زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

گفت‌وگو: رضا حسینمردی؛ عکس: حامد ریحانی طلب

در گفتگوی اختصاصی دنیای سلامت با دکتر رضا فکر آزاد، رییس انجمن علمی پزشکی لیزری ایران مطرح شد؛

* تکنولوژی لیزر در ذهن مردم محدود به امور پوست و زیبایی است

* لیزر کم‌توان برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات جسمی کاربرد دارد

* انجمن لیزر ایران دوره‌های آموزشی کار با لیزر را برگزار می‌کند 

* در دوره‌های پزشکی عمومی باید دانش لیزر بصورت درس آکادمیک تدریس شود

بهمن ماه 1345 در خانواد‌های متوسط اهل ارومیه متولد شدم.

پدرم بازنشسته ارتش بودند که به رحمت خدا رفتند و مادر مهربانم گه خانه‌دار هستند.

ما شش نفر خواهر و برادر هستیم. همسرم خانم دکتر کلهری دندانپزشک و متخصص پاتولوژی فک و دهان و صورت هستندو تنها پسرم سپهر که دانشجوی پزشکی دانشگاه تهران می‌باشد.

من علاقه فراوانی به علم پزشکی داشتم. بعد از دوران جنگ و جبهه در رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران پذیرفته و در سال 1376 دانش آموخته دانپزشکی عمومی شدم، سال 1382 تخصص جراحی لثه را در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به پایان رساندم و فلوشیپ لیزر را نیز سال 89-90 از دانشگاه آخن دریافت کردم؛ در سال 93 نیز فلوشیپ افتخاری کالج بین المللی دندانپزشکی (International (College of Dentistry-ICD از میشیگان آمریکا را به من اعطا کردند.

گوشه‌ای از افتخارات بنده به شرح ذیل می‌باشد:

* رتبه استاد تمام دانشگاه در تخصص جراحی لثه و ایمپلنت در دانشگاه علوم پزشکی ارتش

* 11 سال معاون پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ارتش تاکنون

* 6 سال رییس انجمن پزشکی لیزری ایران تاکنون

* نماینده ایران در چندین انجمن‌های جهانی لیزردر پزشکی و دندانپزشکی مربوط به کشور‌های مختلف دنیا

* اولین ایرانی و دبیر برد انجمن جهانی لیزرتراپی پزشکی

* عضو هیئت تحریریه 7 ژورنال معتبر بین‌المللی در حیطه لیزر و علوم پزشکی دنیا

* کسب رتبه‌‌های برتر در زمینه‌‌های مختلف لیزر در پزشکی و دندانپزشکی در بارسلون اسپانیا و دبی و کسب ده جایزه جشنواره‌های علمی چون رازی؛ هدایت و...

* ارائه سخنرانی‌‌ها و پوستر‌های گوناگون در حیطه دندانپزشکی و پزشکی در سطح کشور و کنگره‌های بین‌المللی

اولین مقاله من در سال 2001 در وین بصورت پوستر ارائه شد.

همیشه آرزوی من این بود که یک تیم ایرانی در چنین کنگره‌هایی حضور داشته باشد؛ این آرزو محقق شد و اکنون ما نه تن‌ها یک تیم ایرانی شناخته شده در سطح جهانی هستیم بلکه توانستیم در سال 2016 نهمین کنگره جهانی انجمن کاربردهای لیزر در دندانپزشکی (این کنگره هر دو سال در یک کشور جهان برگذار می‌گردد) را با وجود تحریم‌‌ها در تهران بصورت بین‌المللی برگزار نمائیم.

چند مورد کار در سطح فرهنگی و جهانی در انجمن پزشکی لیزری ایران انجام دادیم که در مطلب جشنواره جوان در همین مطلب به تفضیل آمده است.

آقای دکتر لطفاً بفرمایید رشته‌‌های مختلف چگونه و در چه حوزه‌هایی از لیزر بهره‌مند می‌شوند؟

لیزر‌های پزشکی در سه محور تشخیص، درمان و التیام کاربرد دارند.

