زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

اگزما چيست؟

 اگزما یك عبارت كلی است كه التهاب پوست را نشان می‌دهد. اگزما كه نام دیگرش درماتیت می‌باشد، یك شكل ویژه ندارد و به اشكال مختلفی بروز می‌كند و در بعضی افراد بیش از یك نوع آن دیده می‌شود.

اشكال معمول آن عبارتند از:

1- درماتیت آتوپیك

2- درماتیت تماسی

3- درماتیت دست

4- نورو درماتیت

5- درماتیت شغلی

6- درماتیت سبورئیك 

7- درماتیت

stasis  8- درماتیت سكه‌ای 

9- Dyshidriotic Dermatitis است.

 فرق اگزما و درماتیت آتوپیك

یكی از اشكال معمول درماتیت، فرم آتوپیك آن است كه در حدود 10-20 درصد افراد جامعه با خارش مزمن، عود كننده و دانه‌های خیلی خارش‌دار در كودكی مشخص می‌شود. خوشبختانه در بیشتر موارد‌این بیماری با افزایش سن بهبود می‌یابد. به‌طور كلی، درماتیت آتوپیك رفت و برگشتی است و غالبا بر اساس یك فاكتور محیطی ‌ایجاد می‌شود. اگرچه علت آن نا مشخص است، ولی مشكل اصلی، پاسخ غیر طبیعی سیستم‌ایمنی بدن می‌باشد. در افراد دچار اگزما، پاسخ التهابی به عامل‌ایجاد تحریك بیش از اندازه عمل كرده و باعث خارش و خراش پوست می‌گردد. اگزما مسری نیست. بیشتر بیماران باید جهت جلوگیری از تشدید ضایعات درمان شوند. اگرچه اگزما ممكن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، ولی غالبا با بروز لكه‌های خارش‌دار، قرمز و خشك مشخص می‌شود. اگزما ممكن است در یك بخش بدن دیده شود، اما در نوزادان بیشتر در پیشانی، گونه‌ها، بازو، ران، پوست سر و گردن به وجود می‌آید. در كودكان و بالغین، بیشتر در صورت، گردن و اطراف آرنج، زانو و مچ پا و در بعضی افراد با انتشار پراكنده در كل بدن دیده می‌شود. در مواردی كه خارش شدید، خشكی و قرمزی باعث خراش مزمن پوست شود، پوست قوامی شبیه چرم پیدا می‌كند و ‌این به دلیل ضخیم شدن پوست در اثر خارش است كه به Lichenification (ضخیم‌شدگی و قرمزی)معروف است.

 عوامل بروز خارش در افراد اگزمایی

مواردی كه در افراد دچار اگزما باعث تشدید خارش می‌شود، در افراد دیگر ممكن است بی اثر باشد. در بعضی موارد تشخیص علت تشدید ضایعات مشكل است، ولی به‌نظر می‌رسد مواد خشن و زبر در تماس با پوست باعث خارش پوست شود. در بعضی موارد گرما یا تعریق بیش از حد عامل تشدید ضایعات است. در بعضی موارد صابون‌ها، پاك كننده‌ها، مواد ضد عفونی كننده، عصاره میوه‌ها و یا گوشت، زبان و بزاق حیوانات و یا زوائد بدن آنها ممكن است باعث خارش پوست گردد. عفونت سیستم تنفسی در اثر ویروس نیز ممكن است علت تشدید خارش باشد. استرس در بعضی موارد باعث تشدید ضایعات می‌گردد.

 افراد مستعد

اگزما هم در كودكان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد، ولی غالبا در نوزادان دیده می‌شود. اگر چه هنوز علت آن مشخص نیست، ولی سابقه فامیلی آلرژی نقش موثری در بروز آن دارد. افرادی كه به‌صورت ژنتیكی مستعد اگزما هستند و با عوامل محیطی آن تماس پیدا می‌كنند، ممكن است دچار آن شوند. افراد مبتلا به اگزما ممكن است مستعد رینیت آلرژیك و یا آسم نیز باشند.

 میزان شیوع اگزما

حدود 15میلیون نفر در آمریكا از اگزما رنج می‌برند. حدود 10-20 درصد نوزادان اگزما دارند. اگر چه حدود نیمی از‌این كودكان، بیماری با افزایش سن و حدود سن 15 سالگی فروكش می‌كند.

