مهرناز نیک خواه؛ كارشناس تغذیه زیر نظر: فاطمه مفیدی؛ دانشجوی دکترای تخصصی علوم تغذیه
رژیم غذایی و آکنه
اگر مبتلایان به آکنه از پوست خود مراقبت کنند و آن را تمیز نگه دارند و از شوینده‌هایی استفاده نمایند که اسیدیته پوست را در حد مشخصی حفظ می‌‌کند و اگر یک رژیم غذایی متعادل در کنار کاهش استرس داشته باشند می‌‌‌توانند نتیجه مطلوبی بگیرند. ارتباطاتی بین تاثیر غذا بر پوست یافت شده و برخی نیز تجربه خود فرد است. اما اینکه با پرهیز غذایی به طور کامل یک مشکل پوستی برطرف شود ممکن نیست و شاید تاثیر آن در حد کاهش خارش و یا کاهش فواصل حملات باشد که در این حد رژیم غذایی می‌‌تواند موثر باشد.
یافته‌‌های تغذیه‌ای
نتایج مطالعات اثرات رژیم غذایی بر آکنه حاکی از آن میباشد که دریافت کالری بیشتر در روز و به خصوص مصرف غذاهایی با بار گلایسیمیک بالاتر (میزان کربوهیدرات موجود در هر واحد از مواد غذایی مختلف) و افزودن شکر، یک تشدید کننده قوی آکنه میباشد.همچنین تکرار مصرف بستنی، رژیم غذایی غربی ( مصرف بیشتر فست فود‌‌ها و غذاهای فرآوری شده و پر کالری با محتوای چربی اشباع بالا) و غذاهای پرادویه ،پرچرب(چربی‌‌های اشباع و ترانس)و دیر هضم، مصرف کمتر ماهی، نامنظم بودن ساعات غذا خوردن و یبوست در تشدید آکنه در افرادی که زمینه حساسیت دارند موثراست.
بار گلایسمی چیست
به طور کلی از گروه‌‌های غذایی گروه نان و غلات ،میوه‌‌ها و سبزیجات و لبنیات و قندهای ساده حاوی کربوهیدرات می‌باشند. بار گلایسمی شاخصی است که اثر غذای کربوهیدراته بر غلظت گلوکز خون (قندخون) را به صورت کمی نشان میدهد. اگر بارگلایسمی یک ماده غذایی بالا باشد به این معنی است که پس از صرف آن میزان قند خون بیشتر دچار تغییر خواهد شد. برای مثال برنج، سیب‌زمینی، کشمش، اسپاگتی،کوکاکولا، آرد تصفیه شده و نانی که از این آردها تهیه میشود، سیب‌زمینی سرخ کرده و ... بار گلایسمی بیشتری به ازای هر واحد دارند.
آیا مصرف شیر و لبنیات در آکنه موثر است؟
خوردن غذای پرچرب در چربی پوست بی تاثیر است. چربی پوست ما به دلیل چربی ترشح شده از پوست است و تنها موقعی که باید از لبنیات پرهیز کرد، زمانی است که به خاطر درمان آکنه، داروی تتراسایکلین تجویز شده در آن صورت هم درست به مدت یک تا یک و نیم ساعت قبل و دو ساعت بعد از مصرف، منع مصرف لبنیات وجود دارد به این دلیل که لبنیات جذب دارو را کاهش میدهد.
توصیه‌‌های تغذیه ای جهت پوستی سالم و کمک کننده به درمان آکنه
داشتن رژیمی متعادل
استفاده مناسب از هر چهار گروه موادغذایی ؛ یعنی از غلات سبوس‌دار، مقادیر متنوع و زیادی از سبزی‌‌‌هاو میوه‌‌‌های تازه و پروتئین خصوصا ماهی‌‌ها و غذاهای دریایی را در برنامه غذایی خود بگنجانید. بهتر است نوجوان‌ها و جوان‌ها نیز که اکثر گروه مبتلایان به آکنه را تشکیل می‌‌‌دهند، به جای مصرف "هله هوله‌‌‌های" مختلف، میان وعده‌هایی مانند سبزیجات و میوه‌جات بخورند.