لیزر‌های جراحی وظیفه تراش، کندن، بریدن و تخریب را به عهده دارند که در حوزه‌‌های مختلف چشم پزشکی، جراحی عمومی، پوست و دندانپزشکی از آن استفاده می‌شود.

به عنوان وسیلهای مانند چاقو برای برش بافت‌‌های مختلف بدن حتی سخت‌ترین بافت‌‌های بدن یعنی دندان و استخوان از لیزر استفاده می‌شود.

در چشم پزشکی جهت رفع عیوب انکساری با هدف حذف عینک یا در موارد آسیب‌های شبکیه در بیماران دیابتی (رتینوپاتی دیابتی) انقلابی بوجود آورده است.

در جراحی‌‌های لاپاروسکوپی لیزر در دست یک جراح با داشتن دانش استفاده از آن می‌تواند تحولی در جراحی‌‌های درون بین باشد. در جراحی‌‌های دستگاه گوارش، زنان، ریه و... کاربرد دارد.

در جراحی ارولوژی برای تراش پروستات بجای انجام برش‌‌ها و خونریزی‌‌های وسیع می‌توان از لیزر استفاده مناسب درمانی نمود. در درمان سنگ‌‌های کلیه و مثانه نیز از لیزر استفاده می‌شود.

می‌توان فیبروم داخل رحم را با لیزر لاپاروسکوپی به خوبی برداشت. برای درمان‌‌های ترمیمی و خشکی واژن در دوران یائسگی در تخصص زنان از لیزر مخصوص استفاده می‌شود.

برای نمونه‌برداری از بافت داخل ریه می‌توان با استفاده از برونکواسکوپی و لیزر با دقت و کمترین خونریزی اقدام کرد. به جهت ساختار ویژه بافت ریه برداشتن تومور یا نمونه بافت از آن دشوار است و بخیه زدن خیلی سخت می‌باشد، ولی با استفاده از لیزر بسیاری از این اقدامات آسان و کاربردی می‌گردد. (اولین جراحی را دکتر کیوان مقیسی جراح توراکس ایرانی در یورکشایر انگلیس با همین روش حدود سه دهه پیش انجام داده است).

در حوزه زیبایی برای جراحی رفع افتادگی پلک توسط جراحان پلاستیک یا برداشتن خال و زگیل یا همانژیوم یا ضایعات عروقی هم اکنون از لیزر در کلینیک‌ها توسط متخصصان پوست استفاده می‌شود.

جهت برداشتن هموروئید (بواسیر) و درمان شقاق (فیشر) و همچنین حذف چربیه های اضافی (لیزر لیپولیز) در حوزه جراحی عمومی، برای درمان واریس‌های عروقی، در جراحی مغز و اعصاب برای کاهش فشار روی نخاع (به دلیل فشار دیسک یا وجود لخته خون- هماتوم)، در جراحی‌‌های حنجره به منظور جداسازی ضایعات حنجره با دقت فراوان از تکنولوژی لیزر استفاده می‌گردد.

متخصصان با بهره‌گیری از طول موجی خاص از نوعی لیزر برای جوش دادن عصب با لیزر طبق دستورالعمل خاص و در حضور پروتئین آلبومین و... در کمتر از یک دقیقه دوسر عصب را را می‌توان جوش داد.

این تحقیق توسط محققین گروه ایرانی ما انجام شد و مقاله آن در ژورنالی معتبر در آمریکا چاپ شد.

نتایج این مطالعه حاکی از آن است که این جوشکاری عصبی در عصب سیاتیک موش (رت) با کمترین عارضه می‌تواند روشی مؤثر و کم تهاجمی در آینده برای جراحانی که در حیطه کاری خود نیاز به پیوند اعصاب آسیب دیده هستند؛ باشد. در حال حاضر تیم حاضر پیگیر فاز انسانی این طرح هستند.

