الهام کشاورزی؛ کارشناس تغذیه، زیرنظر دكتر نیاز محمدزاده
چند ماده غذایی با اهمیت در سلامت ناخن
مصرف پروتئین: ناخنها عمدتاً از پروتئینی به نام کراتین ساخته میشوند و اگر در رژیم غذایی روزانه افراد پروتئین کم باشد، ناخنها شکننده و نازک شده و سرعت رشد آنها کم میشود. رژیم غذایی نامناسب و عاری از پروتئین سبب بروز خطوط سفید رنگی روی ناخن میشود. تغییر شکل ناخنها نیز میتواند در اثر کمبود پروتئین در بدن باشد.
کمبود پروتئین باعث ایجاد راه راههای سفید بر روی ناخنها میشود. پروتئین به مقدار فراوان در بسیاری از مواد غذایی به ویژه در مواد غذایی گوشتی وجود دارد و اگر رژیم غذایی روزانه ما حاوی مواد گوشتی باشد، پروتئین بدن تأمین شده و نیازی به مصرف پروتئین اضافی نمیباشد. زیرا مصرف بیش از اندازه پروتئین نیز میتواند سبب بروز بیماریهای دیگر شود.
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین C و E: کمبود ویتامین C در بدن میتواند منجر به تغییر شکل ناخنها و کاهش رشد آنها شود. از طرفی وجود ویتامین C در بدن موجب افزایش جذب آهن از مواد غذایی میشود.
کمبود فولیک اسید و ویتامین C موجب افتادن ناخنها میشود. به منظور افزایش دادن اثرات مفید ویتامین C در بدن، میتوانید مواد غذایی حاوی ویتامین C را با مواد غذایی حاوی ویتامین E مصرف کنید، زیرا ویتامین E نیز یکی دیگر از ویتامینهایی است که در سالم بودن و رشد ناخنها موثر است.
ویتامین E سبب بهتر شدن جریان خون شده و در نتیجه عمل اکسیژنرسانی به ناخن بهتر انجام میشود و این امر به نوبه خود سبب تقویت و رشد بهتر ناخنها میگردد. ویتامین C و ویتامین E مکمل یکدیگر بوده و اگر با هم مصرف شوند اثرات مفید یکدیگر را تقویت میکنند.
مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامینهای گروه B: مصرف «بیوتین» میتواند به طور چشمگیری سبب افزایش رشد ناخنها و تقویت و محکم شدن آنها گردد و از نازکی و شکسته شدن آنها جلوگیریکند. در افرادی که دچار سوءتغذیه نیستند، تاکنون سودمندی بیوتین که بخشی از ویتامین B – کمپلکس میباشد برای سلامتی ناخن به اثبات رسیده است.
به بیماران مبتلا به سستی ناخن، مکملهای بیوتین تجویز میشود. البته باید توجه داشت که با بالا رفتن سن، بدن نمیتواند به میزان کافی ویتامین B جذب کند و باید مواد غذایی حاوی این ویتامین بیشتر در رژیم غذایی گنجانده شوند. زرده تخم مرغ، آرد سویا، غلات و قارچ از جمله منابع غنی بیوتین میباشند.
کلم برگ، عدس و شیر نیز تا حدی حاوی بیوتین میباشند. سایر ویتامینهای گروه B مانند ویتامین B12 نیز در سلامت و رشد ناخنها موثر است و کمبود ویتامین B12 میتواند سبب تغییر شکل آنها شود. دریافت ناکافی ویتامین B12 میتواند سبب ایجاد خشکی، تیرگی و گرد شدن ناخنها شود. از طرفی تغییر شکل نوک ناخنها میتواند در اثر کمبود یک یا گروهی از ویتامینهای B باشد.
داشتن رژیم غذایی حاوی روی (Zinc): روی یکی از عناصر مهم در تشکیل ناخن و سلامت آن میباشد. عنصر روی نقش مهمی در سنتز پروتئین داشته و وجود آن در رشد و سلامت بافتهای بدن ضروری است. بنابراین کمبود روی در بدن بر رشد و سلامت ناخنها تأثیر میگذارد.
کمبود روی میتواند باعث ایجاد لکههای سفید بر روی ناخنها شود. عنصر روی در مواد غذایی مختلفی وجود دارد؛ بهترین منابع حاوی روی شامل گوشت قرمز و گوشت سفید (مرغ و ماهی و سایر پرندگان) میباشد. عنصر روی در مواد غذایی که منشأ گیاهی دارند نیز یافت میشود مانند انواع مغزها (گردو، بادام و...)، غلات و حبوبات که البته جذب روی حاصله از مواد گیاهی به راحتی در بدن صورت نمیگیرد.
داشتن رژیم غذایی حاوی آهن: کمبود آهن در بدن میتواند سبب خشکی و شکننده شدن ناخن و همچنین تغییر شکل و بد فُرم شدن آن گردد. کمبود آهن از رایجترین کمبودهای تغذیهای در زنان میباشد. به ویژه در زنانی که دوره قاعدگی در آنها طولانی و شدید میباشد یا در زنان باردار و زنانی که تازه زایمان نمودهاند، این کمبود شدیدتر میباشد.
همچنین افراد گیاهخوار و افراد دونده که مسافتهای طولانی را میدوند بیشتر در معرض کمبود آهن قرار دارند. برای جلوگیری از کمبود آهن میتوان غذاهای سرشار از آهن مانند: انواع میوههای خشکشده، زرده تخممرغ، جگر، گوشت قرمز کم چربی، گوشت مرغ، ماهی و سایر پرندگان، ماهی سالمون، ماهی تُن و انواع دانهها را مصرف نمود.
داشتن رژیم غذایی حاوی گوگرد: گوگرد به طور طبیعی در ناخنها وجود دارد و مسئول استحکام آنهاست. اگر ناخنهایتان خیلی نرم هستند احتمال دارد کمبود گوگرد داشته باشید که برای حل این مشکل می توانید از منابع غنی گوگرد مانند شلغم، کلم، تخممرغ، پیاز یا خیار استفاده کنید.
همچنین در صورتی که ناخنهایتان خیلی زود میشکنند و مقاومت چندانی ندارند به اسیدهای چرب ضروری توجه داشته باشید برای این کار به غلات، سوپ، خورش، ماهی یا سالادهایتان دو قاشق غذاخوری روغن کتان یا تخم کتان آسیاب شده اضافه کرده و میل کنید.