دکتر راضیه ایرجی؛ متخصص پوستومو
علت به وجود آمدن جای جوش
زمانی که بافت بدن صدمه یا آسیب ببیند، بدن گروهترمیم کننده خود را به سرعت برای درمان جوش صورت به محل آسیب دیدگی میفرستد. گلبولهای سفید خون و گونههای مختلف مولکولهای التهابی این گروه ویژه را تشکیل میدهند که برای التیام دادن بافت آسیبدیده و مقابله با عفونت فعالیت میکنند. با این حال بافت پس از برطرف شدن عفونت نمیتواند همواره به حالت پیشین خود بازگردد و در نتیجه جای جوش روی پوست باقی میماند. که باید به درمان جای جوش پرداخت.
انواع جای جوش
جای جوش نرم: این نوع جای جوش لبههای شیبدار و مدور محوی دارد که با پوست اطراف درمیآمیزد و چندان جلب توجه نمیکند. جای جوشهای نرم معمولاً کوچک، مدور یا خطی و همان گونه که از نامشان برمیآید نرم هستند.
جای جوش چکشی: این نوع جای جوش که معمولاً روی گونه دیده میشود، جای جوشی کوچک اما عمیق با لبه دندانهدار و کنارههای شیبدار است. جای جوش چکشی در صورت نرم بودن با کشیدن پوست بهبود مییابد، اما درمان اسکار گونه سفت آن دشوار است.
جای جوش فیبروتیک فرورفته: جای جوش چکشی به مرور زمان تبدیل به نوع فیبروتیک فرورفته میشود که مانند نوع چکشی لبههای تیز و کنارههای شیبدار دارد، اما پایه آن بزرگتر و محکمتر است.
روشهای درمان جای جوش
با متخصصین پوست مشورت کنید. پزشکان متخصص از تکنیکهای مختلفی برای درمان جای جوش صورت استفاده میکنند تا کمتردیده شود:
روش سوزن زدن یا میکرونیدلینگ: ایجاد شیارهای عمودی زیاد توسط سوزنهای مخصوص بر روی یک اسکار سفید میتواند بازسازی پوست جدید در آن ناحیه را تحریک کند. همچنین روش سوزن زدن میتواند در جای جوش صورت فرورفته نیز مفید باشد. میکرونیدلینگ در ناحیه اسکار برای رفع جای جوش باعث میشود بافت زیر اسکار تحریک شده و افزایش یابد، درنتیجه اسکار فرو رفته بالا میآید. سلولهای فیبروبلاست پوست در اثر تحریک سوزنها، پوست جدید تولید میکنند، درنتیجه اسکار فرورفته به سطح پوست نزدیکتر میشود.
تزریق ژل: یکی از روشهای برای درمان جای جوش صورت، تزریق ژل است. جای جوش عمیق را میتوان با استفاده از تزریق ژل بالا آورد و آن را هم سطح پوست نمود. همچنین ژلهای پوستی میتوانند ظاهر جای جوشهای درهای شکل را بهبود بخشند. ممکن است از پرکنندههای متفاوتی در این خصوص استفاده شود، ازجمله سیلیکون یا چربی خود بیمار.
استروئیدها: تزریق آستروئید در زیر اسکار میتواند به کاهش اندازه جای جوشهای برآمده و یا کلوئیدی و از بین بردن جای جوش صورت کمک نماید.
لیزر درمانی: با استفاده از لیزر میتوان به درمان اسکار و جای جوش کمک نمود. در لیزر جای جوش و قرمزی کاهش مییابد به نحوی که بیشترین مطابقت را با پوست اطراف خود به دست میآورد. لیزرهای مختلف برای از بین بردن جای سوختگی، زخم و جوش در دسترس هستند.
لایه برداری: متخصص پوست لایه بالایی پوست را منجمد کرده و سپس با استفاده از یک ابزار ساینده به آرامی سطح پوست را لایهبرداری میکند. رویش پوست جدید به پر کردن اســـکارهای عمیق مانند جای جوش
صورت، جای جوش چکشی و یا واگنی کمک میکند.
لایهبرداری سطحی: این روش فقط برای درمان اسکار جای جوشهای بسیار سطحی مناسب است. روشهای مختلف برای لایهبرداری سطحی به کار گرفته میشود ازجمله استفاده از لایهبردارهای قوی که بتواند سطح پوست را صاف نمایند.
در چه افرادی جای جوش باقی میماند
چگونگی و دلیل به وجود آمدن جای جوش صورت کاملاً مشخص نیست. از آنجایی که جای جوش در هر فرد متفاوت با دیگری است، احتمال داده میشود که برخی بیشتر در معرض این آسیب پوستی باشند. در میان افرادی که بیشتر با مشکل جوش و جای جوش مواجه میشوند، غالباً عامل ژنتیکی نیز یافت میشود و هم شدت و هم نوع جای جوش میتواند ارثی باشد. طول عمر جای جوش گاهی بسیار طولانی است، بعضی از جای جوشها در مدت وجودشان تنها اندکی تغییر میکنند، حال آن که تعدادی نیز به مرور محو میشوند. شکی نیست که جای جوش بیشتر روی پوست افرادی دیده میشود که شدیدترین نوع جوش و ضایعه پوستی، برای مثال ضایعههای عمیق ندولر، را تجربه میکنند.