همچنین در ادامه تحقیقات خوشبختانه تیم ما اولین بار در دنیا برای سرطان‌های حفره دهان با ادغام لیزر و فناوری نانو به نتایج مفید و اثربخشی دست یافت (با همکاری دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه ارتش در محیط آزمایشگاه این کار انجام شد).

با استفاده از نانو ذرات مخصوصی که با باند شدن به آنتی بادیه‌های خاصی تمایل به چسبیدن به یک سری مولوکول‌های چسبنده اطراف سلول‌های سرطانی دارد می‌توانیم پس از تابش لیزر و افزایش دمای بافت سرطانی موجب از بین رفتن بافت سرطانی به طور انتخابی بشویم در حالیکه سلول‌های اطراف کمترین آسیب را ببینند.

طی این کار دمای سلول‌های سرطانی تا 50 درجه می‌رسد و همین دما موجب حذف انتخابی و مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود.

بدین ترتیب به سلول‌های سالم آسیبی نمی‌رسد. این کار در سلول‌های سرطانی حفره دهان انجام شد و در جشنواره رازی به عنوان مقاله برتر برنده شد.

البته این کار روی سلول‌های سرطان سینه در آمریکا از سالهای پیش در حال انجام است (فوتو ترمال تراپی).

در درمان نازایی و لقاح خارج از رحم نیز لیزر کاربرد دارد. در برخی موارد نازایی، اسپرم‌‌ها قابلیت و قدرت اتصال و رساندن خود به تخمک و ورود به آنرا ندارند.

در محیط آزمایشگاه ما با چند پالس لیزر حفره‌‌های کوچکی در جدار تخمک ایجاد می‌کنیم تا دسترسی اسپرم به هسته تخمک و انجام فرایند لقاح به حداکثر خود رسیده و ممکن شود.

جالب این هست که باریکه‌های لیزر این توان را به محققین می‌دهد که در اندازه‌های بسیار ریز بتوان به کارهای ارزشمندی دست زد. از جمله این کارها در دانشگاه استنفورد روی سلول بافت پوششی انجام شد.

آن‌ها در یک محیط کشت سلولی با تابش باریکه لیزر میتوکندری سلول را بدون آسیب به سلول از بین می‌برند. این توانمندی در حال حاضر صرفاً باچاقوی لیزری امکان پذیر هست.

لیزر در ژنتیک نیز کاربرد پیدا کرده است؛ امروزه با لیزر می‌توان ساختار ژنی سلول موسوم به DNA را دستکاری کرد و با لیزر به حذف یا تصحیح بخشی از این ساختار برای رسیدن به اهداف خاص درمانی کمک رساند. حذف یک ژن و یا جوش یک ژن کاربرد مهم دیگری در دنیای لیزر است.

در کنار این کاربردهای جالب لیزر که بیشتر در بعد برش استفاده درمانی دارد یک وجهه دیگر درمان‌های لیزر در افزایش راندمان سلولی هست تحت عنوان لیزرهای کم‌توان که انرژی لازم برای سلول برای عملکرد مناسب را تأمین می‌کند.

تیم تحقیقاتی ما در بعد افزایش سرعت حرکت اسپرم‌های انسانی که اگرچه در سلامت ساختاری هستند ولی سرعت حرکت و لقاح را ندارند.

یک تحقیقی بعمل آوردیم که توانستیم با تابش لیزر با پارامترهای دقیق تنظیم شده بعد از 45 دقیقه سرعت این اسپرم‌ها را به سرعت طبیعی رسانده و استفاده‌های درمانی جدیدی را در فیلد لیزر در پزشکی پیش روی درمانگران نازایی قرار بدهید.

این تحقیق بر روی اسپرم‌های داوطلبین انسانی دچار مشکل فوق در ایران انجام شد (در کشورهای دیگر تا آن زمان بیشتر بر روی اسپرم‌های انسانی کار شده بود) و نتایج آن در یک ژورنال معتبر علمی چاپ شد. 

