میزان انرژی
رژیم غذایی باید حاوی انرژی زیادی باشد. میزان انرژی مورد نیاز این بیماران 2500 تا 3000 كیلوكالری در روز است و در بعضی از شرایط (برای مثال زمانی كه این بیماری همراه با تب زیاد باشد) تا 5000 كیلوكالری نیز در روز توصیه میشود.
پروتئین مورد نیاز
میزان پروتئین دریافتی باید بالا باشد تا تخریب پروتئین بدن جبران شود و همچنین وزن بدن در حد مطلوب حفظ گردد كه در این خصوص میزان نیاز به پروتئین میتواند از 100 تا 150 گرم در روز متغیر باشد.
كربوهیدراتها
مقدار زیادی از انرژی رژیم باید از كربوهیدراتها تامین شود. همچنین برای جبران ذخیره گلیكوژن بدن لازم است انواع كربوهیدراتهای زودهضم در برنامه غذایی این بیماران گنجانده شود. گلوكز از جمله كربوهیدراتهایی است كه باید هر چه زودتر به همراه مایعات به بیمار داده شود، تا ذخیره گلیكوژن بدن تامین گردد و نسبت مواد ستونزا به ضدستونزا حفظ شود و میزان انرژی افزایش یابد. (اجسام ستونی از متابولیسم ناقص چربیها در كبد به وجود میآید در زمانی كه بدن دچار فقدان كربوهیدرات است).
چربیهای مورد نیاز
مصرف خامه تازه و كره نباتی انرژی دریافتی را افزایش میدهد؛ ولی غذاهای سرخشده در روغن و انواع شیرینیهای خامهای در افراد مبتلا به این بیماری (چون ممكن است این مواد دیرهضم باشند) توصیه نمیشود.
مایعات
شیر (پاستوریزه) عالیترین نمونه از مایعات است كه انرژی، پروتئین، بعضی ویتامینها و برخی مواد معدنی، (مانند پتاسیم و كلسیم) را تامین میكند. مایعات باید به مقدار زیاد به بیمار داده شود، چرا كه مقدار زیادی از آب بدن به صورت عرق دفع میشود.
از طرف دیگر عدم رغبت بیماران به نوشیدن مایعات و خوردن غذا ممكن است ایجاد دهیدراتاسیون (از دست دادن آب بدن) كند؛ بنابراین مصرف 5/2 تا 3 لیتر مایعات در روز توصیه میشود. وقتی اسهال و استفراغ به طور مدام وجود داشته باشد، تزریق وریدی مایعات ضرورت مییابد.
مواد معدنی
در هنگام تب به علت تعریق زیاد ممكن است مقادیر زیادی سدیم و پتاسیم از بدن دفع گردد، بنابراین لازم است به غذاهایی مانند سوپ كمی نمك اضافه شود. بهترین منابع غذایی پتاسیم در این حالت شیر و آب میوه است.
ویتامینها
كمبود ویتامین ث از جمله مواردی است كه باید در این بیماران مورد توجه قرار گیرد، زیرا كمبود این ویتامین موجب تضعیف توانایی بدن در تولید عوامل موثر برای عكسالعملهای سیستم دفاعی بدن میگردد. در صورتی كه مواد غذایی از گروههای مختلف انتخاب گردد، بدون تردید كلسیم، فسفر، آهن و سایر مواد معدنی تامین خواهد شد.
كمبود ویتامینها موجب كاهش مقاومت طبیعی بدن میشود و ممكن است میزان بعضی از ویتامینهای سرم نظیر ویتامین آ كاهش یابد. دریافت مقدار كافی ویتامین آ موجب تحریك مركز فعالیت ایمنی بدن میگردد.
نیاز به ویتامین ب نیز افزایش مییابد؛ چرا كه با افزایش انرژی میزان نیاز به ویتامین تیامین و ریبوفلاوین و نیاسین بالا میرود. در ضمن آنتیبیوتیكها و داروها نیز ممكن است از سنتز ویتامینهای گروه ب در روده جلوگیری كنند، لذا مصرف مكملها نیز توصیه میشود.
نحوه استفاده از غذا و انتخاب مواد غذایی مختلف
الگوی معمول در تغذیه این بیماران با رژیم غذایی مایع شروع شده و به تدریج به رژیم غذایی نرم و سپس معمولی منتهی میشود.
با وجود اینكه بیمار مبتلا به تب مالت به رژیم غذایی غنی از انرژی احتیاج دارد، اما بهتر است از غذاهای نرم و ساده شروع شود و به تدریج به نوع و مقدار آنها افزوده گردد.
این عمل ادامه مییابد تا زمانی كه بیمار به برنامه غذایی عادی برسد. بدین ترتیب از اختلال در معده جلوگیری شده و بیمار نسبت به خوردن غذا بیمیل نمیشود.
برای افزایش انرژی دریافتی میتوان به افزودن كره به سوپ، شكر به آبمیوه و سایر نوشیدنیها و برای افزایش دریافت پروتئین میتوان به مصرف پودرهای غنی از پروتئین یا مخلوط شیر و تخممرغ (پودر شیر بدون چربی همراه با تخممرغ) اشاره كرد. از آنجایی كه اشتهای بیماران كم است، انتخاب مواد غذایی اهمیت خاصی پیدا میكند.
رنگ، بو، طعم و ظاهر خوشایند غذا عوامل موثری در تشویق بیماران به خوردن است. قرار دادن انواع مواد غذایی در مقادیر كم در یك سینی مانند یك لیوان شیر و تخممرغ به همراه یك برش نان برشته و كره و بستنی یا آبلیمو اشتهای بیمار را تحریك میكند. در صورتی كه بیمار انواع سبزیهای برگسبز و زرد، گوشت و سایر مواد را تحمل میكند، باید در وعدههای غذایی این مواد گنجانده شوند.
الگوی معمولی در تغذیه این بیماران با رژیم غذایی مایع شروع شده و به تدریج به رژیم غذایی نرم و سپس رژیم غذایی معمولی منتهی میشود و همانگونه كه اشاره شد، میزان انرژی و پروتئین باید به شكل مطلوب و مناسب حال بیمار به تدریج افزایش یابد و بیمار مواد غذایی را در حجم كم و وعدههای غذایی بیشتر دریافت كند.
برای خواندن بخش اول- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش دوم- تب مالت، تهدید سلامتی- اینجا کلیک کنید.