زندگی آنلاین؛ مجله اینترنتی سبک زندگی

تحریریه ماهنامه دنیای سلامت

علائم مسمومیت با استامینوفن

معمولاً در اثر مصرف استامینوفن با دوز بالا، شاهد علامت خاصی از مسمومیت نخواهید بود؛ ولی بعد از گذشت 24 ساعت، كم‌كم برخی علائم زیر پدیدار می‌شوند:  استفراغ و حالت تهوع - احساس ناخوشی - بی‌اشتهایی - دل درد ؛ پزشك با مشاهده چهره زرد، دل درد، استفراغ و برخی نشانه‌های دیگر، پی به مسمومیت دارویی بیمار می‌برد. از طریق آزمایش خون سطح استامینوفن بدن را می‌توان مشخص كرد؛ ولی گاهی اوقات نیاز به آزمایش‌های بیشتر، مثل آزمایش ادرار وجود دارد.

درمان مسمومیت با استامینوفن

اگر خودتان یا یكی از افراد خانواده‌تان از استامینوفن با دوز بالا استفاده كرده باشد، سریع به اورژانس زنگ بزنید. درمان با خالی كردن معده شروع می‌شود. به وسیله لوله و ایجاد حالت تهوع در فرد معده تخلیه شده، سپس داروی «NAC» (یا N-acetglcyshos) از طریق دهان داده می‌شود. این دارو بو و طعم بدی دارد و بهتر است با آب میوه و یا سایر طعم دهنده‌ها خورده شود.

اگر بیمار نتواند از طریق دهان آن را بخورد، باید از راه لوله آن را وارد معده كرد. پس از بهبود، بهتر است یك آزمایش خون دیگر گرفته شود تا وضعیت كبد مشخص گردد. پزشك حتماً به فرد توصیه می‌كند كه الكل و برخی داروهای خاص را مصرف نكند.

مصرف هم‌زمان استامینوفن، كافئین و پیرویلامین: حساسیت شدید (خارش، سوزش  شدید پوست) مشكلات تنفسی، سفت شدن قفسه سینه، تورم دهان، صورت، لبها و زبان، تیرگی ادرار، تند شدن ضربان قلب، عصبانیت، حساست و زود رنجی، خستگی، زرد شدن پوست و چشم‌ها.

مصرف هم‌زمان استامینوفن و كدئین: تاربینی، سرگیجه، سستی، احساس سرخوشی كاذب و یا احساس غمگینی، احساس سنگینی سر روی بدن، تغییرات خلقی، حالت تهوع، دل درد، استفراغ.

مصرف هم‌زمان استامینوفن، بوتاپیتال و كافئین: سستی، سرگیجه، احساس مسمومیت، احساس سنگینی سر روی بدن، حالت تهوع.

مصرف هم‌زمان استامینوفن، آسپرین و كافئین: سوزش قلب، حالت تهوع و دل درد خفیف.

مصرف هم‌زمان استامینوفن و فنیل تولوكسیامین: سستی، خشكی دهان، بینی، گلو، سوزش قلب، حالت تهوع، خلطی شدن بینی و گلو و دل درد خفیف.

مصرف هم‌زمان استامینوفن و اُكسی كُدُن: سرگیجه، حالت تهوع، سستی، احساس سنگینی سر روی بدن، تغییرات روحی و خلقی، تاربینی و استفراغ.

آیا مصرف داروی استامینوفن در زنان باردار نیز ایجاد مسمومیت می‌كند؟

استامینوفن به خودی خود ایجاد مسمومیت نمی‌كند؛ مگر آنكه با دوز بسیار بالا مصرف شود و یا با سایر داروها تركیب شده و به مصرف برسد. خانم‌های باردار در صورت نیاز و با تجویز پزشك می‌توانند به اندازه تعیین شده از این دارو استفاده كنند. مصرف استامینوفن با دوز بالا می‌تواند به كبد مادر و جنین آسیب شدید وارد كند و حتی گاهی اوقات خطر مرگ جنین را به همراه داشته باشد.

