دکتر محمدرضا صفری نژاد؛ جراح و متخصص ارولوژی، استاد دانشگاه، رئیس انجمن علمی سلامت خانواده ایران
دیابت یک بیماری خطیر است که در آن بدن شما نمی‌تواند قند مصرف‌شده را جهت تولید انرژی بسوزاند. سالانه در آمریکا 200 هزار نفر به علت دیابت می‌میرند.
دیابت شایع‌ترین علت بیماری‌های قلبی عروقی، سکته‌ها، نارسائی کلیه، کوری و قطع اندام می‌باشد.
بیماران دیابتی دو برابر افراد عادی مبتلابه بیماری قلبی شده و دو برابر افراد عادی از بیماری قلبی فوت می‌کنند.
هر چیزی که ما می‌خوریم در دستگاه گوارش هضم شده و سرانجام تبدیل به مولکول قند یا همان گلوکز می‌شود.
در بدن ما هورمونی وجود دارد بنام انسولین که قفل سلول‌ها را بازکرده و سبب می‌شود که گلوکز وارد سلول شده و به مصرف انرژی برسد.
دیابت وقتی حادث می‌شود که در بدن ما انسولین کافی برای واردکردن گلوکز به داخل سلول‌ها وجود نداشته باشد.
این سبب می‌شود که گلوکز در خون تجمع بیابد و در اصطلاح می گوییم که قند خون افزایش پیداکرده است. به‌طورکلی دو نوع بیماری قند یا دیابت وجود دارد:
* نوع یک که در آن بدن یا انسولین تولید نمی‌کند و یا اینکه انسولین کم تولید می‌کند.
فقط 10-5 درصد دیابت‌ها از نوع یک هستند و بیشتر در کودکان دیده می‌شود. در این نوع، بیمار باید روزانه انسولین تزریق کند.
* نوع دو که در آن بدن مقداری انسولین می‌کند ولی سلول‌ها به انسولین پاسخ نمی‌دهند. در حدود 95-90 درصد دیابت از نوع دو می‌باشد.
این نوع دیابت بیشتر در مردان بالای 40 سال که چاق هستند دیده می‌شود.
میلیون‌ها نفر از مردم در سرتاسر دنیا مبتلابه دیابت نوع دو هستند ولی از وجود آن خبر ندارند.
تشخیص دیابت
دیابت نوع یک را اغلب می‌توان در عرض چند روز یا چند هفته تشخیص داد چون علائم آن شدید هستند.
این علائم عبارتند از:
* تکرر ادرار که در آن حجم ادرار زیاد شده است. بیمار هر بار که ادرار می‌کند مقادیر زیادی ادرار دفع می‌کند.
* خشکی دهان و تشنگی بیش‌ازحد
* احساس ناگهانی خستگی
* کاهش وزن بدون دلیل
* تاری دید
دیابت نوع 2 به آهستگی ایجادشده و علائم کمتری نیز ایجاد می‌کند. معمولاً هنگام تشخیص دیابت نوع 2، به‌طور متوسط 5 سال از ابتلا به این بیماری می‌گذرد.
در شروع، علائم شبیه دیابت نوع 1 می‌باشد ولی چون به آهستگی ایجاد می‌شود معمولاً توجه بیمار را به خود جلب نمی‌کند.
سایر علائم دیابت نوع 2 عبارتند از:
* احساس سوزش و مورمور شدن در دست‌ها و پاها
* تأخیر در التیام زخم‌ها و بریدگی‌ها
* عفونت‌های ادراری
* ناتوانی جنسی
چون تشخیص علائم دیابت نوع 2 خیلی مشکل است، معمولاً این بیماری در آزمایش‌ها چک آپ و یا دوره‌ای تشخیص داده می‌شوند.
درصد قابل‌ملاحظه‌ای از مردان که به علت ناتوانی جنسی مراجعه می‌کنند، پس آر بررسی مشخص می‌شود که دارای بیماری دیابت نوع 2 هستند که از وجود آن مطلع نبوده‌اند.
گاها قند خون بیمار بالا است ولی هنوز معیارهای دیابت را ندارد که به آن حالت پیش-دیابت می‌گویند.
سرانجام درصد قابل‌ملاحظه‌ای از این بیماران مبتلابه دیابت خواهند شد.
عوامل خطرساز برای دیابت
* سن بالاتر از 45 سال
* چاقی به‌ویژه چاقی شکمی
* داشتن والدین، برادر یا خواهر مبتلابه دیابت
* ورزش کمتر از دو بار در هفته
* بالا بودن فشارخون و چربی خون
