زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

كلاژن و زيبايی پوست

كلاژن قسمتی از بافت پیوندی انسان است كه در تمامی بدن یافت می‌شود. بافت پیوندی، استخوان‌ها و پوست را روی یكدیگر نگه می‌دارد و وظیفه آن حمایت از بافت‌های دیگر بدن و اتصال و پیوند آنها به یكدیگر است. از پوست گرفته تا زردپی و رباط‌ها، همگی دارای ساختار بافت پیوندی هستند. كلاژن نگهدارنده سیستم داخلی بدن است كه حتی در دندان‌ها نیز وجود دارد. بیش از 25 نوع كلاژن در كل بدن وجود دارد و در واقع 30 درصد از كل پروتئین بدن و 70 درصد از كل پروتئین پوست را تشكیل می‌دهد. برخی افراد معتقدند كه كلاژن همچون یك چسب، كل سلول‌های بدن را به هم چسبانده و نگه داشته است و بدون آن، سلول‌های بدن از یكدیگر جدا خواهند شد. عملكرد كلاژن از دیگر پروتئین‌های بدن متفاوت است. كلاژن هم در درون و هم در خارج از سلول وجود داشته و نقش مهمی در هر دو ساختار خارجی و درونی سلول دارد. كلاژن و الاستین با همكاری یكدیگر از بافت‌های بدن حفاظت و نگهداری می‌كنند، الاستین باعث انعطاف‌پذیری بافت‌ها و كلاژن باعث سفتی و محكم بودن آنها می‌شود.

تركیب كلاژن و الاستین در اكثر قسمت‌های بدن (استخوان‌ها، زردپی، رگ‌های خونی و ...) بسیار مهم است. كلاژن همراه با كراتین نیز به داشتن پوستی سالم، قوی و نرم كمك می‌كند. همان‌طور كه سن افراد بالا می‌رود و میزان كلاژن پوست كاهش می‌یابد، چین و چروك‌های پوست نیز افزایش می‌یابند؛ به همین علت متخصصان پوست به افراد توصیه می‌كنند از روش‌هایی استفاده كنند كه پوست را تحریك كرده و باعث تولید كلاژن توسط سلول‌های پوستی شود. علاوه بر اینكه كلاژن برای بدن بسیار مفید است، از آن در موارد پزشكی نیز استفاده می‌شود؛ مثل انجام عمل‌ها و جراحی‌های زیبایی یا در عمل‌های مربوط به حركت مفاصل. كمبود كلاژن در بدن، بسیار مشكل‌ساز خواهد بود؛ مثلاً علت بعضی از بیماری‌های ژنتیكی كمبود كلاژن است؛ مثل بیماری «osteogenais imperfecta» كه در آن استخوان‌های بدن ترك می‌خورند. كلاژن در واقع نوعی فیبر است كه در میان بافت پیوندی وجود دارد. فیبرهای كلاژن از پروتئین تشكیل شده‌اند و مقدار زیادی از دو نوع آمینواسید به نام‌های «hydrauylysine , hydroxyproline» دارند. این دو آمینواسید در شكل‌دهی و تشكیل كلاژن‌ها بسیار مهم و مورد نیاز هستند.

خوشبختانه، غذاهای فراوانی وجود دارند كه می‌توانند به ساخت كلاژن در بدن ما كمك كنند. علاوه بر آن، امروزه در بسیاری از كرم‌های بهداشتی و آرایشی، شامپوها و لوسیون‌ها نیز از این ماده استفاده می‌شود كه می‌توان به صورت غیرخوراكی نیز از مزایای آن بهره‌مند شد. در این‌جا به چند نمونه از غذاهایی كه در ساخت كلاژن مفید هستند، اشاره خواهیم كرد: تمام غذاهایی كه از محصولات حیوانی تهیه می‌شوند، به ساخت كلاژن كمك می‌كنند. از میان آنها تخم‌‌مرغ حاوی مقادیر قابل توجهی «praline» است كه یكی از آمینواسیدهای تشكیل‌دهنده كلاژن می‌باشد. مغز گندم و گوشت‌های بدون چربی نیز منبع خوبی از «Lysine» هستند. در میان گیاهان نیز سبزیجات بنشنی سرشار از «Lysine» می‌باشند. ویتامین C نیز در ساخت كلاژن نقش مهمی دارد؛ زیرا Proline را تبدیل به «hydroxyproline» و«Lysine» را تبدیل به «hydrouylysine» می‌كند و با این دو آمینواسید، كلاژن ساخته می‌شود.