1- خوردن میوه مثل آناناس، سیب، گریپ فروت، هندوانه، موز، پرتقال، ذغال اخته، توت‌فرنگی و غیره بسیار مفید هستند و توصیه میشود.
2- غذاهای محرک و چرب را با احتیاط مصرف کنید؛ به طور مثال، غذاهای تند، کافئین، قهوه، کاکائو، شکلات را نباید زیاد مصرف کنید.از مصرف چربی‌‌‌ها به خصوص نوع اشباع شده بپرهیزید.
3- از موادغذایی حاوی قند و شکر(مانند شیرینی‌های تر) و نوشیدنی‌‌های حاوی شکر افزوده مانند آبمیوه‌‌های صنعتی و نوشابه نیز حتی‌الامکان پرهیز کنید.
4- به دریافت کافی آب در طول روز توجه کنید. دو ریزمغذی که نقش پررنگی در کنترل آکنه دارندعبارتند از ویتامین Aو روی که در جوش خوردن زخم‌‌ها خیلی موثرند.به نظر میرسد كه كمبود روی در رژیم غذایی، در التهاب و تورم پوست و تأخیر در بهبود زخم و شرایط بروز آكنه نقش داشته باشد.
جگر در برگیرنده مقادیر بالای ویتامینA است كه به كاهش جای زخم كمك می‌‌كند. هویج و سیب زمینی شیرین حاوی بتاكاروتن است كه به ویتامینA تبدیل میشود. دریافت كافی بتاكاروتن برای آكنه مفید است.
غلات سبوس دار نیز حاوی كروم است كه به كاهش عفونت پوست كمك می‌‌كند.
تخم بزرك، كنجد، ذرت بو داده و آفتابگردان محتوی اسیدهای چرب ضروری مورد نیاز برای بهبود پوست هستند. می‌‌توان مواد فوق را با هم چرخ كرد و در یخچال نگه داری نمود و با ماست، میوه‌‌ها، سوپ‌‌ها و غلات مصرف كرد.آوكادو و جوانه گندم محتوی ویتامین E است كه به ساختار پوست و سلامت آن كمك می‌‌كند.
سیر، پیاز و تخم مرغ حاوی سولفور است كه به رهایی از آكنه كمك می‌‌كند.
روغن پامچال محتوی گاما لینولئیك اسید است كه به ایجاد پوست تازه كمك كرده و آن را نرم و قابل ارتجاع نگه می‌‌دارد.
رژیم غذایی غنی از اسیدچرب‌‌های ضروری كه بیشتر در مغزها، دانه‌‌ها و ماهی‌‌های روغنی یافت میشود، می‌‌تواند در حفظ سلامت پوست نقش داشته باشد.
مصرف زیتون و چای سبز به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌‌ها می‌‌تواند به بهبود وضعیت پوست کمک کند و یا پوست را در مقابل محرک‌‌های محیطی مقاوم‌تر کند.
گردو سرشار از سلنیوم است و به نظر میرسد این آنتی اکسیدان قوی تأثیر پیشگیرانه‌ای روی پیدایش آکنه‌ها دارد. گوشت، ماهی، پیاز، سیر و دانه‌های کامل از منابع دیگر سلنیوم به حساب می‌آیند.
ماست پرو بیوتیک ماست حاوی مقادیر زیادی از پروبیوتیک‌‌هاست که باعث تحریک رشد باکتری‌‌های مفید میشود. این باکتری‌‌ها با باکتری‌‌های مضر مبارزه می‌‌کنند و از افزایش آکنه جلوگیری می‌‌کنند.
غذاهای سرشار از فیبر خوردن غذاهای سرشار از فیبر باعث هضم راحت غذا میشود و همچنین معده بهتر کار می‌‌کند و سموم بدن به راحتی دفع می‌‌شوند و به همین موثر در رفع اختلالات پوستی است. برنج قهوه‌ای، کلم بروکلی، بادام، جوانه بروکسل، نان گندم کامل، گلابی، بلغور جو دوسر، و غیره منابع غذایی غنی از فیبر هستند.
