دكتر اكبر كوشانفر؛ متخصص كودكان
با روند رو به رشد زندگی ماشینی در عصر صنعتی امروز دیگر فرصت كافی برای بهره‌مندی از منابع غذایی طبیعی مناسب باقی نمی‌ماند تا انسان‌ها یك زندگی سالم و بدون بیماری داشته باشند. تغذیه نامناسب، عدم تحرك، ورزش ناكافی و تغییر سبك زندگی به سمت ماشینی شدن باعث افزایش بیماری‌ها می‌شود.
مواد آلوده كننده محیط‌زیست، آلودگی هوا (گازهای اكسید ازت، منواكسید كربن)، گازهای سمی، غذاهای آماده، چربی‌های اشباع شده ناسالم و مواد نگهدارنده غذایی باعث افزایش رادیكال‌های آزاد مخرب در بدن می‌شوند.
رادیكال‌های آزاد اگر چه به مقدار معین برای بدن ضروری هستند، ولی در مقادیر زیاد باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیر اكسیداسیون سلول، از جمله لیپیدهای عشا و سلول، اسید نوكلئیك و كربوهیدرات‌ها شده و به این ترتیب فرد به‌طور طبیعی نسبت به روند پیری، سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی و آلرژی آسیب‌پذیر می‌گردد.
از این رو با توجه به فرهنگ صحیح تغذیه و رساندن مكــمــل‌های غــذایی، آنتی‌اكسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز سوخت و ساز بدن از طریق موادی كه در طبیعت وجود دارد، می‌توان كیفیت و امید به زندگی را افزایش داد.
آنتی‌اكسیدان‌ها
هنگامی كه فلزات در معرض رطوبت و اكسیژن قرار گیرند، زنگ می‌زنند. مواد غذایی نیز چنانچه در معرض اكسیژن قرار گیرند، فاسد می‌شوند. به‌عنوان مثال، وقتی سیب یا سیب‌زمینی را پوست كنده و در مجاورت هوا قرار می‌دهیم، زود فاسد و سیاه می‌شود؛ ولی اگر مقداری آب لیموترش به آن اضافه كنیم، از فاسد شدن جلوگیری می‌گردد؛ چون آنتی‌اكسیدان موجود در آب لیمو باعث جلوگیری از اكسیداسیون می‌شود.
به همان صورت بافت زنده انسان نیز توسط اكسیژن كه ضروری‌ترین عنصر حیاتی انسان است، می‌تواند توسط اكسیداسیون ماده سمی بسیار فعالی به نام رادیكال آزاد تولید كرده كه با سلول‌های بدن تركیب و سبب تخریب سلول‌های بدن شود. رادیكال‌های آزاد تركیبات ناپایداری هستند كه یك الكترون اضافی دارند و آنتی‌اكسیدان‌ها این الكترون آزاد را گرفته و تركیب پایداری ایجاد و از تخریب سلول‌های زنده جلوگیری می‌كنند.
آنتی‌اكسیدان‌ها یكی از مهم‌ترین سیستم‌های دفاعی بدن می‌باشند. دانشمندان عقیده دارند واكنش رادیكال‌های آزاد موجب فرایندهای فیزیولوژیكی مختلفی نظیر سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، آسم و آلرژی، پیری زودرس، بیماری‌های تنفسی و گوارش می‌گردند و آنتی‌اكسیدان‌ها از سلول‌ها در مقابل این فرایند اكسیداسیون حفاظت می‌كنند.
رادیكال‌های آزاد همچنین به چربی‌های مضر در خون حمله كرده باعث رسوب آنها در رگ‌های خونی قلب و مغز می‌شوند. رادیكال‌های آزاد با نابود كردن غشاء سلول‌های بافت زنده هسته سلول را از بین برده سرانجام به DNA صدمه می‌زنند و انواع دگرگونی‌ها را به وجود می‌آورند.
در جامعه صنعتی امروز برای كاهش اثر آلاینده‌های زیست محیطی كه به‌طور ناخواسته وارد بدن می‌شوند، ناچار به استفاده از آنتی‌اكسیدان‌های موجود در مواد غذایی هستیم. بسیاری از مواد غذایی سرشار از آنتی‌اكسیدان هستند كه به درستی مصرف نمی‌شوند و بسیاری از مردم با وجود مصرف زیاد مواد غذایی به علت عدم آگاهی از روش تغذیه صحیح، دچار كمبود آنتی‌اكسیدان‌ها می‌شوند.
مكمل‌های غذایی
رژیم غذایی سالم و متنوع طبیعی متشكل از مواد پروتئینی، قندی، چربی‌های ضروری، ویتامین و ریزمغذی‌ها، قند، آهن، روی و سلنیوم نیازهای مختلف بدن را برای رشد و نگهداری بافت‌ها و سلامتی عمومی بدن تامین می‌كنند. ولی در بعضی افراد به علل مختلف غذا به تنهایی نمی‌تواند تامین كننده مقادیر كافی از مواد مغذی مورد نیاز باشد.
ضمن اینكه نیازهای تغذیه‌ای دوران كودكی، بلوغ، زمان حاملگی و شیردهی مادران، كهولت و بیماری‌های حاد و مزمن افزایش و تغییر پیدا می‌كند؛ بنابراین عدم تعادل تغذیه‌ای و افزایش نیاز به برخی مواد، مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی در بعضی شرایط خاص با مصرف مكمل‌های غذایی قابل بهبود و درمان است.
كوآنزیم (Q10)
آنتی‌اكسیدانی قوی است كه به عنوان شبه ویتامین در سراسر جهان و داروی ویژه قلب، به خصوص نارسایی احتقانی قلب كاربرد دارد. این دارو با متوقف كردن اكسیداسیون كلسترول از حملات قلبی، مغزی جلوگیری می‌كند. ماهی‌های چرب بهترین منبع غذایی Q10 هستند.
بنابراین رژیم غذایی متنوع با منبع طبیعی حیوانی و گیاهی می‌تواند نیازهای مختلف رشد، حفظ و نگهداری بافت‌ها و سلامت عمومی بدن را تامین كند. همچنین نیازهای تغذیه‌ای با افزایش سن، بارداری و شیردهی و بیماری‌های حاد و مزمن تغییر می‌كند و شناسایی ساختار مواد غذایی و ویتامین‌ها در سلامت و كیفیت زندگی بسیار موثر است...
برای خواندن بخش دوم- حقایقی پیرامون مكمل‌ها- اینجا کلیک کنید.
