زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه

اثر ویتامین‌ها ممكن است با دریافت برخی مواد مغذی دیگر افزایش و یا کاهش یابد.

این بدان علت است كه برخی ویتامین‌ها به شكل اولیه خود به راحتی در بدن جذب نمی‌شوند و برای جذب و اثر بیشتر باید همراه با سایر ویتامین‌هایی كه به روند جذب آنها كمك می‌كنند، مصرف شوند.

از طرف دیگر مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌تواند باعث كاهش جذب ویتامین‌ها در بدن شوند. در  این قسمت اشاره مختصری به برخی از اثرات متقابل ویتامین‌ها می‌شود:

* ویتامین A: دریافت مقادیر كافی ویتامین C و E به حفظ سطح ویتامین A در بدن كمك می‌كند.

مصرف زیاد الكل باعث تجزیه ویتامین A  می‌گردد. از طرف دیگر، دریافت زیاد مس، آهن و منگنز می‌تواند ویتامین A را اكسیده نماید و در نتیجه باعث كاهش ذخایر آن گردد.

* بتاكاروتن پیش ساز ویتامین A: چنانچه همراه با چربی‌ها مصرف شود در بالاترین حد جذب می‌شود.

برای مثال مصرف مقادیر كمی روغن زیتون همراه با سالاد باعث افزایش جذب كاروتن موجود در هویج رنده شده موجود در سالاد می‌گردد.

* ویتامین B كمپلكس: مصرف زیاد قهوه به علت وجود كافئین میتواند باعث دفع سریعتر ویتامین‌های محلول در آب گردد. داروهای ضد بارداری نیز باعث كاهش سطح ویتامین‌های گروه B می‌گردند.

* ویتامین B12: دریافت كافی فولات و اسید آمینه متیونین به حفظ این ویتامین كمك می‌كند.

* فولات: گنجاندن مقادیر كافی فولات در رژیم غذایی به حفظ ذخایر آهن در بدن كمك می‌كند.

* ویتامین D: دریافت مقادیر زیاد آهن، مس و منگنز قادر به اكسیداسیون ویتامین D و در نتیجه افزایش خطر كمبود ویتامین D است.

* ویتامین E: دریافت كافی ویتامین C و سلنیوم به حفظ سطح این ویتامین در بدن کمک می‌کند. اما دریافت زیاد مس، آهن و منگنز می‌تواند ویتامین E را اكسیده نماید و در نتیجه باعث كاهش ذخایر آن گردد.

مصرف چه میزان کلسیم و فسفر مناسب است؟

فسفر به جذب كلسیم توسط استخوان كمك میكند. در عین حال  باید توجه نمود كه دریافت بیش ازاندازه آن نیز باعث تاخیر نشست كلسیم در استخوان و از دست دادن املاح استخوانی می‌شود.

نسبت 1به 4 فسفر به كلسیم به راحتی در یک رژیم متعادل و سالم غذایی كه حاوی انواع محصولات لبنی، مغزدانه‌ها، سبزیجات، میوه‌ها، غذاهای نشاسته‌ای و پروتئینی باشد تامین می‌شود. 

رژیم‌های غذایی که حاوی مقادیر زیاد غذاهای فرآوری شده نظیر كنسرو گوشت، پنیر فرآوری شده، سس‌ها، سوپ‌های آماده و به ویژه نوشیدنی‌های کولا دار باشند باعث دریافت بیش از حد فسفر می‌شوند.

چه زمانی نباید مكمل‌ها را مصرف نمود؟

برخی مكمل‌های غذایی ممکن است با داروهای تجویز شده برای بیماران تداخل داشته باشند.

ضمنا، اثر بخشی برخی مکمل‌ها همراه با موادی چون قهوه کاهش می‌یابد. از این رو باید قبل از دریافت هر نوع مكمل نسبت به مناسب بودن مصرف آن با شرایط فردی با پزشك مشورت نمود.

* كلسیم: با آنتی‌بیوتیك‌های تتراسایكلین تداخل دارد. لذا مكمل كلسیم نباید همزمان با این داروها مصرف شود.

مصرف همزمان لبنیات یا غذاهای حاوی كلسیم به علت ایجاد تركیب پیچیده نامحلول با تتراسایكلین باعث كاهش جذب این دارو می‌شوند.

از این رو توصیه می شود مکمل كلسیم و منابع كلسیم به فاصله 1 تا 3 ساعت بعد از خوردن تتراسایكلین مصرف شود.

* روغن ماهی: ممكن است اثر داروی وارفارین را مختل كند. وارفارین داروی ضد انعقادی است كه برای مبتلایان به مشكلات انعقادی تجویز می‌شود.

همچنین مصرف مقادیر زیاد غذاهای غنی از ویتامین K می‌تواند اثرات ضد انعقادی وارفارین را مهار كند.

* اسید فولیك: غلظت اسید فولیك در خون به هنگام مصرف فنیتوئین (داروهای ضد صرع) و هیدرو كورتیزون كه باعث افزایش تجزیه فولات در بدن می‌شوند كاهش می‌یابد.

از این‌رو افرادی كه فنی توئین دریافت می‌كنند به اسید فولیك بیشتری نیاز دارند.

* مكمل ویتامین A: مصرف دوز بالای این ویتامین در زنان باردار باعث بروز نقایص مادر زادی می‌شود.

* مكمل ویتامین B: چای و قهوه اثرات نامطلوبی بر مكمل ویتامین B دارند، لذا باید از مصرف همزمان آنها خودداری كرد.