در استفاده از پروتئین باید به این نكته توجه داشت كه علاوه بر كیفیت، مقدار آن نیز مهم است. زنان روزانه به 46 گرم و مردان به 56 گرم پروتئین نیاز دارند تا بدن آنها بتواند كلاژن بسازد. می‌توانید از مواد غذایی دیگری كه دارای پروتئین هستند نیز به جای گوشت استفاده كنید؛ مثل انواع آجیل‌ها، دانه‌ها و سبزیجات بنشنی. اگر در رژیم غذایی خود از غذاهایی كه باعث ساخت كلاژن می‌شوند، استفاده كنید. بیماری‌های ناشی از تخریب و كمبود كلاژن‌ها كم‌كم روبه بهبودی می‌روند. خیار تازه، كرفس و سیر از گیاهانی هستند كه علاوه بر داشتن سولفور فراوان، توانایی بازسازی فیبر كلاژن را نیز دارند. چای سبز نیز مانع شكستن و آسیب‌دیدگی كلاژن‌ها می‌شود؛ بنابراین به شما توصیه می‌كنیم چای سبز را جایگزین چای سیاه كنید. آنتوسیانیدین كه اغلب در میوه‌های رنگی همچون تمشك سیاه، توت‌فرنگی، گیلاس، قره‌قاط و تمشك قرمز یافت می‌شود در كلاژن‌ها، عملكردی متفاوت دارند. این مواد به ارتباط میان فیبرهای كلاژن كمك كرده و این رابطه را محكم‌تر و بافت آنها را تقویت می‌كنند.

مشتقات سویا (مثل شیرسویا و پنیر سویا) دارای ماده‌ای به نام «genistein» هستند كه فعالیت آنزیم‌های چروك‌كننده پوست را كاهش می‌دهند و بازسازی و تولید كلاژن را سریع‌تر می‌كنند. سبزیجاتی كه رنگ سبز تیره دارند (مثل؛ اسفناج، مارچوبه، كلم‌پیچ و ...) و سبزیجات و میوه‌های قرمز رنگ هم به علت وجود آنتی‌اكسیدان‌ها، باعث افزایش تولید كلاژن می‌شوند (مثل فلفل قرمز، گوجه‌فرنگی و لبو). بالا رفتن آنتی‌اكسیدان در بدن باعث تحریك سلول‌ها در ساخت كلاژن می‌شود. امگا اسیدها نیز شرایط ساخت كلاژن را فراهم می‌سازند. و همان‌طور كه می‌دانید، منبع مهم امگاها، ماهی سالمون و تن و آجیل‌ها (بادام و گردو) هستند. گیاه آواكادو نیز مانند ماهی مقادیر فراوانی امگا 3 و اسیدهای چرب دارد. سبزیجاتی كه دارای ویتامین A هستند نیز به حفظ فیبرهای كلاژن كمك فراوانی می‌كنند؛ بنابراین سعی كنید هویج خام، سیب‌زمینی شیرین پخته و طالبی تازه را به رژیم غذایی روزانه خود بیفزایید. با مصرف این سبزیجات و میوه‌ها، دیگر نیازی به عمل جراحی و صرف هزینه‌های گران نخواهید داشت و خیلی سریع تأثیرات آن را خواهید دید.

خواص كلاژن

 حفظ رطوبت پوست و سفت كردن آن  كاهش روند پیری پوست  كاهش چین و چروك‌ها و جلوگیری از ایجاد چروك‌های جدید   بازسازی سلول‌های مرده پوست شفاف‌سازی پوست  درمان آكنه و جای جوش  رفع خستگی پوست  بازگرداندن رنگدانه به موهای خاكستری  كمك به درمان واریس  بازسازی پوست بعد از آفتاب سوختگی و یا سولاریوم  كاهش درد مفاصل  تقویت ناخن  سرعت بخشیدن به درمان پوست‌های آسیب‌دیده و زخم‌ها   تقویت پوست شل سینه، شكم، كپل و ران. دكتر كاپلن «haroidey. Kaplan»، عضو مركز جراحی پلاستیك آمریكا معتقد است كه یكی از مؤثرترین روش‌ها برای تولید كلاژن، ورزش دادن پوست است. ورزش دادن پوست باعث از بین رفتن سلول‌های مرده شده و با این كار پوست دچار شوك می‌شود و شروع به تولید سلول‌های جدید و ساخت كلاژن ‌كند. انجام ورزش‌هایی همچون ژیمناستیك نیز به قوی و سفت شدن عضلات بدن كمك می‌كند و باعث می‌شود پوست كلاژن تولید كند.