دكتر حمید رنجبری
وجود خون در ادرار
وجود خون در ادرار كه آن را هماچوری مینامند از مشكلات شایع ادراری هم در مردان و هم در زنان است خون گاهی به صورت واضح و حتی با دفع لخته همراه است. گاهی نیز تنها در آزمایشگاه و در بررسی میكروسكوپی ادرار دیده میشود. این مشكل گاهی ناگهانی و گاه به آرامی و پیشرونده رخ میدهد. با این همه این مساله از مواردی است كه فرد باید با دقت فراوان آن را پیگری و با پزشك خویش در میان بگذارد.
در غالب موارد وقتی این مشكل همراه با سوزش ادرار است ناشی از عفونت ادراری بوده به درمان دارویی پاسخ مناسب میدهد در مردان در بسیاری از موارد مشكلات پروستات عامل این مسئله است. با وجود این مسائل باید به مشكل بسیار جدیتری اشاره كرد كه باید توجه همه افراد را به خود جلب كند و آن احتمال وجود تومورها یا به عبارت دقیقتر سرطانهای دستگاه ادراری و از همه شایعتر سرطان مثانه و سپس كلیه و بقیه مجاری ادراری و پروستات میباشد.
بنابراین توجه همه افراد را باید به این مشكل بسیار جدی جلب نمود. هر چند شیوع این موارد خطرناك كمتر از 2 درصد موارد وجود خون در ادرار است ولی با توجه به اهمیت آن همواره باید در صورت بروز این مشكل به پزشكان اورولوژیست مراجعه نمود. این پزشكان با انجام آزمایشات سرپایی و تصویربرداری در این زمینه شما را راهنمایی میكنند.
از مشكلات دیگر همراه، خون در ادرار باید از مشكلات نسج كلیه با مشكلات داخلی اشاره نمود كه حدود یكدوم موارد را در بر میگیرند. این موارد شامل موارد بیماریهای بافت پارانشیمی یا نسج خود كلیه است كه میتواند به علت مصرف مداوم بسیاری از داروها خصوصاً مسكنها و آنتیبیوتیكها باشند و نیز بیماریهای خود ایمنی كلیوی نیز كه باعث نابودی بافت كلیه و صدمه بافت آن میشود، میباشد. در اغلب موارد ذكر شده وجود خون در ادرار با علایم دیگر همراهی نمیكند.
تورم عمومی بدن یا دفع پروتئین در ادرار
وقتی خون در ادرار خصوصا با دردهای تیر كشنده در پهلوها و یا زیر شكم و ناحیه تناسلی باشد باید به سنگهای ادراری اندیشیده كه حدود یكچهارم موارد را در بر میگیرد. در همین دامنه باید به مشكلات زمینهای سنگسازی نظیر مشكلات ارثی كلیوی و یا دفع بالای كلسیم و اسیداوریك ادراری نیز اشاره كرد كه تمامی این موارد در بررسیهای بالینی مشخص میشوند.
به طور خلاصه باید گفت كه وجود خون در ادرار در اغلب موارد نشانه مشكل خوشخیم و گذرا و درمانپذیر میباشد ولی چون ندرتا نشانه وجود مشكل بسیار جدی و وخیم در دستگاه ادراری است باید آن را جدی گرفت و به بررسی هر چه سریعتر آن پرداخت. دفع پروتئین در ادرار كه به آن پروتئین وری میگویند نیز همچون خون در ادرار از نشانههای مهم بیماریهای دستگاه ادراری میباشد.
طیف وسیعی از مسائل نظیر ورزش سنگین و یا بیماریهای بافت كلیه كه منجر به نارسایی كلیوی میشوند و نیز عفونتهای ادراری از مهمترین این مشكلات هستند. نكتهای كه در بیماریهای با دفع پروتئین در ادرار وجود دارد وجود همزمان تورم اطراف چشم و اندامهای بدن میباشند كه باید به این موضوع توجه كرد كه تورم پاها به تنهایی نشانه بیماریهای كلیوی نیست.
سوزش ادرار
دفع مشكل ادرار همراه با درد و سوزش از نشانههای بارز وجود عفونت ادراری است كه اغلب همراه با سایر علایم ادراری نظیر تكرر ادرار و احساس دفع ناقص ادرار است. با این همه در بسیاری از بیماران مشكلات زمینهای دیگر نظیر التهاب پروستات و یا عفونت پروستات و مشكلات و عفونتهای زنان، بیماریهای اعصاب لگنی و مثانه و نیز دفع سنگ ادراری را میتوان نام برد. اغلب این مشكلات به راحتی به درمان دارویی پاسخ مناسب میدهند.
در اینجا به بیماری نادری باید اشاره كرد به نام التهاب مثانه بافتی یا IC در این بیماری متأسفانه تمام ارزیابیها بینتیجه است و مشكل ظاهری در اندامهای لگنی یا مثانه و مجرا و یا عفونت یافت نمیشود. این مورد عمدتاً در خانمها رخ میدهد ولی ندرتا در مردها نیز دیده میشود. متأسفانه این دردها و سوزش لگنی گاهی به درمانهای رایج پاسخ نمیدهند و استفاده از درمانهای تركیبی و رواندرمانی توصیه میشود.
تكرر ادرار و احساس دفع ناكامل ادرار
این نشانه نیز كه به وفور دیده میشود از نشانههای بارز عفونتهای ادراری است. احساس نیاز به دفع با فواصل كوتاه و عدم احساس آرامش بدن پس از دفع میتواند ناشی از مشكلات روحی و اضطراب نیز باشد. این مورد به خصوص در كودكان و نوجوانان و خانمها بسیار شایع است و در روزهای امتحانات و برگزاری مهمانیهای و جشنها به اوج میرسد...
برای خواندن بخش دوم- علل و راهكارهای درمان ادراری- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- علل و راهكارهای درمان ادراری- اینجا کلیک کنید.