 درمان اگزما

اولین قدم در درمان اگزما، پیشگیری از خارش است. بهتر است از محلولها یا كرم‌های موضعی جهت مرطوب كردن پوست استفاده شود. ‌این راه بسیار موثر است؛ به خصوص اگر پس از استحمام (3 دقیقه پس از استحمام) انجام شود. استفاده از كمپرس سرد بر روی ضایعات خارش دار باعث كاهش خارش می‌شود. اگر شرایط موجود بدتر شد یا بطور رضایت بخشی بر طرف نشد، استفاده از كرم‌ها یا پمادهای كورتیكوستروئید موضعی بدون تجویز پزشك برای كاهش التهاب موثر است. استفاده از تركیبات كورتیكوستروئید قوی‌تر باید با تجویز پزشك باشد؛ چرا كه عوارض جانبی دارد. برای كاهش عوارض جانبی مثل نازك شدن پوست، پزشك طول درمان را كوتاه می‌كند. در موارد تشدید ضایعات، استفاده از كورتیكوستروئید خوراكی لازم است، ولی با قطع درمان خوراكی امكان تشدید دوباره ضایعات وجود دارد. پوست دچار اگزما ممكن است عفونت كند، كه در‌این موارد تجویز موضعی یا خوراكی آنتی‌بیوتیك لازم است. به‌علاوه در موارد خارش شدید، آنتی‌هیستامین خوراكی تجویز می‌گردد.

از آنجا كه خواب آلودگی، عارضه شایع آنتی‌هیستامین‌هاست، بهتر است‌این تركیبات قبل از خواب مصرف شوند و پس از مصرف‌ آنها از رانندگی خودداری گردد.

 سایر درمان‌ها

درمان با تاروفتوتراپی (نور درمانی) كه تجهیزات خاص خود را می‌طلبد. سیكلوسپورین كه باعث تعدیل سیستم‌ ایمنی می‌شود، فقط در موارد بسیار شدید استفاده می‌گردد. دو تركیب موضعی شامل تاكرولیموس و پیمكرولیموس، از طرف FDA مورد تایید بوده و در درمان درماتیت آتوپیك به كار می‌رود. ‌این تركیبات باعث تعدیل سیستم‌ ایمنی می‌شوند و به این ترتیب، یك درمان تكمیلی خصوصا در افرادی‌كه كورتیكوستروئید موضعی طولانی مدت استفاده می‌كنند و دچار عوارض آن شده‌اند، خواهند بود.

 اقدامات لازم برای كودكان دچار اگزما

كودكان، بیماران ویژه‌ای هستند، چون نمی‌توان از خاراندن بدن‌شان جلوگیری كرد و‌این موجب بدتر شدن ضایعات‌شان می‌شود. برای موارد خفیف تا متوسط، استفاده از مرطوب كننده به‌طور منظم موثر است و در بعضی مواقع ‌این بیماری تا دوران كودكی مشخص نمی‌شود. تا جائی كه ممكن است از تماس كودك با آلرژن‌ها جلوگیری كنید. پس از استحمام از مرطوب كننده را طی 3 دقیقه برای حفظ رطوب بدن كودك استفاده نمایید. از تغییر حرارت ناگهانی پرهیز كرده و محل خواب و بازی كودك را از بروز عوامل محیطی پاك كنید. همچنین از صابون‌های ملایم هم برای شست‌وشوی بدن و هم لباس كودك استفاده كرده و لباس كودك را در راحت‌ترین شكل و الیاف نخی تهیه نمایید. درموارد شدیدتر حتما به پزشك مراجعه كنید.

  پیشگیری

تشدید ضایعات اگزما با انجام چند كار ساده قابل پیشگیری است. اقداماتی كه می‌تواند از تشدید ضایعات بكاهد یا تعداد دفعات آن را كاهش دهد عبارتند از:

1- مرطوب كردن مكرر پوست

2- جلوگیری از تغییرات ناگهانی حرارت و رطوبت در محیط

3- پیشگیری از تعریق یا گرمای بیش از حد 

4- كاهش استرس 

5- دوری از تماس با مواد‌ایجاد كننده خارش، مثل پشم یا سایر محرك‌ها 

6- عدم استفاده از صابون‌های قوی، پاك كننده‌ها یا ملاسما 

7- دوری از فاكتورهای آلرژن محیطی مثل زوائد حیوانات، زباله و... 

8- پرهیز از غذاهایی كه باعث تشدید ضایعات می‌شوند