زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

مزاحمان كوچك پوست شما...2

بیشتر ما فردی را در خانواده یا اطرافیان‌مان دیده‌ایم كه صورتش جوش دارد و خیلی هم از آن ناراحت است. این جوش‌ها بسیار شایع‌اند و همان طور كه حتما می‌دانید، به آنها آكنه گفته می‌شود. درباره درمان و پیشگیری از این جوش‌ها بسیار صحبت شده است و صدها هزار مقاله و سایت اینترنتی در این زمینه وجود دارد. بی‌شك شما هم سوالات بسیاری درباره ماهیت این جوش‌ها و روش درمان و پیشگیری از آنها در ذهن دارید. در اینجا پاسخ تعدادی از سوالات خود را خواهید یافت. با آنكه این جوش‌ها به جوش‌های جوانی معروفند، اما این بیماری می‌تواند افراد را در هر سنی مبتلا كند.

اشكال مختلف جوش‌ها

 منافذ بسته‌ای كه خون و عوامل باكتریایی داخل آنها تجمع یافته است (كومدون)

 جوش‌های سرسفید (كومدون‌های مسدود)

 جوش‌های سرسیاه (كومدون‌های باز)

 pimples پوستول

 كیست: ماده درون كیست‌ها و پوستول‌ها استریل است و عوامل باكتریایی در خود ندارد.

این برآمدگی‌ها و كیست‌های ناراحت‌كننده هرجا كه تجمع چربی در پوست بیشتر باشد (معمولا صورت، سینه و پشت) رشد می‌كنند.

چه چیزی باعث بروز آكنه می‌شود:

هیچ عامل مشخصی به تنهایی دلیل بروز این جوش‌ها نیست، ولی آكنه زمانی به وجود می‌آید كه هورمون‌های مردانه در دوران بلوغ از غدد فوق كلیوی ترشح می‌شوند و غدد تولیدكننده چربی را در پوست فعال می‌كنند. در واقع سبوم (چربی) یك ماده ضروری برای حفظ سلامت پوست است؛ ولی زمانی كه سلول‌های نزدیك به سطح پوست منافذ این غدد چربی را می‌بندند، چربی در زیر پوست تجمع پیدا می‌كند. این چربی باعث تسریع رشد باكتری‌ها شده و بافت اطراف آن ناحیه دچار تورم و التهاب می‌شود. التهاب نزدیك به سطح پوست باعث ایجاد پوستول‌ها می‌شود. اگر این التهاب عمقی‌تر باشد،  pimple‌ها بروز می‌كنند و التهاب در لایه‌های عمقی‌تر منجر به تولید كیست می‌شود. اگر چربی خودش را به سطح پوست برساند، ما شاهد جوش‌های سرسفید خواهیم بود و اگر این چربی در مجاورت هوا اكسید شود، جوش‌های سرسیاه ایجاد خواهند شد. برخلاف تصور عموم، جوش‌های سرسیاه نشان‌ دهنده آلودگی و عدم رعایت بهداشت نامناسب پوست نیستند.

عواملی كه به طور معمول باعث بروز آكنه نمی‌شوند:

عوامل ژنتیكی

به جز  در مواردی كه آكنه بسیار شدید است، آكنه اكثر افراد مشابه آكنه پدر و مادرشان نیست. تقریبا همه در دورانی از زندگی آكنه را به شكلی تجربه می‌كنند.

غذاها: بیشتر پدر مادرها به نوجوانان‌شان توصیه می‌كنند كه غذاهای چرب و شور نخورند تا آكنه صورت‌شان بدتر نشود. با اینكه خوردن زیاد چیپس ، سیب زمینی سرخ‌كرده، فست فودها و شكلات‌ها درست نیست و برای سلامتی مضر است، ولی باعث تشدید آكنه نمی‌شود.

استرس: بسیاری از افراد بر این باورند كه هرگاه تحت فشار عصبی قرار می‌گیرند، صورت‌شان جوش می‌زند. البته استرس در بروز یا تشدید آكنه بی‌تاثیر نیست، ولی به تنهایی و به طور مستقیم نمی‌تواند باعث جوش زدن شود.

هورمون‌ها: برخی زنان در دوران قاعدگی خود جوش می‌زنند، ولی اكثر آنها این طور نیستند. بعضی داروهای ضدبارداری خوراكی می‌توانند تا اندازه‌ای از بروز آكنه یا تشدید آن جلوگیری كنند؛ ولی تا زمانی كه آكنه شدید با بی‌نظمی‌های قاعدگی و پرمویی غیر طبیعی همراه نباشد، نمی‌توان نقش هورمون‌ها را در بروز آكنه مؤثر دانست.

لوازم آرایش: لوازم آرایشی كه روی آنها كلمات «Water- based‌» و «Oil- free» درج شده باشد، منافذ پوست را نمی‌بندند، ولی شستن و پاكسازی كامل صورت در پایان به باز شدن منافذ پوست و جلوگیری از بروز آكنه كمك بسیاری می‌كند.

فشار فیزیكی: در برخی از افراد فشارهای فیزیكی ناشی از كلاه‌های ایمنی، یقه‌ها، كمربند‌ها یا بند شلوار‌های تنگ می‌تواند باعث بروز آكنه در مناطق تحت فشار شود.