 آموزش و مهارت در کاربرد و گسترش لیزر در پزشکی چه میزان سرنوشت ساز است؟

مهارت و آموزش باید در همه عرصه‌ها نهادینه شود.

ذهنیت مردم باید با اطلاع رسانی تعدیل شود. موضوعاتی مانند نانو، سلول‌‌های بنیادین و ... باید بطور هدفمند و با آگاهی اطلاع رسانی شودکه متاسفانه در جامعه این روش‌ها به گونه‌ای اطلاع‌رسانی شده که گویا حلال همه مشکلات و بیماری‌‌ها هستند.

در خصوص لیزر هم بگونه‌ای در جامعه جا افتاده که لیزر یک اقدامی بهتر از روش‌های قدیمی است.

باید به مردم آموزش داد که اجازه بدهیم پزشکمان با سنجیدن محاسن و معایب نسبت به تجویز هر روش اقدام کند.

گاهی تقاضا‌های بی‌مورد باعث می‌شود که عده انگشت شماری نیز از این موقعیت استفاده کرده و کسب درآمد کنند یا بیمارانی دچار عوارض ناخواسته گردند.

عمل بینی با لیزر، درمان عارضه دیسک کمر با لیزر در یک جلسه؛ ترک سیگار با لیزر؛ انجام ایمپلنت در یک جلسه بدون درد و خونریزی و امسال اینگونه تبلیغات گاهی غلو و بزرگنمایی بی‌مورد است که پیامد‌های خوبی نخواهد داشت (البته ناگفته نماند تعدادمعدودی تحقیق در این فیلدها انجام شده است ولی هنوز فعالیتهای زیادی برای تحقیقات و عملیاتی شدن آنها نیازاست).

توصیه من به همکاران محترم و علاقه مند هم این است که افراد بر حسب علایق و انگیزه‌‌های درمانی نسبت به فراگیری دانش لیزر از مبادی علمی موثق اقدام کنند و اجازه ندهند که شرکت‌های وارد کننده دستگاه و تجهیزات که ناگزیر از تبلیغ سیستم‌های خود هستند؛ نسبت به آموزش و هدایت آنان اقدام کنند.

باید ابتدا آموزش صحیح و علمی دید و سپس نسبت به تهیه تجهیزات متناسب با توانمندی و آموزش فراگرفته اقدام کرد.

گاهی اوقات در اولین جلسات آموزشی از من می‌پرسند که کدام دستگاه را تهیه کنیم یا کدام لیزر را توصیه می‌کنید؟

من در پاسخ می‌گویم ابتدا رانندگی را یاد بگیرید و سپس نسبت به تهیه خودروی مناسب اقدام کنید.

این واقعیت یعنی همین موضوع. «تکنولوژی به یک درمانگر مهارت نمی‌دهد بلکه تکنولوژی می‌تواند یک فرد ماهر را توانمندتر سازد». 

چرا با وجود اینکه این فناوری سال‌هاست شناخته شده و کاربرد دارد ولی همچنان برای بیماران پرهزینه و گران است؟

چون لیزر جزو فناوری‌‌های سطح بالا است و ما نیز تحریم هستیم و مشکلات خاص خودمان را داریم.

در دو سال اخیر شرکت‌هایی که دستگاه‌های لیزر به ایران می‌فروختند دیگر اینکار را نمی‌کنند و همین مساله موجب افزایش قیمت خرید یا تعمیرات دستگاه‌های لیزر شده است، چون باید از کشور‌ها و شرکت‌های واسطه خریداری کنیم.

خدمات پس از فروش هم بدین ترتیب گران‌تر می‌شود.

 البته اقداماتی توسط دانشگاهیان و صنعتگران دانشگاهی کشور برای ساخت دستگاه لیزر بومی انجام شده ولی هنوز استقبال جدی از سوی پزشکان کشور برای استفاده از آن نشان داده نشده است.

هنوز آزمایش‌های بالینی کامل روی لیزر‌های ساخت کشور تکمیل نشده و دستگاه‌‌ها شکل و شمایل خوبی ندارند که باید به مرور مورد توجه قرار گرفته و رفع مشکل شوند.

