زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

سید وهاب‌الدین رضوانی؛ کارشناس ارشد تغذیه

بالای 50 سال با متوسط ضربان قلب 80 ضربه در دقیقه (كه سرعت متوسط قلب است) ضربان قلب برابر 2/1 بیلیون می‌شود.

جالب است كه قلب‌مان با افزایش سن تغییر می‌كند. هر چقدر سن بالا می‌رود، قلب سازگارتر می‌شود.

این سازگاری قلب را در معرض بیماری و دیگر مشكلات قرار می‌دهد.

حداکثر مقدار سرعت قلب، انقباض ماهیچه قلب (توانایی فیبرهای ماهیچه قلب برای انقباض) و مقدار خونی كه از قلب به سمت بدن می‌آید (كه حجم ضربه‌ای نامیده می‌شود)، با افزایش سن كاهش می‌یابد.

در كل: بدون برنامه‌های پیشگیرانه، با افزایش سن، قلب شما به سادگی نمی‌تواند در آینده خوب عمل كند.

در اینجا آمارهایی وجود دارد

- 40 درصد مرگ و میر افراد 65 تا 74 ساله، ناشی از بیماری‌های قلبی است. برای كسانی كه بالای هشتاد سال هستند، این آمار به 60 درصد می‌رسد.

- در دهه بیست زندگی، حداکثر سرعت قلب همراه با بكارگیری توان بین 180 تا 200 ضربان در هر دقیقه است. در هشتاد سالگی این مقدار به 145 ضربه می‌رسد.

- در سن بیست سالگی قلب می‌تواند 3/5 تا 4 برابر ظرفیت استراحتی قلب خون را پمپ كند، اما در هشتاد سالگی این مقدار به 2 برابر ظرفیت، كاهش می‌یابد.

شما می‌توانید به وسیله ورزش، كنترل فشار خون، كاهش استرس عاطفی و رژیم غذایی، با بسیاری از این تغییرات مقابله كنید یا آنها را كاهش دهید.

بالا بردن توان كاری قلب یكی ازعوامل اصلی ادامه ورزش یا شروع ورزش بعد از چهل‌سالگی است.

هنگامی كه فشار خون افزایش می‌یابد، قلب با پمپ كردن سخت‌تر سازگار می‌شود. به دلیل اینكه با افزایش سن، سرخرگ‌ها (رگ‌هایی كه خون حاوی اكسیژن را از قلب دریافت می‌كنند و به بدن می‌رسانند) سفت‌تر می‌شوند و قابلیت انعطاف‌شان كاهش می‌یابد.

این سفت‌تر شدن و كاهش انعطاف‌پذیری، فشار خون را افزایش می‌دهد. پژوهشگران مشاهده كردند كه دیواره بطن چپ قلب با افزایش سن ضخیم‌تر می‌شود.

در این حالت، با وجود مقاومت سرخرگ‌های انعطاف‌ناپذیر، قلب با قدرت بیشتری خون را پمپ می‌كند.

با وجود این سازگاری‌ها، قلب در معرض آسیب بیشتری قرار می‌گیرد. سرخرگ‌ها كم‌توان‌تر می‌شوند و نمی‌توانند مقدار خونی را كه از طریق آنها پمپ می‌شود، تغییر دهند.

به همین دلیل فشار خون افراد مسن ممكن است بیشتر از افراد جوان باشد.

با افزایش سن، توانایی قلب برای پاسخ سریع به پیام‌های شیمیایی كه از مغز می‌آید، كاهش می‌یابد؛ در نتیجه بدن قادر نخواهد بود كه به مدت طولانی یا هنگام جوانی به‌شدت به ورزش ادامه دهد.

این افت كارایی و تنگی نفس كه در نتیجه كار كم به وجود می‌آید، نشان‌دهنده این است كه خون حاوی اكسیژن با سرعت كافی در بدن جریان ندارد، زیرا ریه‌ها در تلاشند كه اكسیژن بیشتری از طریق تنفس به دست آورند. قلب سالم هفتاد ساله، 30 درصد نسبت به قلب بیست ساله سلول كمتری دارد.

هنگامی كه سلول‌های قلب می‌میرند، بقیه سلول‌ها باید منبسط شوند و رشد كنند تا بتوانند در تماس با یكدیگر باشند؛ به همین دلیل سلول‌های قلبی افراد مسن معمولاً تا 40 درصد بزرگ‌تر از افراد جوان است.

اینها به نظر بد می‌آیند، ولی این‌گونه نیست. ورزش می‌تواند قلب شما را جوان‌تر و كارآمدتر نگه دارد. تناسب اندام بیشتر، میانگین ضربان قلب را در حال استراحت كاهش می‌دهد، زیرا در این صورت قلب كارایی بیشتری دارد و می‌تواند حجم خون بیشتری را در هر ضربان پمپ كند.

این به آن معنا است كه حتی در سن پدران مان نیز در صورت انجام ورزش، قلب در شكل و وضعیت مناسب حفظ می شود.