دکتر محمدرضا صفری نژاد؛ جراح و متخصص ارولوژی، استاد دانشگاه، رئیس انجمن علمی سلامت خانواده ایران
در طول زندگی تقریباً نصف مردان مبتلابه یک نوع سرطان خواهند شد. سرطان میتواند هر فردی را در هر سنی گرفتار سازد ولی بالاتر از 55 سال شیوع آن بیشتر است.
جنبه غمانگیز این موضوع این است که بسیاری از سرطانها و مرگ ناشی از آنها قابلپیشگیری هستند.
حداقل یکسوم مرگهای ناشی از سرطان به علت سیگار کشیدن هستند و یکسوم دیگر ناشی از رژیم غذائی نامناسب و عدم ورزش میباشند.
مردانی که دارای یکی از فاکتورهای زیر میباشند، خطر ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است:
* استفاده از هر نوع تنباکو
* داشتن سابقه فامیلی سرطان
* داشتن سابقه یک سرطان درگذشته
* سن بیش از 55 سال
* ورزش کم یا هیچ
* رژیم غذائی پرچرب و کم فیبر
تشخیص زودرس
تشخیص بهموقع سرطانها دارای اهمیت زیادی است.
شما اگر ندانید که سرطان سبب بروز چه علائمی میشود، نمیتوانید آن را تشخیص دهید.
بسیاری از این علائم توسط سایر بیماریهای خوشخیم نیز ایجاد میشوند، ولی باید شما به پزشک خود اطلاع دهید تا بررسیهای لازم انجام شوند.
این علائم هشداردهنده عباتند از:
* وجود یک توده که شما بتوانید آن را از روی پوست لمس کنید. مثلاً یک توده در ناحیه شکم یا یک توده در بیضه.
* یک زخمی که خوب نمیشود (التیام پیدا نمیکند)
* تغییر اندازه، رنگ و شکل یک زگیل یا خال پوستی
* وجود خون در ادرار، مدفوع یا بزاق
* سرفه، گرفتگی صدا، زخم در گلو و یا مشکل در عمل بلع
* درد مداوم پشت
* کاهش وزن بدون دلیل
* وجود درد بدون دلیل
* احساس فشار و حساسیت در ناحیه قفسه سینه
* خونریزی غیرطبیعی از نقاط مختلف بدن مثل لثهها و بینی
* تهوع مزمن
* تبی که بیش از چند روز طول بکشد.
اقداماتی که مردان جهت کاهش خطر سرطانها میتوانند انجام دهند:
* سیگار نکشید. نود درصد علت سرطانهای ریه، سیگار است.
* زیاد در معرض نور خورشید قرار نگیرید. مابین 10 صبح تا 3 بعدازظهر سعی کنید در محل سرپوشیده باشید.
هر موقع میخواهید در معرض نور خورشید قرار گیرید از کرمهای محافظتکننده با SPF بیش از 25 استفاده نمایید.
* از چربی کمتر و از مواد غذائی پر فیبر و مقادیر زیادی میوه و سبزیها استفاده نمایید.
* از مواد غذائی بوداده شده، نمکزده شده و دارای نیترات فراوان کمتر استفاده کنید
* از تماس با PVC، قطران و مواد شیمیائی اجتناب کنید.
* از اشعه ایکس اجتناب کنید
* مدتی را صرف بدن خود کنید و به دنبال تغییرات احتمالی در بدن باشید.
* تستهای غربالگری مناسب سن خود را انجام دهید.
سرطان بیضه
سرطان بیضه شایعترین سرطان در مردان 35-25 سالگی است. بنابراین آن شایعترین سرطان در پدران جوان میباشد.
سرطان بیضه دارای سه خصوصیت اصلی است: بهسرعت منتشر میشود، اگر بهموقع تشخیص داده شود بهطور کامل قابلدرمان است و چون بیضهها در دسترس هستند خود فرد بهراحتی میتواند هرگونه توده را داخل بیضهها تشخیص دهد.
عوامل زیر خطر ابتلا به سرطان بیضه در مردان را زیاد میکنند:
* سن. بیشتر در مردان 35-15 ساله دیده میشود ولی میتواند هر سنی را گرفتار نماید.
* بیضه نزول نکرده. اگر مردی دارای سابقه بیضه نزول نکرده است، خطر سرطان بیضه در او بشدت بالا میرود و باید بهدقت تحت نظر باشد
* سفیدپوستان دو برابر سیاهپوستان مبتلابه سرطان بیضه میشوند.
* رژیم غذائی. بررسیهای اخیر نشان دادهاند که مصرف بیشازاندازه پنیر و سایر فراوردههای لبنی خطر سرطان بیضه را زیاد میکند.
تشخیص زودرس
تشخیص زودرس سرطان بیضه اهمیت خیلی زیادی دارد چون یک بیماری بالقوه کشنده بهراحتی درمان میشود.
توصیه میکنند که تمامی مردان یاد بگیرند که از سن 15 سالگی همه ماهه بیضههای خود را معاینه کرده و هر نوع تغییر، بخصوص وجود توده را به پزشک معالج خود اطلاع دهند.