یکسری از شرکت‌‌های خصوصی هم اسمبل کردن و سرهم کردن قطعات دستگاه لیزربا مشابه خارجی را در برنامه کاری خود دارند.

در حوزه تشخیصی نیز لیزر کاربرد دارد؟

 در زمینه تشخیص نیز امروزه تحولی در حوزه پزشکی رخ داده است. به عنوان مثال تکنیک "لیزر داپلر فلومتری" جهت مونیتورینگ و ارزیابی جریان خون کاربرد دارد.

برای مثال در موارد ضربه به دندان متاسفانه ابزاری برای اینکه متوجه شویم خونرسانی به بافت زنده دندان برقرار است یا خیر وجود ندارد ولی امروزه لیزر کمک فراوانی به ما کرده تا بوسیله تکنیک لیزر داپلر فلومتری پی به حیات دندان ضربه دیده برد. همین تکنیک می‌تواند در اسرع وقت از پیامد‌های از بین رفتن دندان جلوگیری کند.

این تکنیک با تاباندن لیزر و بازگشت طول موج جدیدتر با عنایت به برهمکنش لیزر با بافت دندانی و سلول‌های خونی داخل عروق رخ داده ومیزان فشار خون داخل بافت سخت دندان را نشان دهد.

تشخیص پوسیدگی دندان با لیزر نیز اکنون میسر شده است به گونه‌ای که لیزر را به دندان می‌تابانیم و بازگشت تغییر یافته این پرتو لیزر در داخل یک سیستم ارزیابی شده و نشان می‌دهد که چه نقاطی از دندان پوسیدگی دارد.

در موارد تشخیصی برای پی بردن به وجود بافت سرطانی با وارد کردن ماد‌ه‌ای حساس به نور در بدن و سپس تاباندن اشعه مخصوص لیزر می‌توان بافت‌‌های پر نورتر را که حاکی از سرطانی بودن است تشخیص داد (تکنیک فتوداینامیک دیاگنوزیس).

طیف سنجی یا اسپکتروسکوپی با لیزر هم امروزه کاربرد‌های جدیدی را پیش روی درمانگران قرار داده که با داشتن مقداری مو یا ناخن یا بزاق و حتی خون می‌توان به عنوان یک تست ازمایشگاهی به مشکلات بیماران یا غیر نرمال بودن هورمون‌ها یا فاکتورهای دیگر سلامتی دست یافت.

تکنیک دیگر غربالگری سرطان است؛ با استفاده از سانتریفیوژ و تخلیص بزاق دهان و همچنین سلول‌‌های مخاط دهان سپس جداسازی هسته آن و تاباندن نور سبز لیزر می‌توان به ابتلا فرد به سرطان دهان پی برد.

برای توضیح بیشتر و تریق اثرات تخریبی و تحریکی لیزرها در پزشکی، می‌توان ذره‌بین را بین نور خورشید گرفت و روی برگ یک گیاه و با نور متمرکز با شدت بالا سبب سوختن برگ گیاه شد (مانند لیزر جراحی) در آنسوی سکه ما می‌توانیم ذره‌بین را از مسیر نور برداشته و اجازه بدهیم نور خورشید با شدت کمی به گیاه بتابد و نهایتاً همانطورکه همه می‌دانیم عمل موجب فوتوسنتز در رنگدانه کلورفیل رخ خواهد داد. (لیزر با اثرات بیولوژیک و درمانی). 

لیزر چه اثراتی درمانی یا التیامی بر روی بافت‌‌های بدن می‌گذارد؟

به طور کلی اثرات تراپیوتیک یا التیامی لیزر شامل چهار اثر کلی است: اثرات متابولیک، اثرات ایمونولوژیک، اثرات ضد دردی، اثرات ضد التهاب.

