دكتر یعقوب سالك‌زمانی؛ متخصص طب فیزیكی و توانبخشی
عضلات از بافت‌های اساسی برای فعالیت‌های ورزشی می‌باشند؛ به طوری كه حتی كوچك‌ترین آسیب آنها می‌تواند عملكرد ورزشكاران را به طور چشمگیری كاهش دهد. این آسیب‌ها می‌توانند به صورت حاد و یا مزمن باشند. با هر انقباض عضلانی مقداری تنشین در داخل عضله ایجاد می‌گردد كه میزان آن با میزان كشش عضله ارتباط دارد.
در واقع آسیب‌های حاد عضلانی، مانند پارگی، موقعی ایجاد می‌شود كه همزمان با انقباض عضلانی، كشش نیز در عضله به وجود آید. محل اتصال عضله به تاندون شایع‌ترین محلی است كه آسیب‌ها در آن اتفاق می افتد. میزان شدت آسیب بر حسب میزان پارگی عضله به سه درجه تقسیم می‌گردد. علاوه بر آسیب‌های حاد، ورزشكاران ممكن است از دردهای مزمن عضلانی نیز شكایت داشته باشند كه در چنین مواردی غیر از آسیب خود عضله، منشاء درد ممكن است ناشی از بافت‌های همبند اطراف عضله و یا حتی بافت‌های اسكار باشد.
از دردهای مزمن عضلانی می‌توان به طور عمده به دو مورد مهم، یعنی سندرم كمپارتمنت مزمن و آسیب‌های ناشی از فعالیت اكسانتریك اشاره كرد. گروه‌های عضلانی مختلف در داخل یك غلاف به صورت یك كمپارتمنت قرار می‌گیرند. طی فعالیت‌های شدید ورزشی به علت حجیم شدن عضلات و همچنین افزایش سیركولاسیون داخل كمپارتمنت، فشار داخل آن افزایش می‌یابد كه می‌تواند منجر به ایسكمی و درد شود. شكل دیگر دردهای مزمن عضلانی به صورت میكروتروماهاست و موقعی ایجاد می‌گردد كه انقباضات اكسانتریك تكراری در عضلاتی كه آمادگی چندانی ندارند ایجاد شود كه در چنین مواردی آسیب‌های میكروسكوپی در الیاف عضلانی ایجاد می‌گردد.
شكستگی‌های استرسی (stress fracture) از تشخیص‌های افتراقی مهم در درد ساق پای ورزشكاران (shin splints) است و می‌تواند در اثر انقباض‌های قوی و تكراری عضلات در اطراف استخوان باشد كه سبب اعمال فشارهای خم‌كننده با شدت كم ولی تكراری بر روی استخوان می‌گردد. با گذشت زمان، این عضلات قوی‌تر می‌شوند، ولی استخوان نمی‌تواند این افزایش قدرت عضلانی را تحمل كند و با تكرار استرس و فشارهایی كه بر استخوان وارد می‌شود، در آن شكستگی ایجاد می‌گردد.
در واقع، به دنبال استرس‌ها و فشارهای مكرر بر روی استخوان و یا به دنبال اختلال متابولیسم استخوان میكروتروما در استخوان ایجاد می‌شود كه در نهایت منجر به شكستگی می‌گردد. این شكستگی ابتدا به صورت یك درد مبهم بعد از ورزش بروز می‌كند، ولی در مراحل بعدی و پیشرفته‌تر حتی در پیاده‌روی معمولی نیز درد ایجاد می‌شود. این نوع آسیب‌ها در ورزشكاران فعال، به خصوص افرادی كه در ورزش‌های استقامتی مانند دو مسافت فعالیت می‌كنند، بیشتر دیده می‌شود. با پیشگیری مناسب، درمان و توانبخشی بموقع می‌توان چنین آسیب‌هایی را كنترل نمود تا ورزشكاران هر چه سریع‌تر به میادین ورزشی بازگردند.
