دکتر محمد علی نیلفروش زاده؛ متخصص پوست، مو و زیبایی
ماساژ صورت و بدن در تمام فرهنگها و جوامع از قدیم الایام شایع بوده و حتی در برخی تمدنهای قدیمی مراکز خاصی برای این کار وجود داشته است؛ مثلا یکی از قدیمیترین نوشتهها راجع به ماساژ درمانی در کشور چین به دست آمده که مربوط به سه قرن پیش از میلاد است.
علاوه بر این در کشورهای یونان، ایران، ژاپن و هند نیز این روش قدمت زیادی دارد.
کلمه ماساژ از یک کلمه یونانی به نام massein که به معنی مالیدن است و مربوط به یک لغت لاتین Manus به معنای دست میباشد، گرفته شده است و تعریفهای مختلفی دارد که یکی از آنها این است که میگوید: ماساژ عبارت است از یک سری حرکات منظم و اصولی که روی بافتهای بدن به منظور اهداف خاص به کار میرود.
ماساژ درمانی به 2700 سال قبل از میلاد برمیگردد. در کتاب امپراتور زرد (کتاب مرجع طب داخلی چین) برای درمان فلج و تب و لرز، به ماساژ پوست و نیز تمرینات روی دست و پا توصیه شده است.
بقراط از حدود 400 سال قبل از میلاد برای درمان آسیبهای جنگی و ضربدیدگیهای ناشی از شکار و حوادث و... از ماساژدرمانی استفاده میکرد.
ژاپنیها، مصریها و رومیها نیز از ماساژدرمانی استفادههای زیادی میکردند.
ماساژ با بهبود گردش خون و جریان لنفاوی باعث میشود مواد غذایی و اکسیژن تازه به بافتهای مزبور رسد و مواد سمی از آن خارج شود.
همچنین باعث ترشح اندروفینها (یا نابودکنندهای درد) و افزایش ترشح هورمون سروتونین (تعدیلکننده خلق و خو) میشود و ثابت شده است که ماساژ، هورمون استرس (کورتیزول) را آزاد مینماید و در نتیجه باعث کاهش استرس میگردد.
ماساژ صورت به روش شرقی
فواید احتمالی ماساژ صورت به روش شرقی عبارت است از تحریک نقاط خاص روی صورت، رهایی از فشار چشمها، اصلاح عملکرد کبد و کیسه صفرا، تخفیف اختلالات عصبی، تخفیف احتباس آب پیش از قاعدگی و رها کردن گرفتگی بدن.
در یک مطالعه در ژاپن، ارزیابی تاثیر ماساژ پوستی بر نرمی و انعطاف پذیری پوست بررسی شد و تکنیک ارزیابی هم یک بازوی روباتی بود که با یک میکروکامپیوتر کنترل میشد و بازوی روبات با یک محرک مکانیکی مشخصی عمل میکرد.
در این ارزیابی نیروی دینامیک بر پوست انسان اندازهگیری شد و پارامترهای اندازه گیری شده با مقادیر ارائه شده توسط متخصصین سنجش شد.
در این مطالعه 86 نفر با رده سنی 75-25 سال وارد شدند که در بررسی اولیه کاهش قابل ملاحظه الاستیته با افزایش سن و کاهش سبوم پوست مشاهده شد.
از نتایج این مطالعه همچنین متابولیسم سطح پوست و ماهیچه گونهها ارزیابی شد و اثر بخشی محصولات مراقبت پوست نیز با بررسی ناحیه گونه قبل و بعد از استفاده مداوم طی 1 ماه ارزیابی شد.
بهبودی مشخصی در گروه با پوست شل تر که در گروه سنی بالای 30 سال بودند، مشاهده شد. این مطالعه اثر نگهدارنده درمانهای محصولات مراقبت پوستی را مطرح میکند.
موارد منع ماساژ پوستی
- عفونتهای پوستی مثل زخم، تاول و ...
- شکستگی
- در بافتی که تازه اسکار ایجاد شده
- نواحی متورم و دردناک
- فلج صورت مثل Bell's Pulsy
- وجود لنز تماس در چشم (قبل از ماساژ باید خارج شود)
- بیمار مبتلا به آکنه، پسوریازیس یا اگزما روی صورت چون معمولا مشکل را تشدید میکند.
هدف ماساژ پوستی، بهبود جریان خون بافت و دفع توکسینها و سموم با بهبود جریان خون و سیستم لنفاتیک می باشد، خون رسانی بهتر به عضلات و سطح پوست در اکسیژن رسانی بهتر و تولید پروتئین موثر است.
بیشتر موارد ماساژ پوستی، با تحریک پایانههای عصبی باعث میشود دریافت حس بهتر شده و کشش عضلانی را بهبود بخشد و حس آرامش به انسان دست دهد.
نکات ماساژ پوستی
جهت انجام ماساژ پوستی، پوست باید تمیز بوده، یک روغن ملایم بر روی پوست صورت و گردن و گلو زده شود، ماساژ انجام شده، سپس روغن با یک دستمال مرطوب گرم پاک شده و یک مرطوب کننده سبک زده شود.
روغنهای متفاوتی ممکن است در این ماساژ درمانی به کار رود از جمله روغن هسته انگور به عنوان نرم کننده استفاده میشود و برای تمام انواع پوستها مناسب است.
روغن Emuoil (شترمرغ) باعث کاهش اسکار شده و سلولهای پوست را جوان میکند و برای اگزما و پسوریازیس مناسب است.
روغن بادام زمینی نرم کننده و مغذی تمام انواع پوستهاست. در بعضی از مجلات عامه پسند تاثیرات شگرفت ماساژ درمانی را در بهبود چروک صورت بیان میکند ولی مطالعات علمی اندکی در مورد تاثیر این روش به چاپ رسیده است و نیاز به مطالعات بیشتر و کامل تری دارد.
البته امروزه روشهای گوناگونی برای بهبود وضعیت پوست و رفع چین و چروک وجود دارد. روشهای کاملا علمی مثل استفاده از داروهای فلج کننده عضلات، استفاده از مواد پرکننده مثل چربی خود فرد یا ژلهای استاندارد و لیزرهای متعددی که بعضی از آنها با کمترین عوارض آثار جوان کنندگی خوبی دارند که در صورتی که طبق نظر متخصص پوست انجام شود بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت.