تاثير استـرس بر موها
مو سمبل قدرت و صلابت مرد و جذابیت و نجابت خانمها است. باور عموم بر این است كه استرس موجب خاكستری شدن و ریزش موها میشود. آیا این موضوع امكانپذیر است؟ گاهی اوقات استرس میتواند موجب ریزش مو شود و این استرس میتواند ناشی از تنشهای شخصی، اقتصادی و ... باشد، ولی به نظر میرسد سفید شدن مو ناشی از استرس به طور مستقیم امكانپذیر نیست، زیرا همانطور كه در مطالعهای در سال 2009 در مجله سلول آمریكا به چاپ رسید، دلیل اصلی سفید شدن موها آسیب به DNA است كه موجب از بین رفتن رنگدانههای مو میشود.
ولی اینكه آیا استرس میتواند روند پیری سلولها را تسریع ببخشد و پیر شدن سلولها موجب سفید شدن موها بشود یا نه، جای تردید است. دكتر مایكل وینستون میگوید: در سالهای قبل وقتی موهای بسیاری از مردم را بررسی میكردیم متوجه شدیم كه روند سفیدی موهای آنها در دوران خاص بسیار سریع بوده است كه میتواند ناشی از استرس باشد، البته دكتر وینستون، متخصص پوست، تمامی اینها را عمدتا حدس و گمان میداند و دلیل علمی بر آن ندارد. دكتر پارلری، متخصص پوست در انجمن پزشكی كالیفرنیا معتقد است كه ریزش مو ناشی از استرس نیز به نوع استرسی كه به شما وارد میشود بستگی دارد. مثلا اینكه دیر به محل كار خود رسیدهاید و دچار استرس شدهاید نمیتواند موجب ریزش مو شود.
ایشان بر این باورند كه استرسهای زیاد كه موجب تغییر اشتها و تغییر هورمونها و تداخل در خواب بشوند، میتوانند موجب ریزش مو بشوند. دكتر مایكل میگوید واقعا مسخره است كه تصور كنید ریزش موهای شما در طول روزها ناشی از استرسی است كه در طول هفته پیش داشتید و چند روز پرتنش را سپری كردهاید. سر به طور طبیعی حداقل دارای 000/120 تا 000/150 رشته مو است كه معمولا 90 درصد آنها در فاز رشد هستند و این مرحله حداقل به مدت 2 تا 3 سال طول میكشد و سپس وارد فاز استراحت میشود و این فاز 3 تا 4 ماه طول میكشد تا موها بریزند و موی جدید جایگزین آنها بشود.
دكتر كارولین، بنیانگذار و مدیر جراحی زیبایی و پزشكی شیكاگو میگوید اكثر مردم نمیدانند كه ریزش 100 تار مو در روز كاملا طبیعی است و گاهی اوقات استرسهای زیاد موجب تغییر قابل توجهی در فیزیولوژیك بدن شده و موجب میشوند كه موهای بیشتری به فاز استراحت بروند. این تنش موجب اخلال در سیكل نرمال مو میشود و این موضوع میتواند بسیار هشدار دهنده باشد. استرس فیزیولوژیك، استرس عاطفی نیست. ریزش مو میتواند یكی از واكنشهای طبیعی بدن به استرسهای فیزیولوژیكی باشد.
استرس فیزیولوژیكی به تغییرات در رژیم غذایی و شیوه زندگی و تغییرات پزشكی گفته میشود و خبر خوب اینكه از آنجایی كه استرسها موقتی هستند، ریزش مو نیز موقتی خواهد بود و هنگامی كه عوامل استرسزا به خودی خود از بین رفتند، مو دوباره رشد میكند و چرخه طبیعی مو ادامه پیدا میكند. مثلا كاهش بیش از 7 كیلوگرم از وزن بدن، تعادل فیزیولوژیكی بدن را به هم میزند و موجب ریزش مو میشود. از جمله استرسهای فیزیولوژیكی كه موجب ریزش مو میشوند میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
مواردی كه باعث تشدید استرس می شود
رژیم غذایی كم كالری
تغییرات سطح هورمون استروژن (مثلا پس از زایمان)
بیماریهای شدید
تب بالا
عمل جراحی
عفونت شدید
استفاده از برخی داروها همچون داروهای كنترل فشار خون، تیرویید، كمبودهای تغذیهای و ویتامینهای D و A
شناسایی عامل استرسزا كه موجب ریزش مو میشود معمولا آسان نیست، زیرا ریزش مو تقریبا 6 ماه پس از استرس رخ میدهد و برای اینكه این علت را بررسی كنید، باید اتفاقات
3 تا 6 ماه قبل از ریزش مو را بررسی كنید، مثلا گاهی اوقات پس از جدایی و طلاق از همسرتان علاوه بر قطع مصرف قرصهای ضد بارداری و استرس، در خواب شما تداخل ایجاد میشود و به استرس فیزیكی مبتلا میشوید و تعادل بدن شما به هم میخورد، ولی ریزش موهای شما از 3 تا 6 ماه و یا حتی 9 ماه بعد آغاز میشود.
عوامل بسیار زیادی موجب استرس فیزیولوژیكی بدن در زنان میشوند، همچون مصرف قرصهای ضد بارداری، قطع آنها، بارداری، زایمان و ... . یك ارتباط مستقیم بین استرس هیجانی و ریزش مو وجود دارد. هیچ راهی برای این پیشبینی وجود ندارد كه چه فردی به ریزش مو مبتلا میشود و چه كسی نمیشود، تنشهای عاطفی خاص ممكن است موجب استرس فیزیكی بشوند و در نتیجه ریزش مو را ایجاد كنند، ولی به طور حتم نمیتوانیم بگوییم كه چه نوع تنشی در چه افرادی موجب ریزش مو میشود و همانطور كه گفتیم برخلاف انواع دیگر ریزش مو، این نوع ریزش مو عادی نیست و به طور معمولی منجر به طاسی نقطهای مو نمیشود. این بدان معنی نیست كه نیازی به مراجعه به پزشك وجود ندارد. ریزش مو میتواند نشانه اولیه بیش از 30 بیماری مختلف باشد، بنابراین در هنگام مشاهده ریزش موی غیر عادی به پزشك مراجعه كنید تا علت آن را بررسی كند. هیچگاه سرخود با مشاهده اولین رشتههای مو از ماینوكسیدیل و یا داروهای مشابه موجود در بازار استفاده نكنید، زیرا در برخی موارد كه ریزش مو علل زمینهای دیگری دارد، موثر واقع نمیشوند. گاهی پزشك با تشخیص صحیح عامل استرسزا میتواند به شما كمك كند كه حتی با مراجعه به روانپزشك آن را درمان كنید.