تحریریه دنیای سلامت
بی‌اختیاری ادرار به خارج شدن ادرار از مثانه بدون اراده فرد گفته می‌شود. این اتفاق ممکن است پس از سرفه، خنده، عطسه یا فعالیت نظیر دویدن بیافتد. گاهی نیز ممکن است فرد احساس کند باید به دستشویی مراجعه کند اما پیش از رسیدن به آنجا مقداری ادرار از مثانه‌اش خارج شود.
مشکلات مربوط به بی‌اختیاری ادرار بسیار شایع هستند، خصوصا در میان افرادی که سن بالایی دارند. بی‌اختیاری ادرار معمولا برای افراد مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند، اما در مواقع بسیاری می‌تواند باعث سرافکندگی فرد شود. بی‌اختیاری ادرار ممکن است یک مشکل موقتی باشد که در این صورت علت اصلی عفونت دستگاه ادرار، مصرف نوع خاصی دارو یا یبوست است.
با برطرف شدن مشکل، بی‌اختیاری ادرار نیز برطرف می‌شود. اما این مطلب در رابطه با بی‌اختیاری‌های مزمن است.
علت
ضعیف بودن ماهیچه‌های قسمت انتهایی دستگاه دفع ادرار. مشکل یا آسیب در دستگاه دفع ادرار یا اعصاب کنترل کننده آن.
در میان خانم‌ها بی‌اختیاری ناشی از فشار ممکن است از هنگام تولد همراه فرد باشد یا عللی نظیر اضافه وزن داشته باشد. اضافه وزن به ماهیچه‌های کنترل کننده مثانه فشار می‌آورد و در نتیجه در اثر عطسه، سرفه یا هر فشار خارجی دیگر، ادرار از مثانه خارج می‌شود.
بی‌اختیاری ناشی از پر بودن مثانه نیز معمولا مربوط به فعالیت بیش از حد مثانه و عضلات آن است که ادرار را بدون اراده فرد خارج می‌کند. استرس، بیماری پارکینسون و سکته مغزی این مشکل را تشدید می‌کنند. در میان آقایان، مشکل بی‌اختیاری ادرار در اکثر موارد مربوط به پروستات و اختلال در عملکرد آن است.
بی‌اختیاری ناشی از فشار ممکن است به دلیل برداشتن غده پروستات باشد. بی‌اختیاری ناشی از پر بودن مثانه نیز می‌تواند به دلیل منقبض شدن بیش از حد عضلات مثانه باشد که نتیجه آن خارج شدن بدون اختیار ادرار از آن است. همچنین در برخی موارد نیز مثانه فرد کاملا پر می‌شود اما نمی‌توان به راحتی و به‌طور کامل آن را خالی کرد.
در نتیجه پس از مدتی ادرار به تدریج و بدون اختیار از مثانه خارج می‌شود. علت خالی نشدن مثانه نیز ممکن باریک شدن مجرای پیشاب یا بزرگ شدن غده پروستات باشد.
انواع
بی‌اختیاری ناشی از فشار: در این نوع، با سرفه، عطسه، خندیدن، دویدن و یا هر کار دیگری که به مثانه شما فشار وارد کند، ادرار از آن خارج می‌شود. این نوع بی‌اختیاری در میان خانم‌ها از انواع دیگر شایع‌تر است.
بی‌اختیاری ناشی از پر بودن مثانه: در این مورد، فرد پر بودن مثانه خود را حس می‌کند، اما پیش از رسیدن به دستشویی، ادرار بی‌اختیار از مثانه خارج می‌شود. این مشکل حتی زمانی‌که مقدار کمی ادرار در مثانه وجود دارد نیز ممکن است پیش آید. در واقع در این مورد، مثانه پیش از موعد منقبض می‌شود.
بی‌اختیاری ناشی از خالی نشدن کامل مثانه: این مورد در رابطه با آقایان اتفاق می‌افتد. اگر مثانه به‌طور کامل خالی نشود، پس از مدتی ادرار به شکل قطره‌ای بی اختیار از آن خارج می‌شود. علت این مشکل ضعیف بودن ماهیچه‌های مثانه یا بسته شدن راه مجاری ادرار است. بسته شدن مجرای خروج ادرار نیز ممکن است به دلیل بزرگ شدن غیر طبیعی پروستات یا باریک شدن مجرای خروج ادرار باشد.
بی‌اختیاری دائم: در این مورد، ماهیچه‌های مثانه به طور کلی ضعیف شده‌اند و به همین دلیل ادرار بدون اختیار فرد از مثانه خارج می‌شود.
درمان
درمان این مشکل بسته به شرایط هر فرد متفاوت است. نوع درمان بستگی به نوع بی‌اختیاری، شدت آن و میزان تاثیر آن در زندگی شما دارد. پس از انجام آزمایشات مربوطه و تشخیص نوع مشکل توسط پزشک، دارو یا ورزش‌های خاص یا هر دو برای بیمار تجویز می‌شود.
برخی از مردان برای درمان نیاز به انجام عمل جراحی دارند، اما در کنار درمان‌های پزشکی، شما خودتان نیز می‌توانید با انجام برخی کارها در خانه و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود از این مشکل بکاهید. مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، نظیر چای و قهوه را کاهش دهید. همچنین سعی کنید تا می‌توانید از مصرف نوشیدنی‌های گازدار خوددار کنید. مصرف فیبر را افزایش دهید. فیبر از ایجاد یبوست جلوگیری می‌کند.
مصرف دخانیات را ترک کنید. اگر دارای اضافه وزن هستید، سعی کنید وزن خود را حتما کاهش دهید و به وزن سالم و ایده‌آل برسید. در طول روز چندین بار و بیش از معمول به دستشویی مراجعه کنید و سعی کنید همیشه مثانه خود را خالی نگه دارید.
