دكتر حمیدرضا اكبری گیلانی؛ متخصص ارولوژی
اگر هنگام ادرار كردن دچار سوزش میشوید و یا بدتر از آن دفع ادرار با لكههای خون همراه است، بلافاصله به پزشك مراجعه كنید و آن را جدی بگیرید، چرا كه ممكن است به عفونت دستگاه ادراری مبتلا شده باشید. عفونت ممكن است در هر قسمتی از دستگاه ادراری كه وظیفه آن حذف و فیلتر ضایعات بدن است، رخ دهد زنان بیش از مردان مستعد ابتلا به عفونتهای باكتریایی هستند، زیرا دستگاه ادراری آنها كوچكتر و امكان تهاجم و تكثیر باكتری بسیار زیاد است.
در بسیاری از مواقع عفونت دستگاه ادراری بسیار جدی و خطرناك خواهد بود. تخمینزده میشود كه حدود 50درصد از خانمها دستكم یكبار در طول زندگی عفونت دستگاه ادراری را تجربه میكنند، ولی خوشبختانه این عفونتها با آنتیبیوتیكها درمان میشوند.
چگونه عفونت رخ میدهد
به طور كلی این عفونتها توسط میكروبها و باكتریها ایجاد میشوند. این باكتریها از روده كه نزدیكی مهبل و مقعد قرار دارند، وارد مثانه میشوند و اگر در این مرحله درمان نشوند، میكروارگانیسمها به سمت بالا حركت خواهند كرد و مثانه را آلوده میكنند و اگر باز هم درمان صورت نگیرد، در این مرحله آنها وارد كلیهها میشوند و آنها را عفونی میكنند.
عوامل خطر
جنسیت: زنان بیش از مردان در معرض آلودگی قرار دارند، زیرا همانطور كه گفتیم، مجاری خروج ادرار آنها بسیار نزدیك به مقعد و در نتیجه احتمال ورود باكتری به مثانه بیشتر است.
فعالیتجنسی: در حدود 75 تا 90درصد از موارد، ناشی از روابط جنسی است. استفاده از قرصهای ضد بارداری: زنانی كه بهطور مداوم از قرصهای ضد بارداری استفاده میكنند. بیشتر در معرض ابتلا به عفونتهای ادراری قرار میگیرند.
یائسگی: كاهش سطح استروژن در دوران یائسگی نیز ممكن است منجر به عفونت ادراری شود. علاوه بر تمامی این عوامل خطر، برخی شرایط پزشكی نیز احتمال ابتلا به این بیماری را بیشتر میكنند كه برخی از آنها عبارتند از: دیابت – سنگ كلیه- بیحركت ماندن به مدت طولانی به دلیل شكستگی لگن و یا هرگونه عوارض پزشكی دیگر - بارداری - بیاختیاری روده- مشكل در تخلیه مثانه بهطور كامل - بزرگ شدن پروستات و یا هر عامل دیگری كه جریان ادرار را مسدود كند- عمل جراحی
نشانههای ابتلا به عفونت ادراری
اضطرار به ادرار كردن مكرر، حتی پس از تخلیه مثانه- احساس سوزش هنگام دفع ادرار- ناراحتی و یا فشار در قسمت تحتانی شكم- درد در ناحیه لگن و پشت- تب گاه به گاه- تهوع و استفراغ- تبولرزی كه بیش از دو روز طول بكشد.
علائم عفونت كلیه: وجود خون در ادرار- بد بو شدن ادرار.
درمان عفونت ادراری: موثرترین روش در درمان عفونتهای دستگاه ادراری، استفاده از آنتیبیوتیكهاست كه حتماً باید توسط پزشك تجویز شود. - زنانی كه از عفونت مثانه رنج میبرند، باید پس از تماس جنسی یك دوز آنتیبیوتیك مصرف كنند. -در مورد عفونتهای شدید كلیوی ممكن است نیاز به مداخلات دارویی و حتی بستری شدن در بیمارستان باشد. -در طول روز، زیاد مایعات بنوشید و مصرف مواد غذایی حاوی آنتیاكسیدان همچون گیلاس و گوجهفرنگی را فراموش نكنید.
پیشگیری
هیچگاه ادرار كردن را به تأخیر نیاندازید. همیشه به درستی خودتان را تمیز كنید و از جلو به سمت عقب خود را بشویید تا باكتریها وارد دستگاه ادراری نشوند. از اسپری و یا عطر زنانه در دستگاه تناسلی استفاده نكنید. خوردن آب آلبالو و آب نارگیل به كشتن باكتری در دستگاه ادراری كمك میكند. الكل و كافئین با تحریك مثانه احتمال ابتلا به عفونت را افزایش میدهند. از پوشیدن لباسهای تنگ و شورتهای نایلونی برای مدت طولانی خودداری كنید. مصرف آلرژنها، نگهدارندهها و افزودنیها را كاهش دهید. به جای گوشت قرمز، ماهی و سویا بخورید.
حداقل 30 دقیقه و 5 بار در هفته ورزش كنید. چای سبز به دلیل خاصیت آنتیاكسیدانی و ضد سرطانی، ایمنی را افزایش میدهد. برخی كمبودهای تغذیهای زمینهساز عفونت مجاری ادراری هستند، ریزمغذیهایی همچون منیزیم، كلسیم، روی، سلنیوم و ویتامین C، اسیدهای چرب امگا 3 را حتماً در رژیم غذایی خود بگنجانید. ..
برای خواندن بخش دوم- عفونت دستگاه ادراری- اینجا كلیك كنید.