داروها: برخی داروها باعث جوش زدن صورت و بدن می‌شوند؛ مثل داروهای خانواده كورتیكو استروئید ( كورتون‌ها) كه به صورت خوراكی یا تزریقی استفاده می‌گردند. مثلا داروی پردنیزولون یكی از این داروهاست. داروهای ضد تشنج و دارویی همچون «لیتیم» كه برای درمان اختلال خلقی دوقطبی به كار می‌روند نیز چنین خاصیتی دارند. داروهایی كه حاوی ید یا برومید هستند نیز از این دسته‌اند. به خاطر داشته باشید هرگز نمی‌توان دارویی را به خاطر اینكه باعث آكنه می‌شود قطع كرد. همه داروها دارای عارضه هستند، ولی خاصیت درمانی آنها بر عوارض‌شان برتری دارد. در ضمن، قطع ناگهانی دارو خطرناك است؛ به خصوص كورتون‌ها كه می‌تواند باعث شعله ور شدن بیماری شود. در اكثر موارد داروها علت اصلی بروز آكنه نیستند.

چه زمانی باید به سراغ درمان آكنه رفت؟

این زمان برای افراد مختلف با هم فرق دارد. مثلا ممكن است كسی تا زمانی كه آكنه‌اش بسیار شدید نشده سراغ درمان نرود، ولی فرد دیگری با دیدن اولین جوش‌های صورتش به متخصص پوست مراجعه كند. گاهی اوقات هم شما مجبور می‌شوید به خاطر جوش بزرگی كه درست یك هفته پیش از عروسی روی صورت‌تان ظاهر شده با عجله نزد متخصص بروید. ولی به طور كلی بهتر است زمانی برای درمان آكنه به پزشك مراجعه كنید كه جوش‌ها دردسر درست كرده باشند و از آنها به عذاب آمده باشید.

برای درمان آكنه‌ چه می‌توان كرد؟

اگر سه دلیل اصلی بروز آكنه را به خاطر بیاورید، خواهید دانست كه چرا همه روش‌های درمان آكنه بر سه اصل 1- باز كردن منافذ پوست 2-كشتن باكتری‌ها 3- كاهش چربی پوست استوار است.

در اینجا باید نكته‌ای را یادآوری كرد و آن اینكه میانه‌روی و اعتدال در هر كاری بهترین خط مشی است. البته همه نمی‌توانند در شبانه روزی هشت ساعت خواب كامل داشته باشند، روزانه سه وعده غذای كامل و سالم بخورند و آب كافی بنوشند، ولی علی رغم همه گرفتاری‌های روزمره، می‌توان برای درمان آكنه كاری كرد یا از تشدید آن جلوگیری نمود. ساده‌ترین راه این است كه جوش‌ها را كمپرس آب گرم كرده و هرگز آنها را دستكاری نكنید. هرقدر بیشتر با جوش‌ها بازی كنید و پوست روی‌شان را بكنید یا فشار دهید، دیرتر خوب می‌شوند و امكان اینكه پس از خوب شدن جای آنها روی صورت‌تان بماند بیشتر خواهد بود.

منافذ پوست را باز نگهدارید

ساده‌ترین راه باز نگه‌داشتن منافذ پوست این است كه روزانه دوبار صورت‌تان را با یك صابون یا مایع پاك‌كننده ملایم بشویید. این كار پوست را تمیز نگه می‌دارد و از حساسیت آن می‌كاهد.

ماسك‌ها و مواد لایه‌بردار ملایم

این فرآورده‌ها دارای گرانول یا اسید سالیسیلیك هستند كه به عنوان یك لایه‌بردار ملایم ، عمل پیلینگ را انجام می‌دهند. با این كار لایه خارجی پوست شما كه سلول‌های مرده دارد، برداشته و منافذ پوست‌تان باز می‌شود. فرآورده‌هایی كه دارای گلیكولیك یا آلفا هیدروكسی اسید هستند، برای این منظور مناسب‌اند. بهتر است پیش از خرید هركدام از این فرآورده‌ها با یك متخصص یا كارشناس مجرب مشورت كنید تا با توجه به پوست شما، حساسیت و دیگر ویژگی‌های آن بهترین محصول را به شما معرفی كند.

 رتینول

این دارو را با داروی مشهور رتین-آ اشتباه نگیرید. این ماده كه دارای مشتقات ویتامین A‌ می‌باشد، فرایند لایه‌برداری پوست را بهتر می‌كند.

باكتری‌ها را از بین ببرید

مشهورترین و پراستفاده‌ترین دارو برای از بین بردن باكتری‌های پوست كه بدون نسخه به فروش می‌رسد، بنزوئیل پروكساید است كه به شكل‌های ژل، پماد یا لوسیون وجود دارد و روی جوش‌ها و ضایعات مالیده می‌شود. البته ناگفته نماند كه پوست برخی افراد  با استفاده از این دارو سرخ و برافروخته شده دچار خارش و سوزش می‌شود. پیش از خرید آن با یك متخصص مشورت كنید. ممكن است ماده‌ای كه جوش‌های صورت دوست‌تان را بهتر كرده روی پوست شما حساسیت بدهد و به پوست‌تان آسیب برساند.