مادرانی كه قبلاً به مشكلات كبدی دچار بودند، نباید در دوران بارداری از استامینوفن استفاده كنند. هیچگاه به كودكان خود به‌طور سر خود و بدون مشورت با پزشك استامینوفن ندهید. در ضمن، قرص‌های استامینوفن نیز فقط مخصوص بزرگ‌تر‌ها هستند نه كودكان.

پیشگیری

برای جلوگیری از مصرف زیاد استامینوفن (دوز بالا) همیشه در ظرف را خوب ببندید تا دور از دسترس كودكان باشد. بزرگسالان نیز باید از دوز مورد نیاز مطلع باشند. اگر استامینوفن به اندازه و بجا مصرف شود، هیچ مشكلی ایجاد نخواهد كرد. هیچ‌گاه داروها را با هم تركیب نكنید؛ به‌خصوص اگر داروهایی كه مصرف می‌كنید، حاوی استامینوفن باشند. (مثلاً استامینوفن با كدئین و داروهای سرماخوردگی كه حاوی استامینوفن است نباید مصرف شود). اگر شما یا افراد خانواده‌تان افسرده هستید و یا اینكه قبلاً اقدام به خودكشی نموده‌اید، هر گونه دارویی در خانه خطرناك است و نباید در دسترس شما باشد؛

بنابراین تمام داروها را دور بریزید. اگر از مقدار دارو و زمان مصرف آن مطمئن نیستید، موضوع را با پزشك خود در میان بگذارید. بهتر است برای زمان و مقدار مصرف دارو برنامه‌ای بنویسید و آن را در دسترس و جلوی دید قرار دهید. هنگام مصرف یك داروی جدید حتماً به پزشك خود یادآوری كنید كه از چه داروها و مكمل‌هایی استفاده می‌كنید. مصرف داروی خوراكی استامینوفن در بزرگسالان 15-60 میلی‌گرم به فاصله دست كم چهار ساعت است و كودكان نیز باید به ازای هر كیلوگرم وزن بدنشان، 3 میلی‌گرم در روز مصرف كنند.

تمام داروها عوارضی به دنبال دارند. مصرف استامینوفن، كلرفنیرامین و فنیل آنالین باعث سستی، شُلی، خشكی دهان، بینی و گلو، سردرد، حالت تهوع، عصبانیت و مشكلات مربوط به خواب می‌شود. استفاده هم زمان از استامینوفن و بوتال بیتال ایجاد سستی، احساس مسمومیت، دوران سر و حالت تهوع می‌كند. مصرف هم‌زمان استامینوفن و سالیسالامید سبب سوزش قلب، سستی، حالت تهوع، دل درد و استفراغ می‌شود. مصرف هم‌زمان استامینوفن و پنتازوكین، موجب سستی، احساس سرخوشی زیاد، سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، تعرق و استفراغ می‌گردد.

مصرف استامینوفن، دیفن هیدرامین و فنیل آنالین با هم عوارض زیر را در پی خواهد داشت

گیجی، اسهال، سستی، خشكی دهان، سردرد، كاهش اشتها، حالت تهوع، عصبانیت، دلهره و مشكلات خواب، ضعف و دل درد.  مصرف هم‌زمان استامینوفن، دی كلروفنازون، ایزومتپتن سبب سستی موقتی می‌شود. مصرف استامینوفن و سالیسیلامید با هم ایجاد سستی، سوزش قلب، حالت تهوع، دل درد و استفراغ می‌كند. مصرف هم‌زمان استامینوفن، كلروفتیرآمین، دكستر و متورفان و پسودوفدرین منجر به: گیجی، اسهال، سستی، سردرد، بی اشتهایی، حالت تهوع، عصبانیت، استرس و نگرانی، مشكلات خواب و دل بهم خوردگی می‌شود.