زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دكتر محمدكریم نعمت‌الهی؛ فوق تخصص چشم كودكان و استرابیسم

ملتحمه از یك بافت نرم و نازك و شفاف تشكیل شده و روی اسكلرا از ناحیه لمب قرنیه تا قسمت‌های داخلی پلك فوقانی و تحتانی را پوشش می‌دهد. كونژنكتیویت یكی از بیماری‌های شایع چشم است كه به ویژه در فصل تابستان و زمستان دیده می‌شود.

علت بیماری

شامل عفونت‌های میكروبی، ویروسی، آلرژیك، قارچی و انگلی می‌باشد كونژنكتیویت میكروبی به تعداد زیادی از باكتری‌ها می‌توانند ایجاد كونژنكتیویت كنند باكتری‌های مولد كونژنكتیویت حاد شامل: 

1- Neiseria gonorrhea

2- Neiseria meningitidis 

دو نمونه از عفونت‌های میكروبی حاد به وسیله میكروب دپیلوكوك پنومونی و میكروب هموفیلوس را جیتپوس به وجود می‌آیند كه در فصل سرما ایجاد كونژنكتیویت حاد می‌كند. اكثر كونژنكتیویت‌ها خود به خود و بدون درمان در طول یك تا دو هفته بهبودی پیدا می‌كنند؛

بجز كونژنكتیویت گونوكوكی كه باعث زخم و سوراخ شدن قرنیه و كوری می‌شود و نوع مننژیتی كه اگر درمان نشود منجر به مننژیت می‌گردد. كشت و اسمیر از ملتحمه كمك زیادی به تشخیص نوع میكروب و درمان آن می‌كند. این روش در عفونت‌های خفیف توصیه نمی‌شود ولی در تشخیص و درمان عفونت‌های مادرزادی و تشخیص عفونت‌های گونوكوكی ملتحمه از اهمیت خاصی برخوردار است. 

علائم بیماری

علائم كونژنكتیویت بستگی به نوع میكروب دارد، در كونژنكتیویت حاد شامل ترشحات چركی مخاطی، قرمزی چشم، اشكریزش، سوزش، احساس جسم خارجی و خونریزی زیر ملتحمه فوقانی است.در كونژنكتیویت گونوكوكی، علائم شدید و سریع با ترشح چركی غلیظ، كیموزیس تورم پلك، آدنوپاتی اطراف گوش، قرمزی چشم، اشكریزش و احساس جسم خارجی ظاهر می‌شود.

پیشگیری

به علت مسری بودن عفونت رعایت نكات بهداشتی، جدا كردن وسایل مورد استفاده، شستشوی مرتب دست‌ها با مواد ضدعفونی، عدم دستكاری چشم و ایزوله كردن بچه‌ها در مدارس و مهدكودك‌ها برای جلوگیری از سرایت به دیگران ضروری است.

درمان

اگرچه اكثر كونژنكتیویت‌ها خود به خود بهبودی پیدا می‌كنند، اما درمان صحیح طول دوره بیماری را كاهش می‌دهد، قطره سولفااستامید 20-10 درصد یك آنتی‌بیوتیك موضعی است كه بیشتر عفونت‌ها را از بین می‌برد.قطره جنتامایسین اگرچه طیف گسترده‌ای از عفونت‌ها را پوشش می‌دهد، اما به علت ایجاد حساسیت و توكسیستی و موثر نبودن بر روی سیزموكوكوس و استرپتركوك، توصیه نمی‌شود.

و تنها در موارد عفونت كونژنكتیوتی شدید كه ممكن است به علت پروتئوس و پسودومونا باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.و اما در درمان كونژنكتیویت گونوكوكی و مننژیتی درمان آنتی‌بیوتیك موضعی حتما همراه با درمان آنتی‌بیوتیك سیستمیك توصیه می‌شود.

عفونت‌های ویروسی

اكثر عفونت‌های ویروسی توسط آدنوویروس‌ها و پیكورناویروس و مولوسكوم ایجاد می‌شود. علائم این عفونت خفیف‌تر از نوع میكروبی و شامل قرمزی، ترشحات آبی، اشكریزش، احساس جسم خارجی، خونریزی زیر ملتحمه واكنش‌های فولیكولی زیر ملتحمه پلكی در بعضی مواقع كدورت‌های متعدد در سطح قرنیه و یا در زیر اپلی‌تلیوم قرنیه است كه می‌تواند جسمی ناآرام برای مدت چند هفته یا چند ماه ایجاد كند! 

درمان در این نوع عفونت معمولا نگهدارنده و شامل بهداشت مژه‌ها و تمیز كردن ترشحات چشم با درمان قطره اشك مصنوعی است و اگر عفونت میكروبی اضافه شود درمان آنتی بیوتیك موضعی توصیه می‌شود و در درمان كراتیت مزمن یعنی گرفتاری قرنیه از قطره‌های ضعیف كورتن استفاده می‌گردد.