترانند. در نتيجه ديده نمي‌شوند. بنابراين از نظر ظاهر نسبت به ضد آفتاب‌هاي فيزيكي بيشتر مورد پسند قرار مي‌گيرند. ضد آفتاب‌هاي شيميايي براساس موادي كه در ساخت آنها به كار رفته ممكن است جاذب امواج ماوراءبنفش B,A باشند. فيلترهاي امواج B عبارتند از: بنزيليدين كامفوريت و مشتقات آن، بنزيميدازول‌ها، سـينامـات‌ها، پارا‌آمـنينـوبنزوئيـك اســيد، پاراآمنيوبنزوئيك اسيد و مشتقات ساليسيك اسيد.
