دکتر سید ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی
اورلیستات (Orlistat) با نام تجاری زنیكال Xenical از جمله داروهای كمك لاغری است كه با مهار كردن آنزیم لیپاز كه از غده پانكراس یا لوزالمعده ترشح شده و باعث هضم و جذب چربی میشود، از جذب 30 درصد از چربیهای غذای مصرفی جلوگیری كرده به عبارتی این دارو باعث دفع حدود 180 كیلوكالری در روز میشود و بدینترتیب همراه با رژیم غذایی توصیه شده به روند كاهش وزن سرعت میبخشد.
جهت سرعت بخشیدن به كاهش وزن، رژیم گیرندگان به موازات تنظیم و تجویز رژیم مناسب، روزانه 3 عدد كپسول 120 میلیگرم زینكال xenical در صبحانه، ناهار، شام همراه غذای مصرفی كه دارای چربی كمی است مصرف میكنند.
باید توجه مصرفكنندگان را به این مسأله جلب كرد كه فردی كه شروع به مصرف این دارو میكند، باید كماكان به تداوم مصرف آن ادامه دهد چون با قطع دارو مجددا انباشتگی چربیها آغاز میشود.
بهتر است این دارو با آب خورده شود. چربی رژیم غذایی باید به كمتر از 30 درصد از كل انرژی دریافتی محدود شود.
نكات قابل توجه هنگام مصرف اورلیستات
1- در صورت حساسیت به دارو حتما با پزشك خود مشورت كنید.
2- این دارو برای چاقی ناشی از تغذیه میباشد و اگر چاقی به علت بیماریهای خاص مثل كم كاری تیروئید، اختلالات هیپوفیز و سایر اختلالات هورمونی باشد، موثر نمیباشد.
3- این دارو بر اشتها اثری نداشته و سبب كاهش اشتها نمیگردد.
4- مصرف اورلیستات در شرایط معمولی برای مدت حداكثر 12 ماه مجاز میباشد.
5- این دارو سبب كاهش جذب ویتامینهای محلول در چربی و بتاكاروتن نیز میگردد.
بنابراین در هنگام درمان باید یك مكمل مولتی ویتامین كه شامل ویتامینهای A، D، E، K و بتاكاروتن باشد، خورده شود.
این مولتی ویتامین میتواند به صورت یك بار در روز و حداقل دو ساعت قبل یا بعد از مصرف دارو خورده شود. بهترین زمان خوردن مولتی ویتامین هنگام خواب است.
6- این دارو با برخی از داروها مثل رقیقكنندههای خون (وارفارین) و یا داروهای ضدسرطان مثل سیكلوسپورین و یا برخی داروهای ضددیابت مثل متفورمین یا انسولین تداخل دارد و سبب كاهش اثر آنها میشود.
پس حتما در صورت مصرف داروهای فوق با متخصص تغذیه و پزشك خود مشورت نمایید.
7- در موارد سابقه بیاشتهایی عصبی، بیماریهای كیسه صفرا و كلیه، بیماریهای تیروئید، دیابت و یا سوء تغذیه باید با احتیاط مصرف شود و میبایستی حتما بنا به صلاحدید متخصصین تجویز گردیده باشد.
8- در صورت حاملگی و یا شیردهی منع مصرف دارد.
9- كاهش وزن طی دو هفته شروع میشود و از 6 ماه تا 12 ماه ادامه مییابد.
عوارض جانبی مصرف اورلیستات
عوارض جانبی اورلیستات بیشتر در روزهای اول درمان رایج است.
چربیهای تجزیه و جذب نشده باعث مدفوع پرچرب شده و بوی بسیار زنندهای ایجاد میكند كه با میزان چربی موجود در غذاهای مصرف شده در ارتباط است.
همچنین مهمترین و شایعترین عارضه جانبی اورلیستات، تغییر در عادات حركات روده و اجابت مزاج (اسهال) است.
از عوارض دیگر میتوان به بیاختیاری و تكرر مدفوع و جمع شدن گاز در روده و دردهای شكمی، اختلالات عادات ماهانه، سردردهای شدید، سندرم شبه آنفلوآنزا و عفونت دستگاه تنفسی فوقانی اشاره كرد.
در صورتی كه عوارض زیر ایجاد شد میبایستی فوراً مصرف دارو قطع شود و با پزشك خود مشورت نمایید:
خارش، قرمزی پوست، كهیر یا جوشهای غیرعادی، تورم پوست، درد قفسه سینه، اشكالات تنفسی و تب