مزایا و عوارض جانبی بالقوه این نوع داروها به عوامل چندی بستگی دارد كه مهم‌ترین آنها عبارتند از:
كاربرد و عوارض كورتون‌ها
ماهیت و شدت بیماری
بود یا نبود گزینه‌های دیگر برای درمان
ابتلا یا عدم ابتلای بیمار به اختلالات و بیماری‌های زمینه‌ای دیگر كه خود مستلزم مصرف گروهی از داروهاست.
شایع‌ترین عوارض جانبی مصرف استروئیدهایی مانند پردنیزولون
افزایش اشتها، احتباس آب و نمك (چیزی كه به اصطلاح باعث پف كردن می‌شود)، افزایش وزن، گرد شدن صورت، افزایش فشار و قند خون، بی‌خوابی، بی‌نظمی در قاعدگی، آكنه، پوكی استخوان، بروز كاتاراكت یا گلاكوما (آب مروارید یا آب سیاه) به خاطر داشته باشید كه این عوارض در همه بیماران بروز نمی‌كنند و به نوع استروئید مصرفی، دوز آن و مدت مصرف بستگی دارد.
دو داروی دیگر از استروئیدها
بتامتازون
از داروهایی است كه برای كنترل التهابات شدید، مانند آسم و آلرژی‌های شدید، آرتریت روماتوئید، برخی از انواع خاص اختلالات خونی، لوپوس و... تجویز می‌شود.
دگزامتازون
این دارو نیز برای درمان بیماری‌های گوناگونی چون واكنش‌های آلرژیك، بیماری‌های پوستی، آرتریت، لوپوس و اختلالات تنفسی به كار می‌رود. به طور كلی كسانی كه داروهایی از گروه كورتیكواستروئیدها یا همان كورتون‌ها مصرف می‌كنند، باید ملاحظات مهمی را در زندگی عادی و درمانی خود در نظر بگیرند، كه برخی از مهم‌ترین آنها را در زیر می‌خوانید:
اجتناب از رو به رو شدن با افرادی كه دچار عفونت ویروسی یا میكروبی هستند.
عدم قطع سرخود اینگونه داروها
مصرف مكمل‌های موثر مانند كلسیم و ویتامین D تحت نظر پزشك و مطابق با دوز تجویزی او برای پیشگیری از پوكی‌استخوان، مشورت با متخصص تغذیه و پزشك معالج به طور همزمان و دریافت یك رژیم غذایی مناسب برای به حداقل رساندن احتباس آب و نمك و كاهش ورم و پف، كنترل مرتب قندخون و فشار خون و گزارش به پزشك برای كنترل آنها در صورت لزوم مراجعه به چشم‌پزشك برای بررسی وجود احتمالی بیماری آب مروارید یا آب سیاه یا دیگر اختلالات چشمی، انجام تمرینات ورزشی مناسب و علمی تحت نظر پزشك برای كاهش اثرات افزایش اشتها و جلوگیری از افزایش وزن و چاقی.
رعایت نكته آخر برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید كه با درد و تورم مفاصل رو‌به‌رو هستند اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آنها به طور طبیعی محدودیت حركت دارند و اگر ورزش اصولی و متناسب با وضعیت‌شان انجام ندهند، اوضاع به مراتب بدتر خواهد شد. در آخر یادآوری می‌شود، اگر پزشك برای درمان یا كنترل بیماری شما داروهای كورتیكواستروئید تجویز كرد، وحشت نكنید.
معمولا همه بیماران فورا به یاد عوارض جانبی شایعی كه از این داروها شنیده‌اند می‌افتند كه معروف‌ترین آنها چاقی، پوكی‌استخوان و آكنه است. به همین دلیل به پزشك اصرار می‌كنند داروی دیگری تجویز كند یا بدتر از همه اینكه اصلا دارو را مصرف نمی‌كنند و یا به محض مشاهده اولین عارضه ناخوشایند مصرف آن را قطع می‌كنند.
ولی كورتون‌ها در بسیاری از موارد موثرترین و حتی تنها گزینه‌ای هستند كه پزشك برای درمان بیماری تجویز می‌كند و مصرف آنها ضروری است. بدیهی است كورتون‌ها هم مانند هر داروی دیگر عوارضی دارند؛ ولی برخی از این عوارض را می‌توان با راهكارهای موثری كاهش داد. ضمن اینكه وقتی بیماری تحت كنترل درآید، پزشك معمولا دوز این داروها را كم خواهد كرد و این عوارض نیز به تدریج كم یا ناپدید می‌شوند.
در هر صورت برای نتیجه‌گیری هرچه بیشتر از استروئیدها و كنترل بهتر بیماری و تحمل عوارض جانبی، هیچ‌كس بهتر از پزشك نمی‌تواند به شما اطلاعات درست دهد و كمك‌‌تان كند. پس مرتب با پزشك خود در تماس باشید.
برای خواندن بخش اول- كاربرد و عوارض كورتون‌ها- اینجا كلیك كنید.
برای خواندن بخش دوم- كاربرد و عوارض كورتون‌ها- اینجا كلیك كنید.
