زهرا جمشیدی؛ كارشناس تغذیه و رژیم درمانی
بوی بد دهان یا‌هالیتوز چیزی نیست که بتوان از آن براحتی گذشت. قطعاً افراد نزدیک به شما با این نظر موافق هستند. آیا بوی بد دهان از بهداشت ضعیف دهان و دندان نشات می‌گیرد و یا مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای وجود دارد، یا تنها به دلیل استفاده زیاد موادی بودار مانند سیر به میزان فراوان در غذاها است؟ فارغ از علت ایجاد کننده‌هالیتوز، شما می‌توانید گام‌هایـی در جهـــت پیشــــگیری و درمان‌هالیتوز بردارید؛ روش‌هایی به اشکال خانگی و با کمک پزشک یا دندانپزشک.
موادغذایی و نوشیدنی ها
آنچه شما می‌خورید و می‌آشامید می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. مواد غذایی به درون جریان خون شما جذب می‌شوند و به سمت شش‌ها حرکت می‌کتند و هوایی که شما بیرون می‌دهید را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مسواک زدن و استفاده از دهان شویه‌ها می‌تواند به طور مختصر بوی بد را پنهان کند. اما هالیتوز تا زمان وجود ماده غذایی ایجاد کننده بوی بد در بدن، تداوم خواهد داشت. معمول‌ترین مواد غذایی ایجاد کننده هالیتوز عبارتند از:
پیاز
سیر
پنیر
گوشت دودی شده
برخی ادویه‌ها
آب پرتقال یا سودا
همچنین افرادی که تحت رژیم‌های نادرستی قرار دارند و برای مدت طولانی دریافت غذایی ندارند، بدین معنا که تکرر مصرف ندارند نیز هالیتوز را تجربه خواهند کرد.
خشکی دهان
بزاق برای پاک کردن دهان مورد نیاز است. چنانچه بزاق کافی وجود نداشته باشد منجر به خشکی دهان شده می‌شود که به راحتی منتهی به بوی بد دهان خواهد شد.
بهداشت ضعیف دندانی
زمانیکه فرد به طور کامل دندان‌ها، لثه‌ها، و زبان خود را روزانه تمیز نکند، بوی بد دهان از خرده‌های باقی مانده مواد غذایی فاسد شده و رشد باکتری‌ها در دهان منتج خواهد شد. التهاب و آماس لثه‌ها حاصل از بهداشت ضعیف دندانی نیز می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود.
بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با سلامتی
گاهی اوقات بوی بد دهان می‌تواند سیگنالی از یک مشکل یا بیماری بزرگتر باشد، مانند:
عفونت سینوس‌ها
عفونت مزمن ریوی
بیماری کلیوی یا کبدی
بیماری‌های معدی روده‌ای
دیابت
پیشگیری و درمان بوی بد دهان
راهکارهای ساده‌ای برای رهایی از بوی بد دهان وجود دارد:
آنچه می‌خورید و می‌آَشامید را تغییر دهید. لیستی از مواد غذایی دریافتی خود تهیه کنید و سعی کنید که:
از مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که منجر به بوی بد دهان می‌شوند اجتناب کنید.
میوه و سبزیجات بیشتری بخورید و کمتر از گوشت قرمز استفاده کنید.
آب بیشتری بنوشید.
چنانچه دچار خشکی دهان می‌شوید، آدامس بدون قند نعنایی بجویید.
از استعمال دخانیات اجتناب نمایید.
حداقل دو بار در روز دندان‌ها، لثه‌ها، و زبان خود را با خمیر دندان حاوی فلوراید شسته و اطمینان حاصل کنید که حین تمیز کردن دهان، سطوح داخلی دندان‌ها و لثه‌ها نیز فراموش نشوند.
حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
در صورت استفاده از دندان مصنوعی، قبل از خواب آن را در آورده و با برس یا مسواک آنرا پاک کرده و در طول شب در محلول ضد عفونی مخصوص قرار دهید.
طبق راهنمایی‌های دندانپزشک‌تان سیم یا نگهدارنده‌های دندانی خود را تمیز نگه دارید.
دهان شویه‌های معمول اثر طولانی بر بوی بد دهان ندارند. اما چنانچه از دهان شویه‌ای استفاده میکنید حداقل به مدت 30 ثانیه آن را در دهان نگه دارید. سعی کنید از انواع آنتی باکتریال آن استفاده کنید (محلو‌های شتسشوی دهانی حاوی فلوراید نیز موجود است). با توجه به توصیه‌های انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA)، چنین محلول‌هایی باکتری‌های ایجاد کننده پلاک و بیماری‌های لثه‌ای را کاهش می‌دهند.
مراجعه به دندانپزشك
حداقل 2 بار در سال برای چکاپ‌های منظم و پاک کردن تخصصی به دندانپزشک خود مراجعه کنید. دندانپزشک می‌تواند برخی علل بوی بد دهان را تشخیص داده و درمان کند مانند بیماری‌های لثه.
از دندانپزشک خود در رابطه با راه حل‌های احتمالی هالیتوز راهنمایی بگیرید. به عنوان مثال دندانپزشک‌تان جهت خشکی دهان بزاق مصنوعی را پیشنهاد خواهد کرد. پیش از خرید و استفاده از هر نوع محصول درمانی هالیتوز یا کیت‌های کنترل کننده بوی بد دهان، حتماً با دندانپزشک خود مشورت نمایید.
چنانچه تغییرات انجام شده به کاهش بوی بد دهان کمکی نکنند، دندانپزشک فرد را به یک پزشک ارجاع خواهد داد تا بیماری‌های احتمالی ایجاد کننده بوی بد دهان بررسی و ارزیابی شوند. در صورت مصرف دارو، لیست داروهای دریافتی‌تان را با پزشک‌تان در میان بگذارید تا احتمال ایجاد عارضه جانبی بوی بد دهان ناشی از داروهای مصرفی بررسی شود. در آخر اینکه چنانچه استعمال دخانیات دارید از پزشک خود در رابطه با راهکارهایی در جهت ترک آن کمک بگیرید.