جالب است لیزر درمانی در مسیر‌های مختلف درمانی می‌تواند مفید و فعال باشد. از یک سو با لیزر می‌توان موی زائد را از بین ببرد از سوی دیگر با لیزر کم‌‌توان و نور قرمز می‌توان به افزایش خونرسانی و کاهش ریزش مو کمک کرده وحتی باعث رویش مو از جوانه‌های مو گردید.

از لیزر در کاهش درد‌های عضلانی و مفصلی می‌توان استفاده کرد به گونه‌ای که تقریباً در بسیاری از روش‌‌های درمانی و توانبخشی عزیزان طب فیزیکی و توانبخشی و فیزیوتراپ‌ها از لیزر‌های کم توان بهره می‌برند.

در طب سوزنی نیز لیزر کاربرد‌های خود را دارد و بجای سوزن‌‌های طب سوزن می‌توان از لیزر استفاده کرده و حتی در بعضی موارد ترکیب این دو روش درمانی اثرات بیشتری را از خود نشان داده‌اند. (موسوم به لیزر اکوپانکچر)

لیزر‌های کم‌توان علاوه بر کاهش در‌های عضلانی مفصلی در برخی افراد مبتلا به آسم و بیماری‌های ریوی نیز کاربرد دارندو در مقاله‌ای در این شماره از مجله به تفضیل درباره آن صحبت شده است.

لیزر‌های داخل وریدی (داخل عروق) با هدف تاباندن فوتون‌‌ها به سلول‌‌های خونی امروزه پنجره جدیدی را به درمانگران لیزری گشوده است.

در کاهش درد بیماران سرطانی و بهبود فاکتورهای خونی و فعالیت سلولهای خونی و حتی عملکرد قلب موارد درمانی جدیدی محققین پیدا کرده‌اند.

این اقدام موجب نشاط، شادابی، شعف و ایجاد احوال بهتر در افراد می‌شود. این فرایند راندمان وعملکرد سلول‌‌ها را در بیماران افزایش می‌دهد (آی وی لیزر).

اخیراً لیزرهایی در دنیا روی کار آمده که همانند سولاریوم افراد زیر نور لیزر می‌خوابند و از اثرات سودمند لیزر بهره مند می‌گردند. یا لیزرهایی ساده طراحی شده‌اند برای کاربردهای خانگی که بیمار با توجه به توصیه‌های پزشک می‌تواند با زدن یک کلید در نواحی مربوطه به لیزر تراپی نواحی دردمند خود اقدام کند.

همچنین برای التیام زخم‌ها خصوصاً زخم‌های دیابتی و یا زخم بستر و کاهش درد‌های مفصلی و حتی در موارد شقاق مقعد از لیزر‌های کم توان و التیام بخش جهت افزایش جریان خون و بهبود فرایند ترمیم زخم می‌توان بهره برد مشکلات بیماران درگیر را کاهش داد.

در عرصه لیزرهای درمانی کم‌توان نیازی به مهارت درمانگر نداریم و بیشتر دانش فرد تعیین کننده هست تا با تشخیص درست بیماری و همچنین آگاهی از زبان سلولی بتوان به نتایج موثری دست یابد. این لیزر‌های کم‌توان عوارض خاصی ندارد مگر اینکه دوز بیش از حد استفاده شود. تجویز آنتی‌بیوتیک هم همینطور است، باید دوز مؤثر تجویز شود.

باید سواد لیزر پزشکی افراد بالا باشد تا بتوانند از دوز مناسب در افراد مناسب و به طور صحیح (که نیازمند طی دروه های معتبر در مراکز اموزشی چون انجمن پزشکی لیزری ایران و مراکز دانشگاهی دارد) جهت درمان درست استفاده کنند. امروزه نه تنها در زخم بستر و زخم‌‌های دیابتی به نتایج قابل توجهی دست یافتیم ولی حتی در بیماری‌های نوروساینس یا علوم اعصاب چون ام اس، افسردگی، سکته‌‌های مغزی ... مشغول مطالعه و کار هستیم. 

