زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

نادیا زکالوند

در استئوآرتریت، تحلیل غضروف مفصلی و درگیری استخوان زیر غضروفی داریم که باعث التهاب بافت‌های اطراف می‌گردد.

این عارضه ممکن است هر یک از مفاصل را درگیر سازد ولی شایع‌ترین مفاصل درگیر عبارتند از مفاصل دست، پا، زانو، ران و ستون فقرات.

این بیماری از افراد 25 سال به بالا دیده می‌‌شود و در 80 درصد از افراد بالای 65 سال وجود دارد.

ساختار مفصل

غضروف، بافتی لغزنده و صاف است که انتهاهای استخوان ها را در یک مفصل می‌‌پوشاند. استخوان ها به دلیل وجود غضروف ها می‌‌توانند به آسانی حرکت کنند.

وظیفه دیگر غضروف ها، جذب شوک هنگام حرکات فیزیکی است. اما در بیماری استئوآرتریت، غضروف ها نازک شده و به تدریج در برخی نواحی از بین می‌‌رود که باعث می‌‌شود استخوان های زیر غضروف ها به همدیگر ساییده شوند.

در نهایت درد، التهاب و کاهش حرکت در مفصل به وجود می‌‌آید و به مرور زمان مفصل شکل طبیعی خود را از دست می‌‌دهد.

لایه ای به نام سینوویوم (غشاء زلاله‌ای) مایعی غلیظ تولید می‌‌کند که در سالم نگهداشتن غضروف و حرکت آسان استخوان ها موثر است. در بیماری استئوآرتریت، این غشاء متورم و ضخیم می‌‌شود و با تولید مایع اضافی در مفاصل، تورم ایجاد می‌‌کند.

علایم شایع آرتروز یا استئوآرتریت

درد مفاصل، محدودیت حرکت و کاهش انعطاف پذیری مفاصل، التهاب و تورم مفاصل و صدای ساییده شدن همراه با حرکت مفصل از علایم این بیماری هستند.

درد ممکن است در آغاز خفیف باشد، ولی می‌‌تواند به قدری شدید گردد که زندگی و خواب بیمار را دچار اختلال کند.

درد مفاصل موجب عدم تحرک کافی بیمار می‌‌شود که این خود منجر به تحلیل رفتن عضلات اطراف مفصل می‌‌شود و شدت بیماری افزایش می‌‌یابد.

عوامل ایجاد آرتروز یا استئوآرتریت

هرچه افراد مسن تر می‌‌شوند، احتمال اینکه به دردهای مفصلی مبتلا شوند، افزایش می‌‌یابد. زیرا غضروف ها با بالا رفتن سن، از بین می‌‌روند و بدن، جذب کننده های طبیعی شوک را از دست می‌‌دهد.

از طرفی فرد مسن، به تدریج قدرت استخوان و ماهیچه های خود را از دست می‌‌دهد و انجام دادن کارهای بدنی بیش از پیش سخت می‌‌شود.

البته عوامل دیگری هم به غیر از کهنسالی، در ایجاد دردهای مفاصلی اثرگذار هستند. از این عوامل می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

وزن اضافی

چاق شدن و یا اضافه وزن داشتن، روی مفاصل، غضروف و استخوان های بدن، به ویژه زانوها، فشار می‌‌آورد و فرد را دچار دردهای مفصلی می‌‌کند.

تاریخچه خانوادگی

ژنتیک در مستعد نمودن افراد به دردهای مفاصلی می‌‌تواند نقش داشته باشد.

جنسیت

تا قبل از 45 سالگی، مردها بیشتر به این بیماری مبتلا می‌‌شوند. اما این احتمال در زن ها پس از 50 سالگی بیشتر می‌‌شود که البته از حدود 80 سالگی به بعد جنسیت دیگر نقشی ندارد و هر دو به یک اندازه ممکن است به دردهای مفصلی مبتلا شوند.

اشتغال

برخی از مشاغل مانند، ساختمان سازی، کشاورزی، خدمات و فروشندگی، خطر ابتلا به درد مفاصل را افزایش می‌‌دهد.

درمان های درد مفاصل

استئوآرتریت، درمان ندارد و تنها می‌‌توان درد را کنترل و در عین حال از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد.

کاهش درد معمولا با ترکیبی از تجویز دارو، ورزش و حرکت درمانی است. همچنین پزشکان معمولا از بیماران می‌‌خواهند که برای کنترل بیماری شان، سبک زندگی شان را تغییر دهند و بیشتر استراحت کنند و طول عمر زانوها و مفاصل شان را افزایش دهند.

سبک زندگی و درمان های جایگزین درد مفاصل

ابتلا به دردمفاصل، پایان زندگی پرتحرک نیست. فرد مبتلا  باید تمام حرکات خود را به گونه ای تنظیم کند که فشار بیشتری روی مفاصل و استخوان های خود نیاورد.

این اصلاحات به فرد مبتلا کمک می‌‌کند که تحرک بهتری داشته باشد و کیفیت زندگی اش افزایش یابد.