انجمن ایرانی و جهانی لیزر چه فعالیتی می‌کند؟

انجمن جهانی لیزر حدود سه دهه است که تأسیس شده و هر دوسال یکبار در یکی از کشور‌های جهان کنگره برگزار می‌کند.

ایران از سال 2006 نمایند‌ه‌ای در این انجمن دارد. بنده افتخار دارم که از همان سال نماینده ایران در این انجمن جهانی باشم.

تیم پزشکی ایران اولین بار درکنگره قبرس همراه انجمن جهانی شد. همان سال از نظر تعداد مقاله رتبه دوم کسب کردیم.

در کنگره سال 2016 در برزیل و در انتخابات کلی بنده افتخار پید ا کردم به عنوان دبیر انجمن جهانی لیزر برای مدت 4 سال تا سال 2020 انتخاب شوم تا به همراه 4 عضو دیگر که از کشورهای امریکا؛ فرانسه؛ آفریقای جنوبی و نروژ جهت تعالی دانش لیزرهای کم توان در سطح جهانی فعالیت بکنیم.

کنگره جهانی سال 2020 در آرلینگتون واشینگتن در آمریکا برگزار خواهد شد و من امیدوارم طبق سال‌های گذشته همراه تیم ایرانی بتوانیم توانمندی محققین ایرانی را نشان دهیم و سهمی در راه اعتلای این دانش در تاریخ علم جهان داشته باشیم.

دیدگاه ما در مقابل افرادی که نگران آموزش لیزر به بعضی گروه‌های پزشکان هستند این است که ما معتقدیم آموزش تکنولوژی‌های نوین حق هر پزشکی است البته با رعایت محدودیت‌ها.

اکنون بیش از 5‌هزار دستگاه لیزر پوست در کشور داریم که به ازای آن حدود هزار نفر متخصص پوست در کشور مشغول طبابت‌اند. پس بقیه دستگاه‌‌ها کجاست؟

بی شک در مطب پزشکان عمومی یا محلی دیگر است. اگر این افراد آموزش ببینند کار کنند بهتر است یا بدون دانش دست به اقدامات درمانی بزنند؟ اصلاً تمایل ندارم بحث صنفی را در این گفتمان علمی باز کنم که درد دل زیاد است و نمی‌خواهم خاطر خوانندگان مجله معتبر شما را مکدر نمایم.

بیشتر درددل یک معلم دانشگاه بود. باید اینگونه مسائل را با حضور متولیان و انجمن‌های همه گروه‌های درگیر بررسی و با گفتمان حل کردو من مسلم میدانم با روشن بینی که سراغ دارم در آینده نزدیک برطرف خواهد شد.

شایان ذکر است انجمن هر ساله اقدام به برگزاری کنگره سراسری پزشکی لیزر در تمامی رشته‌های پزشکی می‌نماید که سخنرانان معتبری از رشته‌های مختلف اقدام به ارائه آخرین یافته‌های علمی کرده و به بحث و تبادل نظر می‌پردازند. امسال نیز همچون سالهای گذشته از 20 الی 21 آذرماه به مدت سه روز اقدام به برگزاری دوازدهمین کنگره خود خواهد کرد. که جهت اطلاعات بیشتر علاقه مندان می‌توانند به وبسایت انجمن مراجعه نمایند (www.irmla.ir)

ما در انجمن دوره 10 روز‌ه‌ای با عنوان آموزش لیزر در پزشکی داریم و کاربرد لیزر در همه حوزه‌‌ها و تخصص‌‌ها را در آن دوره مورد توجه قرار می‌دهیم و یک بینش و نگرش علمی و نو در آنها ایجاد می‌کنیم.

جالب این است که شرکت کنندگان اکثریت مواقع به جهت علاقه مندی‌های زیبایی به کلاس‌ها مراجعه می‌کنند ولی با دنیای گسترده دانش لیزر در پزشکی روبرو شده و با کاربردهای جدید آن علاقه‌مند شده و حتی در حیطه کاریشان بعداً دنبال می‌کنند. اینکه لیزر را صرفاً در حوزه زیبایی ببینیم و در این مسیر خلاصه شود  ظلم به دانش لیزر است، دنیای لیزر بسیار گسترده است.