ورزش

ورزش های تا حدی ملایم می‌‌توانند در قوی کردن ماهیچه ها و قوی نگهداشتن استخوان ها موثر باشند. همچنین ورزش می‌‌تواند حرکت مفاصل را آسان تر کند.

فرد مبتلا به درد مفاصل، هرگز نباید ورزش های سنگین مانند تنیس و بیس بال انجام دهد. در واقع فعالیت هایی مانند گلف بازی، شنا، یوگا و دوچرخه سواری برای مفاصل راحت تر هستند.

استفاده از تمرینات تای چی هم روش خوبی برای تقویت عضلات اطراف مفاصل و افزایش دامنه حرکتی بدن است. هفته ای سه یا چهار بار ورزش، بهترین نتیجه را می‌‌دهد.

گرما/ سرما درمانی

قرار دادن کمپرس آب گرم و یا یخ روی مفاصل صدمه دیده، می‌‌تواند تورم و درد آنها را بکاهد.

استراحت

زمانی که مفاصل دردناک می‌‌شوند، بهترین کار استراحت است. استراحت می‌‌تواند از تورم مفاصل و همچنین درد بکاهد.

کاهش وزن

هر گرم از وزن بدن فرد بیمار کم شود، علایم ناشی از ورم مفاصل کمتر می‌‌شود و فرد احساس راحتی به ویژه در زانوها می‌‌کند.

در تحقیقی مشخص شده است که کاهش وزن حتی به اندازه 5 کیلوگرم می‌‌تواند از دردمفاصل زانو تا 50 درصد بکاهد.

مصرف مکمل

مصرف مکمل هایی مانند گلوکزامین و کندروایتین سولفات می‌‌تواند در درمان درد مفاصل موثر باشد.

کندروایتین سولفات، در بافت همبندی بدن به ویژه در غضروف وجود دارد و باعث استحکام آن می‌شود.

مکمل امگا3 نیز ویژگی ضد التهابی دارد و می‌‌تواند از تورم و در نتیجه درد بکاهد و جلوی پیشرفت بیماری را بگیرد.

برخی از عصاره های گیاهی، مانند آووکادو و سویا، نیز در درمان این بیماری موثر هستند. اسیدهای چرب امگا3 نیز در ماهی های چرب به وفور یافت می‌‌شود.

طب سوزنی

یکی دیگر از روش های درمان که در چین بسیار کاربرد دارد، طب سوزنی است. متخصص این درمان با فرو کردن سوزن به نقاط خاصی از بدن، از درد مفاصل می‌‌کاهد.

البته در این زمینه هنوز تحقیقات بسیاری در جریان است تا مفید بودن این روش در درمان دردهای مفاصل کاملا اثبات شود.

با اینحال محققان معتقدند انجام دادن طب سوزنی بهتر از انجام ندادن آن است.

ماساژ درمانی

8 هفته و هفته ای یک ساعت ماساژ می‌‌تواند از خشکی و سفتی بدن بکاهد و درد مفاصل را تا حد بسیاری درمان کند. با ماساژ درمانی، ماهیچه ها و گرفتگی های اطراف مفاصل نرم می‌‌شوند.

جریان خون در این نقاط روان تر شده و فرد احساس گرمی و آرامش می‌‌کند.

آب درمانی

این روش به نظر بی معنی می‌‌آید. اما تحقیقات نشان داده است که در درمان درد مفاصل بسیار موثر است. نوشیدن آب بسیار گرم یا آب حاوی مواد معدنی، از درد مفاصل می‌‌کاهد.

حمام کردن در آب پر از سولفور نیز نوعی درمان طبیعی برای این بیماری محسوب می‌‌شود.

زانوبند

استفاده از ابزارهای پزشکی می‌‌تواند از درد مفصلی بکاهد و استفاده از زانو بند استاندارد، توصیه می‌‌شود.

این وسیله به همترازی زانو و بهبود درد کمک می‌‌کند. زانوبند را می‌‌توان در داروخانه ها یافت، اما می‌‌توان با پزشک خود مشورت نمود تا نوع خاص آن را پیشنهاد کند.

تحریک الکتریکی عصب از راه پوست

با استفاده از دستگاه، عصب از راه پوست به شکل الکتریکی تحریک می‌‌شود و درد را از فرد مبتلا دور و روند پیشرفت بیماری را آهسته می‌‌کند.

تعویض مفصل

اگر درد فردی به شدت زیاد باشد و هیچ روشی برای او کارساز نباشد، می‌‌تواند از جراحی تعویض زانو استفاده کند.

پس از بررسی مفصل با اشعه  ایکس و یا انجام آرتروسکوپی، پزشک مفصل آسیب دیده را با مفصل مصنوعی از جنس پلاستیک، فلز و یا هر ترکیب دیگری عوض می‌‌کند. این مفصل مصنوعی تا 10 سال و یا بیشتر دوام می‌‌آورد.