متاسفانه ما در کشورمان لیزر را با موضوع رفع مو‌های زائد و برداشتن خال و... حقیر کردیم.

بسیار جالب هست که عنوان کنم امروزه لیزر حتی به بیماران سرطانی هم خدمات فراوانی ارائه کرده.

در موارد پیشگیری و ترمیم زخم‌‌های دهانی بیماران سرطانی پس از شیمی درمانی امید‌های ارزند‌ه‌ای ایجاد شده است و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشیده است در حالیکه نه تنها عمده مردم بلکه بعضی از همکاران نیز وحشت دارند و تصور می‌کنند که لیزر سرطان‌زا است ولی اینطور نبوده و باشرایط و پارامترهای بکار رفته در درمان‌های پزشکی لیزر همانقدر شانس ایجاد سرطان وجود دارد که قدم زدن زیر آفتاب در خیابان می‌تواند داشته باشد.

تکنولوژی مشکل ندارد و اگر مشکلی وجود دارد به دانش استفاده کنندگان آن مربوط می‌شود که حاکی از کمبود آموزش و آگاهی است.

اگر آموزش نباشد ما با مشکلات فراوان مواجه می‌شویم. نکته اصلی این است که متاسفانه آموزش در عرصه لیزر در دانشگاه‌های ما مغفول مانده است.

بنده به شخصه و به همراه چندین علاقه من این حوزه خیلی تلاش کردیم که لیزر را به عنوان یک واحد آموزشی در کتب درسی دانشگاه وارد کنیم.

خوشبختانه با تلاش زیاد چند سال پیش علیرغم مخالفت‌های زیاد در رشته دندانپزشکی واحد درسی با عنوان لیزر در دندانپزشکی را وارد کوریکولوم آموزشی دانشکده‌ها کردیم.

اگرچه به عنوان دو واحد اختیاری در نظرگرفته شده است ولی اکثر دانشکده‌ها به آن اقبال نشان داده و حتی مراکز تحقیقاتی راه اندازی کرده‌اند.

بنده و همکارانم خیلی علاقه داریم و سعی فراوان کردیم تا واحددرسی لیزر را در دوره عمومی پزشکی نیز به عنوان واحد درسی وارد کنیم ولی متاسفانه میسر نشده است.

از همین تریبون استفاده کرده و آمادگی انجمن لیزر راجهت همکاری برای میسر شدن این موضوع با دبیرخانه شورای آموزش پزشکی یا هر ارگان مسئول آموزش دیگری را اعلام می‌کنم.

جالب است با وجود طیف گسترده کاربرد لیزر در طب، طی مدت دوره هفت ساله آموزش پزشکی فقط چهار صفحه در کتاب فیزیک پزشکی پیرامون لیزر به زبان ساده پرداخته می‌شود.

انجمن لیزر همیشه آمادگی همکاری‌های تحقیقاتی و آموزشی با تمامی مراکز علمی و دانشگاهی سراسر کشور را نیز در دستور کار خود داشته و خواهد داشت.

علم و تکنولوژی لیزر وارد عرصه علم جهانی و همچنین کشور عزیزمان ایران شده و اکنون در اختیار پزشکان و مردم است و چه بخواهیم و چه نخواهیم طب آن بسیار فراگیر شده و خواهد شد و نمی‌توانیم چشم بر روی آن ببندیم.

لذا شایسته است مراکز آکادمیک و علمی بدون تعصب درب‌های خود را به روی آن بگشایند و مسئولین طرحی نوبرای آینده این علم فراگیر داشته باشند.

آرزوی همه فعالان عرصه سلامت این است که همه فن‌آوری نوین به طور صحیح و اخلاقی در خدمت کاربران و استفاده کنندگان آن باشد.

این دانش نیاز به توجه بیشتر و همه جانبه دارد.